طرح صیانت از فضای مجازی؛ «تصمیم گرفته شد، خاکش کردند»

«فلانی مُرد خاکش هم کردند شما دیگر به دنبال چه هستید؟» این جمله پاسخ یک نماینده مجلس به رسانه‌ای در داخل ایران در مورد طرح «صیانت از فضای مجازی» است.

روز ۱۵ شهریور، شورای عالی فضای مجازی به ریاست ابراهیم رئیسی سه مصوبه این شورا را ابلاغ کرد تا طرح صیانت که مدت‌ها درمجلس با کش و قوس‌های بسیاری روبرو شده بود، به مرحله اجرایی برسد.

محمدصالح جوکار، نماینده اصولگرای یزد و رئیس کمیسیون امور داخلی و شورا‌های مجلس در این مورد به وبسایت رویداد۲۴ گفت‌وگو کرد و گفت: «طرح دیگر در دستور کار مجلس نیست؛ بروید از شورای عالی فضای مجازی سوال بپرسید.»

او در پاسخ به سوالی در مورد انتقادات کاربران فضای مجازی و کاهش سرعت اینترنت پرسید: «شما به دنبال چه چیزی هستید؟ تصمیم اول و آخر در خصوص طرح صیانت را شورایعالی فضای مجازی خواهد گرفت. این طرح، یک طرح تمام شده است، دنبال چه چیزی می‌گردید؟ به‌قول معروف، فلانی مُرد خاکش هم کردند شما دیگر به دنبال چه هستید؟»

جوکار افزود: «درباره سرعت اینترنت هم من خودم اعتراض دارم و وزارت ارتباطات باید فکری بکند.»

واکنش‌های گسترده در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی به تصویب بخش‌های مهمی از طرح صیانت از فضای مجازی ادامه دارد. بسیاری تصویب این طرح با حضور رئیس دولت جمهوری اسلامی را خلاف وعده‌های انتخاباتی ابراهیم رئیسی می‌دانند.

کاربران فضای مجازی در ایران در روزهای اخیر بارها از کاهش سرعت و اختلال گسترده در اینترنت و استفاده از اپلیکیشن‌های خارجی خبر داده‌اند.

جلال رشیدی کوچی عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس روز ۱۷ شهریور در گفتگو با روزنامه اعتماد گفت: «طراحان طرح صیانت در شورای عالی فضای مجازی هم حضور دارند و قاعدتا وقتی دیدند که در مجلس نمی‌توانند کار را پیش ببرند، آن را به شورای عالی فضای مجازی بردند، ولی به صورت سیستماتیک و تعریف قانونی نمی‌توانیم اسمش را طرح صیانت بگذاریم.»

طرح صیانت با هدف محدودکردن دسترسی کاربران ایرانی به شبکه جهانی اینترنت مدتهاست که در دستور کار جمهوری اسلامی قرار دارد. تصویب این طرح در مجلس به دلیل واکنش اعتراضی جامعه، مسکوت ماند.

اما شورای عالی فضای مجازی با مصوبه اخیر خود مجلس را دور زد، در حالی که اعضای شورای عالی فضای مجازی ۲۴ اسفند در آخرین جلسه سال ۱۴۰۰ به ریاست ابراهیم رئیسی اعلام کردند: «چون وظیفه قانون‌گذاری به عهده مجلس شورای اسلامی است این طرح نیز بهتر است در مجلس به سرانجام برسد.»

روز ۲۲ فروردین ۱۴۰۱ مجلس، جلسه غیرعلنی درباره بررسی این طرح برگزار کرد. اما تعدادی از نمایندگان خبر دادند بر اساس رای گیری «استمزاجی»، بررسی این طرح در کمیسیون ویژه ادامه نخواهد یافت و باید در صحن بررسی شود.

هنوز هیات رییسه مجلس درباره وضعیت نهایی این طرح اظهار نظر نکرده است.

بر اساس مصوبه جدید، کمیسیون عالی تنظیم مقررات فضای مجازی به‌ عنوان نهاد اصلی «تنظیم‌گری» معرفی شده، در این مصوبه اختیار قانونی کاهش پهنای باند شبکه‌های اجتماعی و محدود کردن آن‌ها از جمله اینستاگرام و واتس‌اپ به «کمیسیون عالی تنظیم مقررات فضای مجازی کشور» داده شده است.

اوایل تابستان ۱۴۰۱، نیز اخباری مبنی بر فعال‌ شدن قفل کودک در بخش جست‌وجوی گوگل در ایران از طریق وزارت ارتباطات منتشر شد که همان زمان هم کارشناسان حوزه آی‌تی این اقدام را مقدمات اجرای طرح صیانت دانستند.

• کاربران شبکه‌های اجتماعی می‌گویند که در ماه‌های اخیر طرح صیانت مجلس چراغ خاموش در حال اجراست.