دموکراسی یا بستنِ کمربندها؛ «بی‌معنی است و ارزان نیست»

زیتون: دیمیتری مدودف، امروز سه‌شنبه، در مصاحبه با یک روزنامه روسی گفته است «غرب طبق معمول روسیه را دست کم می گیرد» اما  تشدید روابط با روسیه «بی‌معنی است و ارزان نیست».

کمتر از ۲۴ ساعت پیش، اصابت دو موشک روسی به یک مرکز خرید در شهر کرمنچوک در شرق اوکراین ، دست‌کم ۱۸ کشته و ۵۹  زخمی  بر جا گذاشت؛ خبری که دست‌کم «ارزان نبودنِ»  تشدید روابط با روسیه را تأیید می‌کند.

هشت منهای یک: روز ۵ تیر، در اولین روزهای تابستانی که گفته می‌شود از همیشه گرم‌تر است. سران هفت کشور صنعتی جهان به همراه دو نماینده از اتحادیه اروپا در ارتفاعات خنک رشته کوه‌های آلپ گرد هم آمدند تا اجلاس جی ۷ را با شعار «پیشرفت برای یک جهان عادلانه» آغاز کنند.

در فاصله سال‌های ۱۹۸۹ تا ۲۰۱۴ روسیه نیز یکی دیگر از کشورهای این جمع بود که آن زمان گروه ۸ خوانده می‌شد. اما الحاق شبه جزیره کریمه به روسیه، باعث کنار گذاشتن مسکو از گروه هشت شد.

در ابتدا قرار بود محور اصلی این اجلاس مقابله با تغیرات اقلیمی و تسریع چرخش به سوی انرژی‌های تجدیدپذیر باشد، اما با تجاوز نظامی روسیه به اوکراین که ۲۴ فوریه آغاز شد، مسئله تغییرات اقلیمی به حاشیه رانده شد و جنگ اوکراین محور گفتگوها شد.

جو بایدن، بوریس جانسون، امانوئل مکرون، فومیو کیشیدا، جاستین ترودو و ماریو دراگی روسای دولت‌های آمریکا، بریتانیا، فرانسه، ژاپن، کانادا و ایتالیا به میزبانی اولاف شولتز بههمراه اورسولا فون دِ لاین و چارلز میشل از اتحادیه اروپا در این نشست حضور داشتند.

به دعوت صدراعظم آلمان، ولادیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین نیز به صورت مجازی در این اجلاس سخن گفت.

میهمان ناخوانده: روز یکشنبه، هم‌زمان با آغاز نشست گروه ۷ در آلمان،‌ نیز چهارده موشک کروز به مرکز کی‌یف اصابت کرد که باعث انفجار‌های بزرگ و آسیب رساندن به یک ساختمان مسکونی شد و  مجروح شدن ۵ نفر شد؛ حمله‌ای که از سوی شهردار کی‌یف تلاش برای ترساندن اوکراینی‌ها «در آستانه نشست ناتو» خوانده شد؛ پیامی نمادین که نشان داد حذف روسیه از  نشست‌های جی‌-هفت «ارزان» نیست.

نشست ناتو قرار است بلافاصله پس از پایان اجلاس سران جی هفت، از ۲۸ تا ۳۰ ژوئن در مادرید برگزار شود.

ولادیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، روز ۶ تیر در یک سخنرانی ویدئویی از گروه هفت خواست تمام توان خود را به کار گیرند که قبل از فرارسیدن زمستان و دشوارتر شدن شرایط برای نیروهای اوکراینی، این جنگ پایان یابد.

او از کشورهای حامی اوکراین خواست به روش‌های مختلف از جمله کنترل قیمت نفت «درآمد روسیه را از صادرات انرژی» محدود کنند، «کمک‌های تسلیحاتی» خود را افزایش دهند، امکان «صادرات غلات اوکراین» را فراهم سازند و  به «بازسازی اوکراین» کمک کنند.

