زیتون: آرش بهمنی: هفتاد نفر از استادان و چهره‌های دانشگاهی آمریکا و کانادا، نامه‌ای خطاب به حسن روحانی نوشته و از رئیس دولت یازدهم خواسته‌اند که یا « اقدامات عاجل و موثر خود را برای رفع حصر» آغاز کند یا آن‌که «مقدمات محاکمه‌ی علنی و عادلانه» میرحسین موسوی، مهدی کروبی و زهرا رهنورد را «مطابق قانون اساسی جمهوری اسلامی» فراهم کند.نوام چامسکی، جان اسپوزیتو، طلال اسد، تیموتی میچل، ژانت آفاری، یرواند آبراهامیان، نیره توحیدی، کاوه احسانی، محسن کدیور، آرش نراقی، کاظم علمداری، مهدی نوربخش و فرهنگ رجایی از جمله امضاکنندگان این نامه هستند. این نامه ابتدا به زبان انگلیسی و در وبلاگ ایران وب‌سایت روزنامه گاردین منتشر شد.
نویسندگان این نامه گفته‌اند که مطلع‌اند «رفع حصر این سه نفر فراتر از اختیارات قوه مجریه در جمهوری اسلامی» است، اما در اعتراض به «سکوت و بی اعتنایی» روحانی در قبال این مساله «نافی قانون و ناقض عدالت» تصمیم به نوشتن این نامه‌گرفته‌اند.
درخواست انسانی برای رفع حصر
اساتید دانشگاه‌های آمریکای شمالی با اشاره به سن کروبی، موسوی و رهنورد، خطاب به روحانی نوشته‌اند: «بیش از شش سال می‌گذرد که این سه تن گرفتار تنگنای مجازاتی ناروا هستند که بیماریهای حاد نیز بر آن مزید گشته است». آن‌ها تقاضای خود از روحانی را «درخواست انسانی» توصیف کرده‌اند.
این نامه در حالی منتشر شده که براساس خبرهای منتشر شده، دست زهرا رهنورد شکسته و گچ گرفته شده است. این مساله در آخرین دیدار سه دختر موسوی و رهنورد با آن‌ها مشخص شده، گرچه هنوز دلیل این اتفاق مشخص نشده است. هم‌زمان فاطمه کروبی، همسر مهدی کروبی، نیز به دلیل ناراحتی ریوی در بیمارستان کسری بستری شده است.
این البته نخستین بار نیست که اخباری درباره بیماری موسوی، کروبی و رهنورد منتشر می‌شود. ابتدای سال جاری بود که حسن قاضی‌زاده هاشمی، وزیر بهداشت، گفت که «موظف» است بیماری موسوی، رهنورد و مهدی کروبی را پیگیری و برای روحانی «گزارش» تهیه کند.
اسفند ماه گذشته و پس از برگزاری مجلس دهم و خبرگان پنجم، سه فرزند میرحسین موسوی و زهرا رهنورد – کوکب، زهرا و نرگس – در نامه‌ای سرگشاده٬ خبر از نامساعد بود وضعیت پزشکی والدین خود داده بودند. آن‌ها نوشته بودند که رهنورد از «بیماری گوارشی و مشکل جدی بلع» رنج می‌برد و چکاپ‌های روتین قلب موسوی انجام نمی‌شود.
میرحسین موسوی، مهدی کروبی و زهرا رهنورد پس از دعوت به برگزاری راه‌پیمایی در ۲۵ بهمن سال ۸۹ تا کنون در حصر قرار دارند. فاطمه کروبی نیز ابتدا در حصر بود، اما بعدها از حصر خارج شد. گرچه تاکنون هیچ نهادی به شکل رسمی مسئولیت حصر را نپذیرفته، اما اصول‌گرایان در سال‌های اخیر گفته‌اند که این تصمیم‌گیری براساس مصوبه شورای عالی امنیت ملی و برای جلوگیری از انتقال درگیری‌های کشورهای خاورمیانه – بهار عربی – به ایران بوده است.
حسن روحانی در زمان تبلیغات انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۹۲ و در جریان کنفرانس مطبوعاتی پس از رسیدن به مقام ریاست‌جمهوری، وعده رفع حصر داده بود
در شش سال گذشته، نزدیکان این سه تن درباره وضعیت سلامتی آن‌ها در حصر خانگی ابراز نگرانی کرده‌اند. اخبار مختلفی درباره برخی بیماریهای آن‌ها منتشر شده است. برای نمونه آن‌گونه که رسانه‌ها و نزدیکان کروبی در سال‌های اخبر اعلام کرده‌اند، او در این سال‌ها ۶ عمل جراحی داشته: عمل جراحی قلب، چشم، کمر، زانو و مجاری ادرار.
فاطمه کروبی پاییز گذشته خبر از آن داده بود که در نزدیک به یک سال گذشته کروبی به دلیل «شرایط جسمی و درد زانو – عمل جراحی سنگینی سال گذشته روی زانو و کمرشان داشتند – عملا کمتر می توانستند از حیاط منزل استفاده کند». پیش از این نیز خانواده کروبی نسبت به محرومیت او از استفاده از هوای تازه و آفتاب و تاثیر آن بر سلامتی دبیرکل حزب اعتماد ملی هشدار داده بودند.
