بایگانی
۲۱ فروردین ۱۳۹۷
بحران ارز؛ اقتصادی یا سیاسی؟
مرتضی کاظمیان

افزایش تصاعدی و تاریخی نرخ ارز در ایران بیتردید و در نگاه نخست، امری اقتصادی است. اما آیا زیر سایه سنگین «رژیم رانتی» مستقر در ایران، آنهم با رویکرد اقتدارگرایانه و مضمونی ایدئولوژیک، میتوان از یک بحران اقتصادی محض سخن گفت؟ به سختی میتوان به این پرسش، پاسخ ادامه…
۲۵ دی ۱۳۹۶
«سانچی» و امید
مرتضی کاظمیان

پیش چشم نگران و مستأصل و حیران دهها میلیون ایرانی، کشتی نفتکش سانچی با تمام کارکنان و ملوانان و خدمهاش در آتش سوخت و به اعماق دریا رفت. رخداد هولناک همزمان شد با فروکشکردن و سرکوب اعتراضهای اخیر؛ مجموعه رخدادهایی که به جانباختن دستکم ۲۵ نفر و بازداشت ادامه…
۱۴ دی ۱۳۹۶
حاکمانی که نمیخواهند بشنوند
مرتضی کاظمیان

اعتراضهای گسترده در دهها شهر کشور همچنانکه قابل پیشبینی بود، با بدترین واکنش توسط هسته اصلی قدرت در جمهوری اسلامی مواجه شده است. آیتالله خامنهای (نفر نخست نظام سیاسی) که بیشترین شعارها علیه وی و جایگاه رهبری مطرح شده، در تنها واکنشاش ـ تا لحظه نگارش این یادداشت ادامه…
۳۰ آذر ۱۳۹۶
۲۵۰۰ روز حصر؛ «یلدا»ی ایران
مرتضی کاظمیان

در تلاقی بس معنادار، شب یلدای ایرانیان همزماناست با سپریشدن ۲۵۰۰ روز از حصر غیرقانونی و غیرانسانی رهبران جنبش سبز، آقایان موسوی، کروبی و خانم رهنورد. به تعبیر شاملو «روز از پی روز، فصل از پی فصل… دارد میگذرد» و ما تنها نجواگریم که «پس تو کی میآیی؟» ادامه…
۱۱ آذر ۱۳۹۶
طاهرآقا احمدزاده؛ هفت دهه مبارزه
مرتضی کاظمیان

انگار همین دیروز بود، بهار ۱۳۸۰؛ از زیر چشمبند و در محوطه کوچک هواخوری، پیر آزادیخواه را در آمد و شدی سریع و چالاک میان دو دیوار بازداشتگاه مخفی دیدم. باورنکردنی بود: «طاهرآقا!» او را هم گرفته بودند. در هشتاد سالگی بار دیگر زندانی استبداد شده بود. اینبار ادامه…
۲۷ آبان ۱۳۹۶
نشانهشناسی «لعنت» سردار وحید
مرتضی کاظمیان

وحید حقانیان از مسئولان ارشد بیت رهبری در انتقادی کمسابقه و بیپروا از اظهارنظر اسحاق جهانگیری درباره «مسکن مهر»، گفته است: «خدا لعنت کند معاون اول رئیس جمهور؛ اولین تخملق سیاسی را گذاشت.» او از «شلوغکاری» و «سیاسیبازی» و انتقاد «بیخودی» جهانگیری از مسکن مهر انتقاد کرد. وحید ادامه…
۰۹ آبان ۱۳۹۶
رهبری و انتصاب یک تندرو دیگر
مرتضی کاظمیان

رهبر جمهوری اسلامی با انتصاب حسین فدایی بهعنوان مسئول دفتر بازرسی خود، یکبار دیگر نشان داد که به چه میزان رویکردی «افراطی» و «تندروانه» در انتصابهای خود پی گرفته است. آیتالله خامنهای با انتخاب حسین فدایی (یکی از چهرههای شاخص بخش تندرو اصولگرایی) بهجای علیاکبر ناطق نوری (که ادامه…
۰۲ آبان ۱۳۹۶
شورای نگهبان؛ شلیک جدید به جمهوریت
مرتضی کاظمیان