گروه هفت نیز در این اجلاس با تصویب تحریم‌های جدید علیه روسیه، در بیانیه‌ای اعلام کردند: «ما به کمک‌های مالی، بشردوستانه، نظامی و دیپلماتیک و حمایت از اوکراین تا هر زمانی که لازم باشد ادامه خواهیم داد.»

پس از تهاجم روسیه به اوکراین، غرب تحریم‌های گسترده‌ای را علیه مسکو وضع کرده اما افزایش شدید بهای نفت، سبب شد که عملا درآمدهای روسیه کاهش نیابد.

شوخی با دمِ شیر: سران هفت کشور صنعتی لحظاتی قبل از گرفتن عکس دست جمعی و در حالی‌که پشت یک میز نشسته بودند با هم شوخی کردند و ولادیمیر پوتینِ را مورد تمسخر قرار دادند. بوریس جانسون آغاز کننده این شوخی بود و قبل گرفتن عکس به کنایه گفت: «کت‌های خود را در بیاوریم یا نه؟» جاستین ترودو، نخست وزیر کانادا ادامه داد: «و صبر کنیم تا از ما عکس بگیرند» و باز جانسون گفت: «باید نشان دهیم که از پوتین قوی‌تر و باحال‌تریم» و نهایتا ترودو گفت: «بله این حق ماست که لخت سوارکاری کنیم.»

صدراعظم آلمان هم در بخشی از سخنان خود در روز دوم این نشست گفت که «مطمئن» است پوتین گمان نمی‌کرد که چنین همبستگی و قاطعیتی در مقابل او ظاهر شود و افزود: «این مسئله او را دچار یک سردرد مزمن کرده است.»

دیدار بی‌شرمانه: پوتین در نخستین سفر خارجی خود پس از تهاجم نظامی روسیه به اوکراین از تاجیکستان بازدید می‌کند و سپس روانه عشق‌آباد، پایتخت ترکمنستان می‌شود که محل برگزاری ششمین اجلاس کشورهای حاشیه خزر است؛ جایی که ابراهیم رئیسی  برای دیداری دوجانبه در انتظار او خواهد بود. خبرگزاری‌های اسپوتنیک و جمهوری اسلامی در خبرهایی جداگانه  دیدار پوتین با رئیسی و الهام علی‌اف، رئیس‌جمهوری آذربایجان، را تأیید کرده‌اند.

دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، اعلام کرده که پوتین قطعا به ایران نیز خواهد آمد اما هنوز تاریخ دقیق این سفر مشخص نیست.

دموکراسی یا بستن کمربندها؟

پس از روسیه، مقابله با گسترش نفوذ چین به خصوص در آسیا و آفریقا، یکی از مهمترین موضوعات نشست سران هفت بود.

کشورهای گروه هفت وعده دادند تا برای مقابله با تغییرات اقلیمی و بهبود وضعیت سلامت جهانی و همچنین برابری جنسیتی و ارتقا زیرساخت‌های دیجیتال در مجموع حدود ۶۰۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری کنند.

سهم آمریکا از این سرمایه‌گذاری ۲۰۰ میلیارد دلار و سهم اتحادیه‌ی اروپا ۳۰۰ میلیارد یورو خواهد بود.

به گفته‌ی بایدن این «سرمایه‌گذاری» می‌خواهد «فایده همکاری با دمکراسی‌های جهان» را نشان دهد و پنج سال آینده در پروژه‌های خصوصی و دولتی در کشورهای در حال توسعه با هدف مهار طرح چینی «کمربند و جاده» انجام خواهد شد.

«کمربند و جاده»، یادآور «جاده ابریشم» در آسیای میانه، بزرگ‌ترین برنامه زیرساختی در تاریخ شناخته می‌شود که چهار قاره جهان را در می‌نوردد و جاده ابریشم کهن را از یک سو به اروپا و آفریقا و در سوی دیگر به چین پیوند می‌دهد.

این طرح که پیش‌‌تر به نام «یک کمربند، یک راه» شناخته می‌‌شد، با بیش از یک‌میلیارد دلار هزینه، از اجزای سیاست اساسی حکومت چین برای رهبری در مسائل جهانی است.