وضعیت موسوی و رهنورد نیز متفاوت نیست: موسوی به دلیل بیماری قلبی در بیمارستان بستری شده و نسبت به ادامه درمان او در حصر و درباره زهرا رهنورد نیز تاکنون چندین بار نگرانی‌هایی پیرامون لرزش دست و کم شدن وزن در بازه زمانی کوتاه داده شده. این دو عمل جراحی چشم نیز در این مدت انجام داده‌اند.
روحانی و حصر؛ کلاف سردرگم
اساتید دانشگاه‌های آمریکای شمالی در نامه خود خطاب به حسن روحانی خبر از آن داده‌اند که از عدم توانایی قوه مجریه برای رفع حصر اطلاع دارند، اما خطاب به رئیس‌جمهوری اضافه کرده‌اند که «مادام که قدم‌های موثر در جهت حل این مشکل برداشته نشود، ولو در حد فراهم ساختن مقدمات برگزاری محاکمه متهمان در دادگاه عمومی صالح، جامعه جهانی نمی‌تواند عزم دولت شما را در اجرای اصلاحات داخلی به منصه تایید برساند».
اشاره آن‌ها به نامه‌ای است که فروردین ماه خطاب به روحانی نوشت. کروبی گفته بود که «نه از شما طلب رفع حصر دارم و نه این کار را در اختیار شما می‌دانم» و سپس درخواست خود از روحانی را مطرح کرده بود: «از حاکمیت مستبد بخواهید تا دادگاه علنی ام، مطابق اصل ۱۶۸ قانون اساسی، ولو با ترکیب مورد نظر ارباب قدرت را تشکیل دهد». خواسته‌ای که به گفته کروبی «براساس تکلیفی که قانون اساسی و مردم برعهده» روحانی گذاشته‌اند، مطرح شد.
حسن روحانی در زمان تبلیغات انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۹۲ و در جریان کنفرانس مطبوعاتی پس از رسیدن به مقام ریاست‌جمهوری، وعده رفع حصر داده بود. او تابستان گذشته نیز در یک کنفرانس مطبوعاتی گفته بود که «تلاش خود را در این زمینه» انجام داده و در «زمان خودش» توضیح بیشتری در این‌باره خواهد داد.
آن زمان محمدباقر نوبخت، سخن‌گوی دولت، در نشست خبری خود با خبرنگاران و در پاسخ به سوالی پیرامون اقدام‌های دولت درباره رفع حصر، چنین پاسخ داد: «دولت اقدامات لازم اثربخش را انجام خواهد داد و در صورت لزوم اطلاع‌رسانی لازم انجام خواهد شد و من تاکید می‌کنم رئیس‌جمهور از هیچ یک از وعده‌هایش عدول نکرده است».
محمدتقی کروبی، فرزند مهدی کروبی، در سال نخست روی کار آمدن دولت روحانی در مراسم سالگرد آغاز حصر گفته بود که به دنبال رایزنی‌های روحانی با آیت‌الله خامنه‌ای و دو دیدار وی با رهبر جمهوری‌اسلامی، تصمیم به رفع حصر گرفته می‌شود، اما «چند تن از مسوولان یکی از دستگاه‌ها٬ به دیدار آقای خامنه‌ای رفتند و او را قانع کردند که این مساله به سود جمهوری‌اسلامی نیست».
با این حال به نظر می‌رسد که نزدیکان موسوی، کروبی و رهنورد از وضعیت آن‌ها در دولت جدید رضایت ندارند. اردیبهشت ماه سال گذشته فاطمه کروبی خطاب به محمود علوی – وزیر اطلاعات دولت یازدهم – نوشت برخلاف انتظارها و پس از تغییر دولت روحانی «در عمل شاهد بی‌مسوولیتی بیشتری از سوی مجریان این حصر بوده و هستیم». حسین کروبی، فرزند مهدی کروبی، نیز چنین درباره عملکرد روحانی پیرامون مساله حصر سخن گفته بود: «من خودم متعجب هستم که چرا آقای روحانی به عنوان رییس شورای عالی امنیت تا این حد نسبت به محصورین بی‌‌توجه بوده است».
پیش از این نزدیکان موسوی و کروبی گفته بودند که مسایل اجرایی حصر، مامورانی که در خانه موسوی و کروبی هستند و مواردى از این دست در اختیار وزارت اطلاعات است. در این مدت اخباری نظیر ضرب و شتم فرزندان موسوی و رهنورد در حصر منتشر شده است.
حسن روحانی در مقام ریاست جمهوری، رئیس شورای عالی امنیت ملی است. طبق گفته‌های اصول‌گرایان و برخی وزرای دولت روحانی – نظیر مصطفی پورمحمدی – تصمیم به حصر در این شورا گرفته شده و حسن روحانی نیز آن زمان از جمله اعضای شورای عالی امنیت ملی در زمان تصویب این طرح بوده. حتی برخی روزنامه‌نگاران اصول‌گرا پیش از این مدعی شده بودند که روحانی به این طرح رای مثبت داده است.
در ابتدای آغاز به کار دولت روحانی و انتصاب علی شمخانی به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی، نیز اخباری درباره تفویض اختیار تصمیم‌گیری درباره حصر به این شورا منتشر شد. گرچه به نظر نمی‌رسد تاکنون اتفاق مهمی در این‌باره رخ داده باشد. آیا ممکن است این نامه و نامه‌های این‌چنینی، باعث تغییر رفتار روحانی درباره مساله حصر شوند؟