اظهارنظر محمد یزدی، فقیه شورای نگهبان درباره ضرورت عدمحضور نماینده زرتشتی شورای شهر یزد در این نهاد، سندی ماندگار و جدید در تاریخ جمهوری اسلامی است. یزدی در این مصاحبه تاریخی ـ که فاقد هرگونه ارجاع متقن و قابل تکیهی حقوقی و قانونی و حتی دینی است ـ ادامه…
۱۷ مهر ۱۳۹۶
راست افراطی علیه خاتمی؛ چرا؟
مرتضی کاظمیان

سیدمحمد خاتمی، نفر نخست اردوگاه اصلاحطلبی ایران با حکم دادستان ویژه روحانیت (سیدابراهیم رئیسی) محدودیتهای جدیدی را از ابتدای مهرماه تحمل خواهد کرد. تحدید خاتمی پس از جنجال اقتدارگرایان علیه همنشینی علی لاریجانی و رئیس سازمان صداوسیما با وی ـ در یک مراسم ختم ـ ظاهری قابلفهم دارد. ادامه…
۰۶ مهر ۱۳۹۶
استقلال کردستان؛ تمامیت ارضی ایران
مرتضی کاظمیان

روند استقلال اقلیم کردستان عراق بهگونهای شتابناک و فزاینده جاری است؛ مستقل از آنچه در همسایگی ایران میگذرد، موضوع مهم برای ایرانیان، پیامدهای رخداد مهم بر امنیت و منافع ملی و نیز تمامیت سرزمینی ایران است. در مواجهه با رخداد مهم، و در عرصه رویدادهای مرتبط با موضوع ادامه…
۲۷ شهریور ۱۳۹۶
ترامپ علیه دموکراتیزاسیون در ایران
مرتضی کاظمیان

سخنان تند و تهدیدآمیز و کمسابقه رئیسجمهور ایالات متحده در سازمان ملل را میتوان بهمثابه ضایعهای جدید برای دغدغهداران گذار به دموکراسی ایران ارزیابی کرد. ترامپ هرچند در بخشی از صحبتهای خود از زاویه تفکیک مردم ایران و حکومت به اظهارنظر پرداخت، اما دیدگاههای او ـ و همچنین ادامه…
۲۵ شهریور ۱۳۹۶
راست افراطی؛ تداوم و توجیه حصر
مرتضی کاظمیان

همزمان با انتشار اخباری درباره دور جدیدی از پیگیریها در حکومت برای تغییر وضع رهبران جنبش سبز، راست افراطی نیز موج تازهای از تلاش برای توجیه و تداوم بازداشت غیرقانونی موسوی، کروبی و رهنورد را در دستور کار قرار داده است. سخنان جدید سردار نجات، جانشین رئیس سازمان ادامه…
۱۱ شهریور ۱۳۹۶
یزدی را محاکمه کنید!
مرتضی کاظمیان

درگذشت دکتر ابراهیم یزدی، پیر آزادیخواه و دموکراسیجو و استقلالطلب ایران بهانهای برای موج جدیدی از دروغ و تهمت و تحریف و افترا علیه وی ایجاد کرد. یکی از این اتهامها علیه دکتر یزدی، دخالت وی در لغو قرارداد جنگندههای F16 و F14 (منعقد شده بین رژیم شاهنشاهی ادامه…
۰۲ شهریور ۱۳۹۶
کروبی؛ آزادی وگرنه دادگاه علنی
مرتضی کاظمیان

مهدی کروبی، پیر آزاده و سالمند (۸۰ ساله) در میانهی بیمارستان و حصر، در آمد و شد است؛ اعتصاب غذای او شوکی بود به میلیونها شهروند «سبز»؛ شهروندانی که در چنبره روزمرگی و مشکلات معیشتی و امور شخصی، و زیر سایهی سرکوب و تهدید سنگین، ناگهان بار دیگر ادامه…
۱۹ مرداد ۱۳۹۶
یزدی؛ سیاستمدار بیجانشین
مرتضی کاظمیان

این توصیف، در این روزهای بیماری هولناک و ریشهدوانده و رنجزای دکتر ابراهیم یزدی، اغراق نیست: او سیاستمداری بیجانشین است؛ چنانکه بزرگانی چون مهندس مهدی بازرگان یا دکتر پرویز ورجاوند یا داریوش فروهر یا عزتالله سحابی منحصربهفرد نشان دادند و فقدان آنان همواره ـ برای جمعیت سیاسی ایشان ادامه…
۰۷ مرداد ۱۳۹۶
کابینه روحانی و سهمخواهی رهبری
مرتضی کاظمیان

