نقد دینی شماره ۱۰

شماره‌ی دهم دو فصل‌نامه‌ی «نقد دینی» ویژه‌ی بهار و تابستان ۱۴۰۲ منتشر شد. بخش «پرونده»‌ی این نشریه هم‌چنان به موضوع «دین در ایران قرن چهاردهم خورشیدی» اختصاص دارد. دو شماره‌ی پیشین مجله نیز به همین موضوع اختصاص داشت.

در این بخش، محمدهادی نجاتی گرانی (دکترای ادیان، دانشگاه ادیان و مذاهب قم) «گرایش زردشتیان به بهائیت در اواخر دوره قاجار» را بررسی می‌کند. حسین خندق‌ آبادی (عضو هیأت علمی بنیاد دائره المعارف اسلامی) در مورد دیانت کم‌تر شناخته‌شده‌‌ی «مندائیان معاصر در ایران» قلم زده است و حسن یوسفی اشکوری (دین‌پژوه و محقق تاریخ) به «اسلام، جامعه و سیاست در قرن سیزدهم و چاردهم خورشیدی» پرداخته است.

خلیل الرحمن طوسی (دانش‌آموخته‌ی حوزه و دانشگاه) در باب «سید کمال حیدری، متفکری در حصر» نوشته است و عبدالبشیر فکرت (استاد دانشکده‌ی شرعیات در دانشگاه کابل) به موضوع کم‌تر پرداخته‌شده‌ی «تاریخچه‌ی نواندیشی دینی در افغانستان قرن چهاردهم» می‌پردازد.

در بخش «خارج از پرونده‌»، ترجمه‌ی متنی کوتاه از مِت کورتراپ (استاد علوم سیاسی دانشگاه کاونتری) در «ستایش تنبلی» آمده است. آن‌گاه محمد میرزایی (مدرس و پژوهشگر عرفان اسلامی) بخشی دیگر از کتاب دنیل دوبوییسون (دین‌شناس فرانسوی) در باب «غرب و دین، مفهومی محوری، جهان‌هایی منفرد» را از فرانسه ترجمه کرده است.

محمدمسعود نوروزی (پژوهشگر جامعه‌شناسی دین) بخش دیگری از کتاب حسن حنفی (روشنفکر مصری) را تحت عنوان «اقبال، فیلسوف نظریه‌ی خودی» از عربی ترجمه کرده است. علیرضا معزی (مدرّس و پژوهشگر فلسفه) زیر عنوان «تکمیل چرخش اشعری‌گرایانه» نقدی بر آرای اخیر عبدالکریم سروش در باب دعا و اختیار نگاشته است.

ماهان بیداد (استاد حوزه و دانشگاه) در مقاله‌ای تحت عنوان «مولا و عبد عربی یا خدا و انسان قانونی» به تفاوت دیدگاه‌های اصولی محمدباقر صدر و سید علی سیستانی پرداخته است. مقاله‌ی بعدی به «بازخوانی انتقادی آراء حجاب در ادوار فقه» اختصاص دارد. محمد موسوی عقیقی (پژوهشگر حقوق، فلسفه و فقه) در این مقاله استدلال می‌کند که حتی از منظر فقه سنتی نیز حکم پوشاندن موی سر برای زنان غیر یائسه از چشم نامحرم، محل اختلاف نظر فقهی است و اجماعی در میان فقها نیست. عموما اما تصور بر این است که در فقه سنتی اجماعی بر سر وجوب پوشاندن موی سر زنان وجود دارد.

در بخش بعدی نشریه با عنوان «کتابخانه»، کوثر میررضی (دکترای تاریخ اسلام از دانشگاه تهران) مروری انتقادی به کتابِ اخیرا منتشرشده‌ی «ورود اسلام به ایران» اثر محمدمسعود نوروزی کرده است. سپس حسین کاجی (روان‌درمان‌گر و فلسفه‌پژوه) روایتی انتقادی از «تفکر در مورد تکنولوژی» اثر کارل میچام (فیلسوف برجسته‌ی تکنولوژی) به دست داده است.

بخش بعدیِ دو فصل‌نامه حاوی بخش جدیدی با عنوان «یک کتاب در یک گفت‌وگو» است. در گفت‌وگوی اول یاسر میردامادی (سردبیر) گفت‌وگویی با احمد واعظی (مدرس و پژوهشگر فلسفه) کرده است در باب کتاب اخیر این محقق با عنوان «بازاندیشی عدالت اجتماعی». واعظی در این‌گفت‌وگو از یک سو منتقد کسانی مانند مصباح یزدی است که برای عدالت ارزش ابزاری و نه ذاتی قائل اند و از سوی دیگر منتقد کسانی است که برای آزادی ارزش ذاتی قائل اند. از نظر او عدالت ارزش ذاتی دارد و آزادی ارزش ابزاری. در گفت‌وگوی دوم، سعید دهقانی (خبرنگار حوزه‌ی دین از شیراز) به سراغ هادی طباطبایی نویسنده‌ی کتاب «تباکی؛ مواجهه‌ی نواندیشان ایرانی با محرم حسینی» رفته و درباره‌ی این کتاب با او گفت‌وگو کرده است. طباطبایی می‌گوید مناسک دینی و مذهبی هم ارزش نمادین دارند و هم ارزش واقعی.

صاحب امتیاز و مدیرمسؤول «نقد دینی» حسن یوسفی اشکوری است و سردبیری آن را یاسر میردامادی به عهده دارد. رضا علیجانی، حسن فرشتیان، صدیقه وسمقی و محمدجواد اکبرین اعضای شورای سیاست‌گذاری این مجله اند. شماره‌ی دهم دو فصل‌نامه‌ی «نقد دینی» در ۱۶۳ صفحه و در قالب پی‌دی‌اف و هم‌چون همیشه به رایگان منتشر شده است. نسخه‌ی تحت وب و پی‌دی‌اف مجله را می‌توان در این نشانی یافت.