وزیر بهداشت و مغالطه «امتیاز کشیشان»

طاها پارسا

حسن قاضی‌زاده هاشمی، وزیر بهداشت دولت یازدهم است. هاشمی برخلاف وزرای قبلی بهداشت و بسیاری از وزرای دولت یازدهم، علاقه‌ی عجیبی به کارها و اظهارنظرهای پوپولیستی دارد.
در روزهای اخیر، افشای فیش‌های حقوقی با ارقام نجومی، به افشای دستمزدهای نجومی پزشکان دولتی هم تسری یافته است. وزیر بهداشت که خود یک پزشک است، به‌جای آنکه مشکل را بپذیرد و درصدد حل آن برآید، در گفتگویی با خبرگزاری خانه ملت، تلاش کرده است از این موضوع دفاع کند و برای قانع کردن ذهن مخاطب دلایلی بیاورد. اما ازآنجاکه یکجای کار می‌لنگد، در توضیحات خود مرتکب مغالطه‌های متعددی شده است.
در اینجا تنها به یکی از چند مغالطه‌ای که وزیر بهداشت در این گفتگو مرتکب شده است می‌پردازیم؛ مغالطه «امتیاز کشیشان»

***

مغالطه «امتیاز کشیشان» یا «تبعیض طلبی» (Special Pleading)، مغالطه‌ای است که در آن گوینده انتظار دارد مدعای او با معیاری متفاوت مورد قضاوت قرار گیرد. به عبارتی دیگر او ابتدا یک قاعده‌ی استثنایی وضع می‌کند و بر مبنای آن قاعده، می کوشد گفتار یا رفتار استثنائی خود را موجه سازد.
دلیل اینکه این مغالطه به نام «امتیاز کشیشان» مشهور شده است به این خاطر است که در قرون وسطی دربارِ واتیکان قانون عجیبی را تصویب کرده بود. بر مبنای این قانون، کشیشان اگر جرمی مرتکب می‌شدند بایستی در دادگاه ویژه کشیشان محاکمه می‌شدند. هدف آن بود که در آنجا کشیش مجرم را با تساهل محاکمه کرد و بخشی از قانون را به خاطر موقعیت تبعیض‌آمیز او نادیده گرفت.
به این نمونه از مغالطه «تبعیض طلبی» توجه کنید:

مصرف کوکائین باید آزاد باشد. درست است که کوکائین مانند تمام مواد مخدر اثرات سوئی دارد اما کوکائین متفاوت از دیگر مواد مخدر است. خیلی‌ها از آثار کوکائین بهره برده‌اند.

در این عبارت، گوینده می‌خواهد ثابت کند قانون ممنوعیت مواد مخدر، برای مصرف کوکائین باید نادیده گرفته شود یا تغییر کند، چون کوکائین با دیگر مواد مخدر تفاوت دارد. این در حالی است که مصرف مواد مخدر به خاطر اثرات سوء آن غیرقانونی است و این مورد در خصوص کوکائین هم وجود دارد. اما گوینده این عبارات برای کوکائین تبعیض قائل می‌شود و به بهانه‌ی این تبعیض می‌خواهد قانونی تبعیض‌آمیزی برای کوکائین وضع شود. گوینده برای اینکه این مغالطه را پنهان سازد با یک جمله جنبه‌ی روانی این مغالطه را پوشش می‌دهد و می‌گوید «خیلی‌ها از اثرات کوکائین بهره برده‌اند».
برای اینکه وجه مغالطه آمیز این سخن آشکار شود کافی است از گوینده بپرسید: چرا باید برای ماده مخدری مانند کوکائین قانونی متفاوت وضع شود؟ پاسخ گوینده این است: چون کوکائین یک ماده مخدر متفاوت است. و اینجاست که باید پرسید: بالاخره کوکائین ماده مخدر هست یا نه و باید مشمول قانون مواد مخدر باشد یا نه؟
نمونه‌ی روزمره این مغالطه را می‌توان در سخنان اخیر حسن قاضی‌زاده هاشمی، وزیر بهداشت یافت. او در مقام دفاع از حقوق‌های نجومی پزشکان  گفته است:

پزشکان[…] با ایجاد کردن درآمد برای سیستم، بخشی از درآمد به‌عنوان کارانه به آنها بازمی‌گردد. میزان کارانه‌ها ۳۰ تا ۳۵ درصد است بدان معنا که اگر پزشکی ۱۰۰ میلیون تومان کار کند، حدود ۳۰ تا ۳۵ میلیون تومان به وی بازمی‌گردد که این در قالب حقوق نیست؛ به‌عنوان مثال اکنون حقوق یک جراح مغز و اعصاب حدود ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان است مابقی هر آنچه دریافت می‌کند در قالب کارانه‌ای است که خود ایجاد کرده است…. چرا حقیقت را نمی‌گویید در نقاط مرزی چه کسی حاضر است خدمات ارائه دهد؛ آیا فرزندان برخی‌ها حاضرند به این مناطق بروند؟ حال این یک‌جانبه سخن گفتن بدون اطلاع درست است؟ باید دل جامعه پزشکی به چه چیزی خوش باشد. پزشکان اگر نباشند کشور را چه کسی می‌خواهد جمع کند اگر روزی این افراد کار نکنند فکر کردید چه اتفاقی خواهد افتاد؟ باید نگاه کرد که دنیا با این گروه از جامعه چگونه برخورد کرده است.

