زیتون– سعید باستانی نماینده مردم تربت حیدریه در مجلس دهم درباره تاثیر بهره برداری از سد احداث شده در افغانستان بر روی هریررود، بر منابع آبی ایران توضیح داد که با احداث این سد هیچ آبی وارد ایران نمیشود در حالی که نزدیک به ۴۵ درصد حقابه این رود متعلق به ایران است و باید به کشورما واگذار شود.
وی افزود:« ما منتظر سفر اشرف غنی رئیس جمهور افغانستان به ایرانیم تا این مسئله را در قالب یک توافقنامه مطرح کنیم.»
باستانی در گفتگو با ایلنا توضیح داد:« در کشور افغانستان برنامههایی پیاده شده و روزنامههای این کشور مطالبی را مطرح کردهاند با این مضمون که تمامی آب این رود متعلق به این کشور است و این مسئله را مطالبه مردمی عنوان کردهاند و اینگونه گفتهاند که این آب فقط برای مردم افغانستان است و اگر ایران سهمی از آن می خواهد باید در قبالش سوخت تحویل دهد.»
این نماینده مجلس در ادامه با انتقاد از اظهار نظر عبدالله عبدالله رییس اجرایی دولت افغانستان مبنی بر مشروط شدن ارسال آب به ایران به تحویل سوخت به این کشور اظهار داشت:« ما نزدیک ۴ میلیون نفر افغان در ایران داریم هر کدام اگر به طور معمول حداقل روزی ۱۰۰ لیتر آب مصرف کنند افغانیهای مقیم ایران ۴۰۰ میلیون لیتر در روز آب مصرف میکنند، علاوه بر اینکه از امکانات شغل، برق، ارزاق عمومی، حمل نقل جادهای و ریلی ما نیز استفاده میکنند بنابراین اگر حرف عبدالله عبدالله پیگیری شود ابتدا باید افغانها از ایران خارج شوند سپس در مورد حقابه هریررود تصمیم گیری شود.»
وی با تاکید براینکه حقابه ایران از این رود حق مسلم ماست، یادآور شد:« دولتمردان ما نباید کوتاه بیایند البته تیم مدیریتی افغانستان هم رویکرد کلی خوبی دارد و اعلام مطالبه از سوی افکار عمومی بهانه بود تا شاید امتیاز بیشتری بگیرند.»
باستانی در ادامه با بیان اینکه اوضاع اکثر دشتهای خراسان بحرانی است و سطح آب بسیار پایین رفته افزود:« حتی مناطقی وجود دارد که سالانه سطح آب زیر زمینی یک متر و ۲۰ سانتی متر پایینتر میآید. اگر طی چهل سال پیش در عمق ۶۰ تا ۷۰متر چاه حفر میشد اکنون عمق حفاری به ۲۵۰ تا ۲۶۰ متر رسیده است و عملا برداشت، استحصال و شور بودن به مرز بحران رسیده یعنی در استان خراسان در خیلی جاها نمیتوان مشکل را خشکسالی تلقی کرد بلکه تغییر اقلیم اتفاق افتاده است.»
سد سلما در منطقه سلما در شهرستان «چشت» ولایت هرات و در ۱۷۰ کیلومتری شمال شرق شهر هرات در مسیر «هریرود» ساخته شده است. هریرود با ۱۱۲۴ کیلومتر طول از دامنههای کوه بابا در مناطق مرکزی افغانستان سرچشمه گرفته و با عبور از فاصله طولانی ولایت غور، ۵۶۰ کیلومتر آن در داخل افغانستان جاری است. ۶۰ کیلومتر مرز مشترک میان دو کشور ایران و افغانستان نیز این رود تشکیل میدهد.
این سد بزرگترین پروژه هند برای بازسازی افغانستان است که گفته شده با هزینه ۳۰۰ میلیون دلار از کمکهای بلاعوض این کشور به افغانستان ساخته شده است. سد سلما ۱۰۷ متر ارتفاع و ۵۵۰ متر طول و در حدود ۶۴۰ میلیون متر مربع ظرفیت آبگیری دارد که ظرفیت آبیاری ۸۰ هزار هکتار زمین در اطراف خود را دارد و از این میزان حدود ۳۵ هزار هکتار آن زمینهایی است که تاکنون آبیاری نشده و خشک هستند. سد سلما همچنین دشتهایی که خشک هستند را نیز برای استفاده به عنوان زمینهای کشاورزی آبیاری میکند و قرار است ۴۵ هزار هکتار دیگر به آن افزوده شود.
این سد به عنوان یکی از بزرگترین پروژههای زیربنایی در افغانستان بعد از ۴۰ سال از زمان آغاز احداث، دو هفته قبل به بهره برداری رسید.