«دفتر حفظ و نشر آثار» رهبر جمهوری اسلامی با انتشار اطلاعیه مهمی، به تبیین «دغدغه»های آیتالله خامنهای درباره کابینه دولت دوازدهم پرداخته است. اطلاعیه مزبور بهظاهر میکوشد «این ادعا» را که «تکتک اعضای کابینه» با نظر رهبر جمهوری اسلامی انتخاب میشوند، نقد و نفی کند؛ اما مضمون آن ادامه…
۲۳ تیر ۱۳۹۶
قرارداد توتال، قراردادهای سپاه
مرتضی کاظمیان

قرارداد اخیر وزارت نفت دولت روحانی با شرکت فرانسوی “توتال”، همچنان هدف حمله مخالفان دولت و بهویژه راست افراطی است. بهعنوان نمونه، تنها در دو هفته اخیر، بیش از نیمی از تیترهای نخست روزنامه «کیهان»، به قرارداد مزبور اختصاص داشته و آنرا هدف انتقادهای تند قرار داده است. ادامه…
۰۳ تیر ۱۳۹۶
روز قدس و روحانی؛ یک تهدید و سه فرصت
مرتضی کاظمیان

سر دادن شعارهای تند علیه روحانی در تظاهرات جمعه گذشته (روز قدس) رخداد کوچکی نیست. شعارهایی که «مرگ»خواهانه بود و مضمونی تند داشت. روحانی در این شعارها نه فقط «دروغگو» که «وطنفروش»، «آخوند آمریکایی» و حتی «منافق» توصیف شد. مستقل از خاستگاه و انگیزههای معترضان ـ که بهشکلی ادامه…
۱۰ خرداد ۱۳۹۶
شورای نگهبان، انتخابات ۹۶ و کودتای ۸۸
مرتضی کاظمیان

برای آن گروه از کنشگران مدنی و سیاسی که انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸ را از زاویه وقوع یک «کودتا» ارزیابی میکنند و تحقق تقلبی معنادار و تمام و کمال در نتیجهی آنرا حتمی میدانند، انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۶ مستندات مهم و جدیدی فراهم آورد. نحوه مواجهه شورای نگهبان ادامه…
۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۶
راست افراطی پشت رئیسی
مرتضی کاظمیان

هر روز که از زمان تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم سپری میشود، نامزد اصلی راست افراطی مشخصتر میشود. بیتردید، هدف اصلی اقتدارگرایان و تمامیتطلبان، جلوگیری از تداوم دولت اعتدالگرای روحانی است؛ اما در راستای این مطلوب اصلی، پروژههای دیگری نیز تعقیب میشود. قالیباف و رئیسی ـ همچون میرسلیم ادامه…
۰۹ اردیبهشت ۱۳۹۶
روحانی و رئیسی زیر سایهی جهانگیری و قالیباف
مرتضی کاظمیان

نخستین مناظره نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری برگزار شد؛ برنامهای که به جهت ترکیب افراد حاضر در آن، سطحی اندک از جذابیت را قابل پیشبینی کرده بود. مناظره اما بیش از آنچه تصور میشد، دیدنی و شنیدنی شد. اعلام مواضع صریح و جسورانه اسحاق جهانگیری و واکنشهای هوشمندانهی وی ادامه…
۳۰ فروردین ۱۳۹۶
اعظم طالقانی؛ مطالبهگری در انتخابات
مرتضی کاظمیان

نامزدی بانویی شناختهشده چون خانم طالقانی، وجه مهمی از ناعادلانه و غیرآزاد بودن انتخابات در جمهوری اسلامی را آشکار میکند؛ وضعی که متأثر از اعمال «نظارت استصوابی» شورای نگهبان است. مقولهای که نه فقط زنان بلکه حتی اهل تسنن را ـ همچون نامزدهای متعلق به اردوگاه اپوزیسیون و اقلیتهای مذهبی و هر آنکس که «غیرخودی» است ـ از دایره حضور در فهرست نامزدهای نهایی خارج میکند
۲۱ فروردین ۱۳۹۶
سرکوب «غیرخودی»ها زیر سایه انتخابات
مرتضی کاظمیان