مخلص کلام وزیر بهداشت این است: قانون دستمزد «پزشکانِ دولتی» باید با بقیه تفاوت داشته باشد، چون آن‌ها با بقیه کارمندان دولت تفاوت دارند!

این در حالی است که موضع بحث و اعتراض های اخیر، تفاوتِ میان میان پزشکان یا کارمندان دولت نیست، موضوع اصلی سقف «پرداخت دولتی» به کارمندان دولت است که در خصوص «پزشکانِ دولتی» رعایت نشده است وگرنه واضح است که همه‌ی کارمندان دولت بلکه کارگران درجایی باهم تفاوت‌هایی دارند. برای اینکه به فساد مندرج در این مغالطه بیشتر پی ببرید فرض کند مهندسانِ کشف و استخراج نفت هم مدعی شوند که سهمی از ثروت عظیم نفت را آنان تولید می‌کنند و لذا کارانه و دستمزد آنان تبعیض‌آمیز باشد یا نانوایان استدلال کنند اگر ما سه روز سر کار نرویم مردم از گرسنگی می‌میرند پس باید دستمزد ما تبعیض‌آمیز باشد یا مرزداران بگویند چون بدون وجود آنان امنیتِ مرز از بین می‌رود باید مشمول قانونی تبعیض آمیز شوند.

در مغالطات بخوانید:

علی خمینی و مغالطه «خودت هم»

محسنی اژه ای و مغالطه «اشتراک لفظ»

مصباح یزدی و مغالطه «اهمال سور»

آیت الله خامنه ای و مغالطه «پهلوان پنبه»

صادق لاریجانی و مغالطه «دلیل نامربوط»  

تلگرام
توییتر
فیس بوک
واتزاپ

5 پاسخ

  1. برادر محمد مهدی رضایی، شما که از دکتر هاشمی هم بد تر وغلیظتر مغالطه کرده اید؛ پزشکان اروپایی وآمریکایی بجز افراد بسیار متخصص وشناخته شده ی جهانی؛ از جهت احترام وپایگاه اجتماعی ؛حتا پایین تر از مهندسی نی هستند که پیوسته ابزارکاری ویا آچار دردست همراه کارگران فنی و غیر فنی کار میکنند می باشد؛ ودرست به همین سبب است که شمار پزشکان دیگر قاره ها به تقریب درهمه ی کشورهای اروپایی وآمریکایی بیشتر از خود دکتر های بومی ومحلی هستند؛ من نام چندین پزشگ متخصص ایرانی را می توانم نام برم ؛که به قصد مهاجرت به کشورهای اسکاندیناوی رفته اند ؛و به آنها تنها پیشنهاد بلیط فروشی ی اتوبوسهتارا کرده داند وافزوده اند که؛ نه به شما اجازه مطب میدهیم؛ ونه به بیمارستانتهااراه میدهیم ؛ که به ایران باز گشته اند؛ شما باید بدانی مهارت وتخصص بیشتراینها در حدهمان دلاکهای حمامهای عموی آست دکتری که از دانشگاه آزاد ؛ کاربردی و پیام نور و…. ناکجا آباد مدرک قلابی گرفته باشد بی تردی مهارت وی در معاالجه ها بیشتر از خاله زنکها نیست؛ چون درحاکمیت اسلامی ؛ اسلام تنها دو رشته را علم میداند وسوای آن را به هیج وجه علم نمی شناسد ؛وآن «علم ادیان ؛وعلم ابدان » است که دکتر به فرما اینجا بفرماوآنجا!!!! استادان دانشگاهها به شکل فول تایم؛ باسر وکله زدن با انواع اقسام دانشجویان با اختلافهای تربیتی و اجتماعی ونتازه به تاجتماع وارد شده؛ حتا یک دهم این به اصطلاح دکتر ها ؛که هر روز هم گندی بالا می آورند؛ وبخیه کشیها ؛رئیس بازرسی چندی پیش گفت اگر پرونده های اینهارا آشکار کنیم هیچ یک از شرمساری در کشور باقی نخواهند ماند.

