زیتون – «سیانان» در گزارشی تحقیقی از وجود شبکهای از بازداشتگاههای مخفی در سراسر ایران خبر داد که توسط نیروهای سپاه و بسیج برای شکنجه و اعترافگیری از معترضان استفاده میشود.
بسیاری از این بازداشتگاهها در داخل مراکز دولتی مانند پایگاههای نظامی و سپاه پاسداران قرار دارند و نهادهای حقوقبشری سالهاست که از وجودشان مطلع هستند.
بر اساس یافتههای این شبکه خبری، برخی دیگر از این زندانها مخفی و موقتی هستند – گاهی انبارها، اتاقهای خالی ساختمانها یا حتی زیرزمین مساجد.
سیانان دریافته که بیشتر این بازداشتگاههای پنهان در حوالی محل تجمع معترضان ساخته شده و به عنوان اولین مکان نگهداری بازداشتشدگان استفاده میشدند. بنا بر این گزارش معترضان پس از دستگیری از چند ساعت تا چندین هفته در این مکانها نگهداری میشدند.
یک حقوقدان ایرانی که به دلایل امنیتی نامش ذکر نشده به این شبکه خبری میگوید: «در جریان اعتراضهای اخیر، معترضان را به مکانهایی مانند پارکینگهای مساجد و پایگاههای بسیج بردند و هر کاری خواستند با آنها انجام دادند. آنها (حاکمان جمهوری اسلامی) گروهی از سگهای دیوانه را برای قلع و قمع معترضان رها کردند.»
این شبکه خبری میگوید به موقعیت مکانی ۳۶ عدد از این بازداشتگاههای پنهان دست یافته است.
یکی از بازداشتشدگان که در پشتبام یک ساختمان دولتی نگهداری شده بود میگوید در طول چهار ساعت بازداشت، نیروهای امنیتی به او سیلی زدند و مورد آزار و اذیت کلامی قرار دادند.
معترض دیگری به سیانان گفت:«آنها به دهانم سیلی زدند و مرا فاحشه خطاب کردند و گفتند از شما فیلم میگیرم تا اعتراف کنید تحت تاثیر رسانههای خارجی به خیابان آمدهاید.»
این گزارش میگوید شدت برخورد فیزیکی با بازداشتشدگان در این شبکه مخفی بسیار «وحشتناکتر» از «رفتارهای خشنی» است که معترضان دستگیر شده در بازداشتگاههای رسمی با آن سر و کار دارند.
وصل کردن برق به بدن، کشیدن ناخنها، ضرب و شتم بسیار شدید و خشونت جنسی از جمله شدیدترین اشکال شکنجه در این بازداشتگاههای غیررسمی گزارش شده است.
کیوان صمدی، معترض کُرد، به سیانان گفت که برای ۲۱ روز در زندان اشنویه به سختی شکنجه شده و از شدت ضربات وارده «خون بالا آورده» است. بازجویان صمدی پس از آنکه موفق به اخذ اعتراف اجباری نمیشوند به او تعرض جنسی میکنند.
این دانشجوی ۲۳ ساله پزشکی می گوید:«شلوارم را پایین کشیدند. فکر میکردم قرار است دوباره به من شوک الکتریکی بدهند. او باتوم را گرفت و پشت سرم رفت… حتی نمیتوانستم فریاد بزنم. من مات و مبهوت بودم و فقط در سکوت گریه میکردم.»
یکی دیگر از قربانیان خشونت جنسی این «شبکه مخوف» زنی زاهدانی است که در جریان «جمعه خونین زاهدان» بازداشت شده بود. او میگوید بیش از یک ماه در یکی از مراکز سپاه پاسداران بازداشت بوده و «توسط سه مرد مختلف مورد تجاوز قرار گرفته است.»
قاسم بعدی، وکیل دادگستری، در این باره به سیانان گفت:«نه تنها استفاده از بازداشتگاههای مخفی به طور قابل توجهی افزایش یافته است، بلکه شکنجه های به کار رفته در آنها نیز شدیدتر و شرایط بازداشت دشوارتر شده است».
این گزارش در ادامه مینویسد:«بازداشتگاههای مخفی پدیده جدیدی در ایران نیست. گروههای حقوق بشری مانند دیدهبان حقوق بشر، عفو بینالملل و مرکز حقوق بشر کردستان سالها جرایم صورت گرفته در این مکانها را مستند کردهاند. با این حال وکلا و فعالان می گویند که افزایش آنها در جریان اعتراضهای “مهسا امینی” بی سابقه بوده است.»
سیانان این گزارش را پس از گفتگو با ۱۲ تن از معترضان شکنجهشده، شش وکیل محلی و هفت گروه حقوق بشری ایرانی و بین المللی تدوین کرده است.
با استناد به شهادت این افراد، بازجویان تقریبا همه بازداشتشدگان را مجبور با امضا اعتراف نامهای کردند که ادعا میکرد آنها عضو یک گروه تروریستی میباشند و به دنبال ایجاد اغتشاش و سرنگونی نظام هستند. این گونه اتهامها در قوانین جزایی جمهوری اسلامی معمولا منجر به حبسهای طولانی مدت یا حتی حکم اعدام می شود.
این گزارش در پایان مینویسد:«به نظر میرسد (حکومت از) وحشیگری انجام شده در این بازداشتگاههای مخفی به نتیجه دلخواه خود رسیده است. اعتراضهایی که زمانی یک تهدید وجودی برای رژیم به شمار می رفت، اکنون فروکش کرده است. با این حال، فعالان می گویند که مخالفتهای بنیادی از بین نرفته و برخورد ظالمانه رژیم در مواجهه با خیزش مهسا امینی تنها باعث افزایش نارضایتیها شده است که می تواند منجر به بازگشت اعتراضها با قدرت بیشتری شود.»