گزارش تلویزیون رسمی جمهوری اسلامی از بازداشت دو گردشگر فرانسوی؛ گروگان‌گیری یا ارتباط‌گیری؟

زیتون-صداوسیمای جمهوری اسلامی با پخش گزارشی تصویری، دو فرانسوی بازداشت شده در ایران را به «جاسوسی»، «ارتباط‌گیری» با فعالان معلم و کارگر، تلاش برای «ناامنی و ایجاد آشوب در کشور» و «شکل‌دهی به اعتراضات صنفی» معلمان و کارگران ایران متهم کرد.

در این گزارش که با پخش تصاویری از ورود این زوج فرانسوی به ایران در روز ۸ اردیبهشت آغاز می‌شود، ادعا شده که این دو از همان بدو ورود به تهران زیر نظر ماموران وزارت اطلاعات بودند.

این دو تبعه فرانسه به نام‌های سسیل کوهلر و همسر او ژاک پاری در این گزارش «جاسوس فرانسوی» معرفی شده‌اند و تلویزیون حکومتی ایران صفحه مشخصات پاسپورت آنها نیز نمایش داد.

یک روز پس از آن که وزارت اطلاعات در اطلاعیه ای از بازداشت دو اروپایی به اتهام تلاش برای ایجاد «آشوب» و «بی‌ثبات‌سازی جامعه» خبر داد، فرانسه تایید کرد که این دو نفر شهروند این کشور هستند و خواستار آزادی فوری آنها شد. در بیانیه وزارت خارجه فرانسه همچنین «بازداشت بی پایه و اساس» این دو نفر محکوم شد.

شاهد علوی، روزنامه‌نگار، بعد از بازداشت این زوج در توییتر خود خبر داد: «خانم سیسیل کوهلر، مسئول روابط بین‌الملل فدراسیون ملی کار آموزشی و فرهنگی (FNEC FP-FO) و همسرش آقای کوهلر عضو همین فدراسیون هستند». علوی افزود این زوج فرانسوی «نه از طرف فدراسیون بلکه به عنوان توریست به ایران» سفر کرده‌اند.

علوی پس از پخش گزارش صداو سیما آنرا «سناریوسازی کثیف دستگاه امنیتی» نامیده و نوشت: «یه پروژه جدید و احمقانه امنیتی برای زدن فعالین صنفی معلمان و شرکت واحد از واجا. خب آخه ابله های امنیتی! تو هزاره سوم و عصر ارتباطات، برای ارتباط گیری و جلسه گذاشتن نیازه دو نفر بلند شن برن ایران؟!»

در این گزارش سه دقیقه‌ای تلویزیونی تصاویری پخش شد که صحت آنها قابل تایید نیست و ظاهرا دیدارهای این دو شهروند فرانسوی با فعالان صنفی معلمان و کارگران از جمله رضا شهابی، مسعود نیکخواه، شعبان محمدی، رسول بداقی و اسکندر لطفی را نشان می‌دهد.

عکسی نیز از آنیشا اسداللهی در این گزارش هست که هفته گذشته به همراه همسرش بازداشت شد.

صداوسیما همچنین جملاتی بریده و مقطع به زبان انگلیسی پخش کرد و ادعا کرد که سسیل کوهلر و همسرش این جملات را بیان کرده‌اند و بدون اشاره به موضوع صحبت بر عباراتی چون «بسته انقلابی» و «جنگ» تاکید کرد.

کریستوف لالاند، دبیرکل اتحادیه آموزشی و تحصیلی فرانسه، هفته گذشته گفت که این دو نفر یک کارمند زن این اتحادیه و همسرش هستند و «برای تعطیلات» به ایران رفته بودند و قرار بود اوایل هفته جاری به فرانسه بازگردند. او همچنین تاکید کرد که این کارمند زن برای کار در زمینه تخصص خود به ایران نرفته بود.

خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران بلافاصله گزارش صدا و سیما را بازنشر کرد و نوشت: «صبح امروز جزئیات جدیدی از دستگیری دو جاسوس فرانسوی در ایران که با شکل‌دهی به اعتراضات صنفی و انحراف آن قصد ناامنی و ایجاد آشوب در کشور را داشتند، منتشر شد».

نشریه فرانسوی لوموند نیز روز شنبه خبر بازداشت این زوج را منتشر کرد بود : «دو عضو سندیکای FO فرانسه به اتهام دیدار با سندیکای معلمان ایران در تهران بازداشت شده‌اند. این زن و شوهر با ویزای توریستی وارد ایران شده بودند».

مشخص نیست که وزارت اطلاعات جمهوری‌اسلامی اگر آن‌گونه که ادعا می‌کند از ابتدا این زوج را زیر نظر داشته و از مقاصد آنها با خبر بوده، چرا به آنها اجازه و ویزای ورود داده است.

هم‌زمانی بازداشت این دو تبعه فرانسوی با تشدید اعتراضات معلمان از یک سو این احتمال را تقویت می‌کند که نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی به دنبال سناریو‌سازی‌های برای معلمان بازداشت شده هستند و از سوی دیگر هم‌زمانی این بازداشت با برگزاری دادگاه‌هایی در اروپا برای دو نفر از مسئولان جمهوری اسلامی احتمال گروگان‌گیری را مطرح کرده است.

دادگاه تجدید نظر در بلژیک ۲۰ اردیبهشت، یک روز پیش از دستگیری دو تبعه فرانسوی محکومیت اسدالله اسدی، دیپلمات ایرانی، را تایید و حکم سه نفر از همدستانش را تشدید کرد.

اسدالله اسدی تیر ۱۳۹۷ توسط ماموران امنیتی آلمان بازداشت شد. پلیس اروپا می گوید او با پوشش دیپلمات از مسئولان اصلی ایستگاه اطلاعاتی جمهوری‌اسلامی در کل این قاره است. اسدی متهم است که در برنامه ریزی برای بمب‌گذاری در گردهمایی سالانه سازمان مجاهدین خلق در پاریس نقش داشته است. در این گردهمایی افرادی چون رودی جولیانی، وکیل شخصی دونالد ترامپ، شرکت داشتند.

حمید نوری، زندانبان و کارمند سابق قوه قضائیه ۱۸ آبان ۱۳۹۸ به دلیل مشارکت در کشتار زندانیان سیاسی در دهه ۱۳۶۰ در فرودگاه استکهلم بازداشت شد. دادگاه محاکمه او در سوئد به تازگی به پایان رسید و حکم او در ماه‌های آینده اعلام می‌شود.

تحلیل‌گران به استناد پرونده‌های افرادی مانند نازنین زاغری و جیسون رضائیان می‌گویند که جمهوری اسلامی با این دستگیری‌ها می‌خواهد «با یک تیر دو نشان را بزند»؛ از سویی به معلمان بازداشت‌شده اتهام سنگین جاسوسی می‌زند و از سوی دیگر از شهروندان اروپایی به عنوان گروگان برای مبادله با افرادی چون حمید نوری و اسدالله اسدی استفاده می‌کند.

صداوسیما سابقه‌ای طولانی در پخش گزارش علیه زندانیان سیاسی دارد و پخش اعترافات اجباری زندانیان از ابتدای انقلاب رویه‌ای مرسوم است. اما در سال‌های اخیر جمهوری اسلامی خط‌مشی «دیپلماسی گروگان‌گیری» را در پیش گرفته است.

محسن رضایی، که در دولت ابراهیم رئیسی به عنوان معاون اقتصادی رئیس جمهور، دبیر شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا و دبیر ستاد اقتصادی دولت منصوب شد، ۲۱ تیر ۱۳۹۴ رو به دوربین‌های صدا و سیما و در گفتگوی ویژه خبری آمریکایی‌ها را تهدید به اسارت گرفتن هزار نفر از آنها کرد و گفت برای آزادی این اسرا، هزاران میلیارد غرامت می‌گیریم و مشکل اقتصادی کشور را حل می‌کنیم.