زیتون – با نزدیکتر شدن به سالگرد جانباختن مهسا امینی تهدید و بازداشت خانوادههای دادخواه به شدت افزایش یافته است. تنها طی یک هفته اخیر نزدیکان دستکم ۱۲ تن از کشتهشدگان اعتراضهای سال گذشته بازداشت شدهاند.
در ادامه موج بازداشتها نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی روز پنجشنبه، دوم شهریور، عبدالله ابوبکری، پدر زانیار، را در مهاباد دستگیر و تنها پس از اخذ تعهد کتبی از وی مبنی بر عدم شرکت در مراسم سالمرگ ژینا او را آزاد کردند.
لیلا مهدوی، مادر سیاوش محمودی، نیز چهارشنبه توسط مامورانی که ابتدا خانهاش را تفتیش و تلفن همراهش را توقیف کردند به دادسرای اوین احضار شد.
همزمان ماموران امنیتی در اصفهان نسرین علیزاده، خواهر شیرین علیزاده، را بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل کردند.
کوروش وزیری، همسر شیرین، نیز پنجشنبه هفته گذشته و یک روز پس از برگزاری مراسم تولد او دستگیر شده بود.
نسرین علیزاده در واکنش به این واقعه با تاکید بر اینکه «دادخواهی جرم نیست» خطاب به مقامهای جمهوری اسلامی نوشت:«در تولد خواهرم نه شعری بود، نه شعاری، نه جمعیتی جز جمع خانواده، به چه جرمی همسرش را گرفتید؟ به کدامین گناه خواهرم را کشتید؟»
طی روزهای گذشته نهادهای امنیتی همچنین مهسا بصیر توانا، خواهر مهران بصر توانا، مهسا یزدانی، مادر محمد جواد زاهدی، فرامرز آبیل (براهویی)، برادر اسماعیل آبیل، رضا ببرنژاد، برادر مهدی ببرنژاد، شرمین حبیبی، همسر فریدون محمودی، سیروان و برهان کرمی، از بستگان نزدیکحسام کرمی، و تمام اعضای خانواده کومار درافتاده را بازداشت کردند.
ماشاالله کرمی، از اعدامشدگان اعتراضهای سراسری، و امیرحسین کوهکن، وکیل خانواده او، نیز روز سهشنبه، سیویکم مرداد، به دست ماموران امنیتی دستگیر شدند.
محمدحسین آقاسی، وکیل دادگستری، میگوید نهادهای امنیتی طی ماههای گذشته بارها با خانواده کرمی تماس گرفته و یا حتی به منزلشان مراجعه کرده و ماشالله کرمی را تهدید کرده بودند که نباید به فعالیتهایی به یاد و نام پسرش ادامه دهد.
او افزود: «اما کسی که فرزند خودش را از دست میدهد٬ دیگر چیزی برای از دست دادن ندارد و به همین دلیل آقای کرمی به فعالیتهای خودش ادامه میداد.»
آقای آقاسی با بیان اینکه «نمیتوان کسی را بهعنوان بازمانده یک قربانی جنایت یا دادخواه بودن بازداشت کرد، افزود:«فکر میکنم نهادهای امنیتی برای جلوگیری از بزرگتر و قویتر شدن این تشکل شکل گرفته توسط خانوادههای دادخواه٬ فشارها را افزایش داد تا جلوگیری کند از تجری دیگر بازماندگان و خانوادهها.»
محمد هاشمی، پسرخاله مجید کاظمی، یکی دیگر از اعدامشدگان اعتراضها، نیز در واکنش به بازداشت خانوادههای دادخوام در ایکس نوشت:«بین ما با تن بیجان جگرگوشههایمان بر دوش و شما با زندانها و شلاقها و تهدیدهایتان، تنها یک جمله باقیست؛ قسم به خون یاران؛ ایستادهایم تا پایان.»
هفته گذشته همچنین ۱۲ کنشگر حقوق زنان طی یک روز در شهرهای مختلف گیلان بازداشت شدند. اداره کل اطلاعات این استان در اطلاعیهای آنها را به «ارتباط با خانوادههای معترضان کشته شده و تحریک آنها» متهم کرد.
سازمان عفو بینالملل دوشنبه، سیام مرداد، با انتقاد از کارزار آزار و اذیت خانوادههای دادخواه از جمهوری اسلامی خواست که «به حق این خانوادهها در گرامیداشت یاد و خاطره عزیزان کشتهشده خود احترام بگذارد.»
این سازمان در بیانیهای درد و ناراحتی روانی ناشی از رفتار توهینآمیز مقامات علیه خانوادههای عزادار را «نقض ممنوعیت مطلق شکنجه و سایر رفتارهای ظالمانه، غیرانسانی و تحقیرآمیز» تحت قوانین بینالمللی دانست.