زیتون-قتل مظلومانه مهسا(ژینا) امینی جنبش بزرگی را در ایران رقم زده است. تنها پس از ۶ روز ، جنبش اعتراضی«زن، زندگی، آزادی» فراگیر شده. دست کم تا کنون ۸۳ شهر کشور شاهد اعتراضات خیابانی بودهاند. زنها میدانداری میکنند و مردها به طلب زندگی آمدهاند و همه دنبال آزادیاند. این جنبش سراسری در همین مدت زمان اندک توانسته است صحنههای کمنظیری را از مقاومت و شجاعت مدنی شهروندان به تصویر بکشد. دراین گزارش گوشههایی از این صحنههای ماندگار را مرور میکنیم.
فیلم کوتاهی از مهسا امینی در حال رقص کردی. مهسا امینی را در نزد خانواده و دوستان «ژینا» میخوانند. «ژین» در زبان کردی به معنای«زندگی» است و گفته میشود که با کلمهی «ژن» به معنای زن هم ریشهاند. به این معنا نام ژینا در جنبش زن(ژن)، زندگی(ژین)، آزادی(ئازادی) نهفته است. رقص کردی، نمایشی حماسی از شادی و پیروزی است. در این نمایش فردی که دستمال شادی را به دست دارد گرداننده اصلی نمایش است و در زبان کردی به آن «سهرچوپی» میگویند. ژینا در این فیلمکوتاه «سرچوپی» به دست دارد و آن را به دیگران تعارف میکند؛ تمثیلی پر معنا، گویا و نمادین از آنچه این روزها در خیابانهای ایرانمیگذرد؛ «رقص آخر»:
ژینا در این ویدیو «چوپیکیش» یا رهبرِ رقصِ رزمگونه کردی است. با کشتهشدنِ مظلومانهاش، رهبر یک جنبش شد.#مهسا_امینی #اعتصاب_از_کردستان_تا_تهران
— Saman Rasoulpour (@SamRasoulpour) September 19, 2022
طراحی گمنام، با الهام از این فیلم کوتاه، دیگر نمادهای جنبشهای اعتراضی را به تصویر کشیده است؛ «سهرچوپی»:
این طرح رفت کنار صدای نوید افکاری و ویدیوی لحظهی جون دادن ندا آقاسلطان و اون یاخدا یاخدای لحظهی شلیک به هواپیمای ۷۵۲ و رقص دختر سفیدپوش که تاابد و تحت هر شرایطی میتونه اشک منو دربیاره.#مهسا_امینی #Mahsa_Amini pic.twitter.com/HqpunyZ4m8
— قاطی پاطی?? (@ghatipatidotcom) September 21, 2022
پیرمردی رهگذر با آرامش و تأمل با دستانی در جیب؛ به یک مامور لباس شخصی نزدیک میشود و به «سیلی چهار نسل» را به او میزند؛«بزرگ شدم نمیخوام از این شوگر ددی سرحال تتو دارها بشم، میخوام یه پیرمرد ساده باشم، دست در جیب، خونسرد، رهگذر»:
سیلی چهار نسل. pic.twitter.com/HjQqO6r3ba
— رضا حقیقتنژاد (@rezahn56) September 21, 2022
زنی که در کنار گارد ضد شورش، روسری از سر برداشته و با اطمینان و جسارت یکتنه ماشین سرکوب را به سخره میگیرد؛ «فقط زیبایی مییبینم»
زبان آدم بند میاد از این شجاعت؛
عجب ویدئویی، عجب ویدئویی…
دختران ایران دارن با شجاعت بیمثالشون برگ مهمی از تاریخ ایران رو مینویسن ??#مهسا_امینی خون پاک تو چه جادویی کرد. pic.twitter.com/iBxydcj3BW— Ehsan Soltani (@ehsan_soltani) September 21, 2022
مادری در بوکان ماشین را نگه میدارد، فرزندش را تنها میگذارد و میدود تا فرزند مادری دیگر را از دست مأموران سرکوب نجات دهد؛ «دستتو میبوسم مادر»
این صحنهها رو هیچجا نمیبینیدا
اینجا ایرانه، یه مادر از ماشینش پیاده میشه میدوئه بِره بچهی یه مادرِ دیگه رو از دست این جانیها نجات بِده.