انتخابات ریاست جمهوری نزدیکتر میشود و داغتر؛ عمده اخباری که مرتبط با انتخابات آتی در رسانهها منتشر میشود در پیوند است با نامزدهای اصلی انتخابات و جناحهای سیاسی فعال در آن. اما حاشیهی انتخابات، یک «متن» مهم دیگر دارد: سرکوب کنشگران مدنی و فعالان رسانهای و اعمال خشونت ادامه…
۲۹ اسفند ۱۳۹۵
۱۳۹۶؛ فرجام روندها و چالشهای ۱۳۹۵
مرتضی کاظمیان

سالی دیگر، با تمام کشوقوسها و چالشهای انرژیبر در حوزه سیاست، برای ایران به پایان رسید. اما به شکلی غریب، فرجام بسیاری از روندهای اجتماعی ـ سیاسی در سال ۱۳۹۵ و حاصل این چالشها، مشخص نشد و معطل و معوق ماند. پیوستگی رویدادهای سیاسی یا مرتبط بودن برخی ادامه…
۱۸ اسفند ۱۳۹۵
بحران تمامیتخواهان در عصر ارتباطات
مرتضی کاظمیان

اجلاسیه اخیر خبرگان رهبری، مهمانی ویژه با سخنانی مهم داشت: رضا تقیپور، عضو شورایعالی فضای مجازی[۱]. دادهها و گزارشی که این عضو شورایعالی فضای مجازی مطرح کرد، بسیار جالب توجه، و قابل تأمل و تحلیل است. برخی نکتههای جالب توجه در سخنان وی چنین است: ـ «امروز ما ادامه…
۱۴ اسفند ۱۳۹۵
طاهری؛ قربانی انکیزیسیون در جمهوری اسلامی
مرتضی کاظمیان

سیمای جمهوری اسلامی با پخش فیلمی بهظاهر مستند با عنوان «حلقه شیطان»، تندتر از پیش، محمدعلی طاهری، بنیانگذار عرفان حلقه (کیهانی) را که در زندان بسر میبرد، هدف حمله تبلیغاتی قرار داده است.[۱] فیلم مزبور آشکارا محصولی جدید از نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی ـ بهطور مشخص، سازمان اطلاعات ادامه…
۰۴ اسفند ۱۳۹۵
قاضیان اعدام و احمد منتظری
مرتضی کاظمیان

هیچ خشونت و سرکوبی در جمهوری اسلامی غیرمترقبه نیست. کشیافتن حبس خانگی و بدون محاکمه موسوی و کروبی و رهنورد برای شش سال، یک شاهد برجسته است؛ اما نه تنها نمونه. اجرای حکم شش سال زندان حجتالاسلام احمد منتظری، فرزند آزادهی زندهیاد آیتالله منتظری، جدیدترین گواه است. آنچه ادامه…
۲۷ بهمن ۱۳۹۵
پنج نکته در نقد رهبری آشتیگریز
مرتضی کاظمیان

در سخنانی که غیرمترقبه نبود، رهبر جمهوری اسلامی به پیشنهاد «آشتی ملی» خاتمی، «نه» گفت. آیتالله خامنهای تعبیر «آشتی ملی» را «بیمعنی» توصیف کرد و با تحریف دوباره حقیقت، اظهار داشت: «مردم با آن کسانی که به روز عاشورا اهانت کردند، قهرند. آنهایی که آمدند وسط خیابان روز ادامه…
۲۱ بهمن ۱۳۹۵
ترامپ و قاضی آمریکایی، خامنهای و دستگاه قضایی
مرتضی کاظمیان

در جدیدترین اظهارنظرش، رهبر جمهوری اسلامی با اشاره به تغییر رییس جمهور ایالات متحده گفته است: «ما از این آقایی که تازه آمده، متشکریم؛ تشکر ما بهخاطر این است که زحمت ما را کم کرد و چهرهی واقعی آمریکا را نشان داد. نشان میدهد که حقیقت آمریکا چیست؛ ادامه…
۱۳ بهمن ۱۳۹۵
پلاسکو؛ شارلاتانیسم و عوامفریبی
مرتضی کاظمیان

دو هفته پس از آتشسوزی در ساختمان پلاسکو و فروریختن آن و جان باختن چند ده شهروند ـ بهویژه آتشنشانان ایثارگر ـ شهردار تهران در مجلس حاضر شد و بدون هیچ «عذرخواهی»، از اقدامات شهرداری و مدیریت خود دفاع کرد؛ اقداماتی که به تعبیر رهبر جمهوری اسلامی «کوه ادامه…