  2. پزشکی هم یک تخصص است مثل همه تخصص های دیگر. پزشکی که در بخش خصوصی درامد داشته باشد نمی اید بخش دولتی و وقتی هم امد بخش دولتی باید الزامات بخش دولتی را بپذیرد
    در هیچ جای دنیا پزشکان درامد نجومی ندارند بجز ایران. یک جستجو کنید درگوگل بعد نظر بدهید. درامد پزشکان عمومی خیلی کم با پرستاران و اشپزها فرق دارد و درامد پزشکان متخصص هم حداکثر دو سه برابر یک پرستار است.
    این را هم اضافه کنید که پزشکان در کشورهای پیشرفته اجازه ندارند همزمان در بیمارستان و مطب کار کنند یا مطب دارند یا کارمند بیمارستان هستند و اغلب هم از بیمه حقوق می گیرند وقتی مطب دارند
    دلیلی هم ندارد درامد پزشکان با بقیه بخش ها تفاوت داشته باشد؟ یک پزشک عمومی کمتر از یک فوق لیسانس درس می خواند و یک پزشک متخصص هم کمتر از یک دکترای متخصص ریاضی یا فیزیک چرا باید درامد بالا داشته باشند؟ اگر متخصصان ریاضی و فیزیک نبودند که پزشکان حتی خودکار و کوشی هم نداشتن برا یک معاینه ساده و نسخه نویسی . تجهیزات امروزه که جای خود دارد
    وزیر بهداشت که متخصص چشم است بدون تجهیزات مهندسی پزشکی یک عمل می تواند بکند؟
    جمع کنید این غرور کاذب را

  3. اینجا در سوئد، حقوق یک پرستار یا منشی مطب، با حقوق پزشک همکارشان شاید ماکزیمم ۴۰٪ ( در بهترین وضعیت ) فرق میکند. البته کشور های کاپیتالیستی مطلق، این مشکل رو دارند. مثل ایران، ایالات متحده و خیلی از کشور های دیگه. تفاوت درآمد گروه هایی از پزشک ها، وکلا و بعضی از رشته ها با درآمد اکثریت جامعه در این کشور ها سازگاری ندارد.

    آقای وزیر البته به این هم اشاره نکرده اند که چرا باید به یک پزشک اصولا کارانه تعلق بگیرد؟ مگر پزشکی مثل بورس اوراق بهادار یا بانکداری یا خط تولید، بر اساس تعداد خروجی و “درآمدی که برای سیستم ایجاد کرده” متولی ایجاد درآمد بیشتر برای سیستم است؟! اگر باشد، که واقعا وضع اسفناکی است و پزشکی را تبدیل به یک تجارت و کسب و کار معمولی میکند که ویزیت ها و تجویز های بی دلیل، جراحی های بی دلیل، و … از عواقب آن خواهد بود (‌که کرده است) اگر هم که نیست؟ پس چرا به این آقایان و خانم های عزیز کارانه تعلق میگیرد؟!

    1. بسیار عالی نوشتید. ممنون. کاش زیر جواب آقای رضایی می نوشتید تا ایشان هم ببیند

  4. با سلام و احترام . نویسنده مقاله گویا خود در این جامعه زندگی نمیکنند . ایا انتظار دارند یک پزشک که اگر در بخش خصوصی کار کند در امد خوبی میتواند داشته باشد بیاید در بخش دولتی با حقوق ۳ میلیونن کار کند . در امد یک پزشک در سایر کشورها چقدر است . کارانه پزشکان یک چیز کاملا قانونی است . کتاب کالیفرنیا یک چیز خاص وزارتخانه ما نیست .
    ایشان بجای انتقاد بهتر است توانایی خودرا بالا ببرند نه اینکه به درامد پزشکان خرده بگیرند . خودشان چند سال در مناطق محروم زندگی کرده اند . مدرک تحصیلی ایشان چیست . بنظرم کار اقای هاشمی در ساماندهی به وضعیت درمان کشور واقعا ستودنی است هرچند که ایراداتی نیز دارد. مگر قرار است نخبگان کشور در فقر زندگی کنند تا نویسنده مقاله راضی باشند . یا ایشان دوست دارند بخش دولتی کلاپس نماید . ویا با سرنیزه پزشکان رادد بیمارستانه ا بکار گیرند .
    دوست عزیز کمی از شعارزدگی و حسادت بپرهیزید وواقعی باشید .

دیدگاه‌ها بسته‌اند.

چهره‌ی مچاله‌شده از گریه و لابه‌ی بسیارِ او، بِرندی شده بود. بر بالای هر منبری که می‌رفت، در جمعِ هر جماعتی که می‌رفت؛ اشک‌اش دمِ مشکش بود. چشمِ جوانان مؤمن و انقلابی را خوب گرفته

ادامه »

سالها پیش که رهبر جمهوری اسلامی در بزنگاه انتخابات ریاست جمهوری ۹۶ جنجال سند آموزشی ۲۰۳۰ را به‌پا کرد در مطلبی با عنوان «اصولگرایان

ادامه »

توی یک عالم دیگری سیر می‌کرد. در عوالمی که به واقعیت راه نداشت. تک‌تک جمله‌هایی که بیان می‌کرد و سفارش‌هایی

ادامه »