من آخه نَمیرم برای تو؟#مهسا_امینی— HeLLFire?? (@HeLLFireeeeee) September 20, 2022
دختری با کولهپشتی و موهای سبز؛ یک تنه چشم در چشم سه مأمور باتوم بهدست میدوزدو در مقابل آنها میایستد و آزادی را فریاد میزند؛ «تو مردی ولی قدرت دست منه»:
But l got the
I got the
I got the power ♡︎#مهسا_امینی#MahsaAmini#روشنا_احمدی pic.twitter.com/HYeoyuMlSJ— آبی شایدم بَنَفش! (@setablue) September 21, 2022
مکالمهای از تماس یک مامور وزارت اطلاعات شهر کرمان با یکی از شهروندان که در تجمع دیروز شهرش شرکت کرده است؛ « چه جوانهاییاسماعیل، چه جوانهایی»
مکالمهای از تماس یک مامور وزارت اطلاعات شهر #کرمان با یکی از هموطنان که در تجمع دیروز شهرش شرکت داشته به دست ماه رسیده که ترجیح میدم تا شما به این ۴ دقیقه گوش میدید، بنده ایستاده برای این هموطن شجاع و صادق کف میزنم..!
– این مردم لیاقت رسیدن به آزادی را دارند، کافیست بپاخیزیم. pic.twitter.com/Ah68Tfqu03
— ?? ماه ایزدیار (@Mahizadyaar) September 21, 2022
دختر جوانی که مرد تماشاگر را به حضور در میان معترضان دعوت میکند؛ «آقا بیا وسط»
آقا بیا وسط… pic.twitter.com/wlvPQqEnon
— Z.jalal (@Z__jalal) September 19, 2022
دختری که پس از رقصیدن در کنار آتش، روسریاش را به آتش میکشد؛ «رقصی چنین میانه میدانم آرزوست»
ولی این رقص:)#مهسا_امینی pic.twitter.com/wvJvmpofGx
— sara? (@spotefay) September 20, 2022
کلیپی که با انتشار گوشههایی از اعتراضات و آهنگی از اشکان خطیبی ساخته شده و بسیار مورد توجه قرار گرفته است؛ «با پای لخت، رو زمین سفت، دندونا به هم چفت…»
دستتو بده من…#مهسا_امینی pic.twitter.com/WuC3j1Tj1a
— JokerNejad (@Jokernejad) September 20, 2022
تصویری از قدمزدن دو دختر جوان با پوششهای متفاوت، در حالی که بهنظر میرسد دوست هستند مورد توجه قرار گرفته است؛ «این اون ایرانیه که همهمون میخوایم»
این اون ایرانیه که هممون میخوایم ?? #مهسا_امینی #OpIran pic.twitter.com/4T4k9BjZy6
— Matin✨ (@thematinj) September 23, 2022
مونتاژ بخشی از فیلم پیانیست و صحنهای ورود ماموران به خانهای در انزلی، امکان مقایسه رفتارهای جمهوری اسلامی و نازیها را در آلمان فراهم کرده؛ «وای از شباهت»
یه مونتاژ سینمایی زدم. وای از شباهت!!! #مهسا_امینی #MahsaAmini pic.twitter.com/ETknhmMp96
— Gringo (@elgringofficial) September 22, 2022
صحنهای از مواجهه معترضان با گارد سرکوب؛ معترضان با هماهنگی و شجاعت گارد ویژه را فراری میدهند؛ «یک تصویر ناب»؛ «یک داستان واقعی: بدون روتوش»
یک تصویر ناب | چند ویژگی در همین چند لحظه: ۱) از ابهت سیستم سرکوب نمیترسند. ۲) به هم و با هم نگاه میکنند و هماهنگ و منسجم پیشروی میکنند. ۳) همزمان نام سیستم سرکوب را تکرار میکنند: بیشرف ۴) این مبارزه، ادا و ژستشان نیست، زندگیشان است. #مهسا_امینیpic.twitter.com/hkNLvyWINo
— AKBARIN (@MJ_Akbarin) September 23, 2022
کلیپی که سازنده آن معلوم نیست اما نظرها را بهخود جلب کرده است؛ «به اشتراک میذارم که همهمون انرژی بگیریم»
دستمریزاد به بچههایی که اینطور حرفهای محتوا تولید میکنن؛
این یکی از بهترینهاشون هست که متاسفانه نام سازندهاش رو نمیدونم اما، به اشتراک میذارم که همهمون انرژی بگیریم …#Mahsa_Amini #مهسا_امینی #OpIran pic.twitter.com/CavKSvEVDo
— AVA (@AVAthegray) September 25, 2022
(این گزارش بهروز میشود.. .)