نوح حراری و نهال نفرت

بی‌بی‌سی فارسی درهفته دوم حمله اسرائیل به غزه با یوال نوح حراری که از او به عنوان مورخ، نظریه‌پرداز وفیلسوف یاد می‌شود، مصاحبه‌ای داشته است. حراری تالیفات ارزنده ای دارد که به‌ویژه می‌توان به سه گانه پرفروش او با عناوین انسان خردمند: تاریخ مختصر بشر، انسان خداگونه: تاریخ مختصر آینده و ۲۱ درس برای قرن ۲۱ که به ترتیب در سال های ۲۰۱۱، ۲۰۱۵ و ۲۰۱۸ منتشرشد، اشاره نمود. این کتب مورد ستایش شخصیت هایی چون بیل گیتس و باراک اوباما قرار گرفت. یادداشت حاضر به نقد زوایایی از نظرات حراری در مصاحبه با فرناز قاضی‌زاده در بی‌بی‌سی فارسی می‌پردازد. (۱) به منظور تسهیل و اجتناب از تطویل، مضامین سخنان حراری به عناوینی چند به شرح ذیل تقسیم می شود:

۱. کاشتن نهال نفرت توسط تروریست‌های حماس
حراری در همان آغاز ضمن توصیف کردن حمله حماس به عنوان شوکی بزرگ، مظلوم‌نمایی نموده، عنوان می‌کند: “عمو و زن عمو بسیار مسن من از ترس تروریست های حماس چندین ساعت درخانه شان پنهان شدند. .. وقتل عام همسایه ها توسط تروریست ها به منظور کاشتن تخم نفرت صورت گرفته است.” سپس در پاسخ پرسش مجری مبنی بر امکان صلح می‌گوید: ” هنوز زود است به صلح فکر کرد.” صرفنظر از تینکه حراری ابا داشته عنوان کند که اساسا در طول تاریخ تخم تنفر را ابتدا صهیونیست ها علیه اعراب و فلسطین کاشتند و سپس نهال نفرت به درخت دشمنی بین انان تبدیل شد. امکان صلح را در جنگ اخیر انکار می کند و خواسته یا ناخواسته همان سخنانی را سر می‌دهد که دنیای غرب دوست اسرائیل در مخالفت با هرگونه آتش بسی مطرح می کند تا هر گونه روزنه ای برای آشتی به بهانه تروریست بودن حماس بسته شود.

۲. تحریک ایران درحمله حماس
حراری در پاسخ به پرسش مجری بی بی سی مبنی بر اینکه آیا هیچ نهاد بین المللی این قدرت را دارد تا حماس را مجبور به آزادی گروگان ها کند، می گوید: ” یکی از دلایل این حمله (با تحریک ایران) نزدیکی اسرائیل و عربستان برای صلح بود.” با طرح این موضوع این نظریه پرداز مدعی مخالفت با سیاست های بنیامین نتانیاهو، اساسا زیرکانه القاء می نماید که ایران مسئول همه جنایات حماس از جمله گروگانگیری است. این درحالی است که اگرچه حماس رابطه خوبی با جمهوری اسلامی دارد، اما اولا گروهی کاملا مستقل سنی مذهب است که حتی رهبران ان در مقطع پس از بهار عربی با حکومت ایران شدیدا زاویه پیدا کردند تا به آنجا که دفترشان را در تهران تعطیل نمودند. ثانیا این ادعا به همان اندازه می تواند بستر منطقی داشته باشد که گفته شود، روسیه برای نجات ازمنجلاب جنگ اوکراین مشوق حمله توفنده حماس به اسرائیل بوده است. به ویژه وقتی اکنون جهان شاهد آن است که نه تنها تمرکزها از جنگ اوکراین برداشته شد، بلکه بایدن حتی قادر نبود تا بودجه مختلط کمک همزمان نظامی به اسرائیل و اوکراین را در کنگره امریکا تصویب کند. این خود یک پیروزی بزرگ برای کرملین محسوب می شود، اگرچه لزوما به مفهوم تایید این فرضیه که حمله حماس به تشویق روسیه صورت گرفته؛ نمی باشد. ثالثا اساسا تاکید پرسش مجری برنامه آن بود که کدام نهاد بین المللی قادربه آزادی گروگان هاست، به عنوان مثال سازمان ملل یا یک بنیاد بین المللی حقوق بشری متنفذ. درحالی که ایران یک کشور است نه یک نهاد اما ازآنجایی که حراری به هربهانه می کوشد که پای ایران را به میان کشد، چنین ادعایی را مطرح می کند.

۳. حماس مذهبی تندور
حراری پس از تاکید بر تروریست بودن، سپس درباره تندور بودن حماس می کوید: “حماس ذره ای به درد و رنج فلسطینی ها و مردم اسرائیل اهمیت نمی دهد، چون (گروهی) مذهبی تندروست و تنها به خوشبختی ابدی بعد از مرگ می اندیشد.” صرفنظر از اینکه منطق حرکت حماس چیست، پرسش اصلی از فیلسوفی که نظریات انسان خردمند وخداگونه را اساس آثار اصلی خود قرارداد است، این می باشد که آیا اسرائیلی ها و به ویژه طیف مذهبی آنها تندرو نیستند؟ صرفنظر از اینکه صهیونسیم چیزی جزیک جنبش سیاسی و ملی گرای یهودی افراطی نیست، فرقه ای از آن که به صهیونیسم مذهبی شناخته می شود، تندروتر و خطرناک تر از سازمان هایی چون حماس می باشد. حتی یک فرد عادی نه یک نظریه‌پرداز به خوبی اشراف دارد که مشکل اسرائیلی ها تنها صهیونیست های افراطی چون نتانیاهو نخست وزیرنیست، بلکه ایدئولوژی صهیونیسم مذهبی است که دولتمردانی چون ایتاماربنگویر وزیر امنیت داخلی، یا همان وزیر کشور کابینه اسرائیل بدان تعلق دارند. حراری هم چنین باید واقف باشد که دوست صمیمی همین وزیر کشور نتانیاهو قاتل اسحاق رابین در سال ۱۹۹۵ بود که طرح صلح در برابر زمین او زمین لرزه ای ایجاد کرد که اولین قربانی اش خود او بود! ترور او جاده صافکن سیاست صهیونیست ها شد تا دهه ها به دنبال آرزویشان مبنی برساختن سرزمین بی ملت برای مردمی که بی سرزمین بوده اند، باشند. تفکری که گسترش بی رویه شهرک نشینی را با زیرپاگذاشتن قطعنامه ها ی سازمان ملل توجیه کرد و قفس غزه را که بزرگترین زندان سر باز جهان است کوچکترمی کند. درسایه چنین سیاستی باید قضاوت نمود که تنها حماس مذهبی تندروست یا صهیونیست ها بویژه فرقه مذهبی افراطی آنها.

۴. صلح درسایه خلع سلاح حماس
حراری در ادامه گفتگو مدعی می شود که صلح تنها زمانی ممکن است که حماس خلع سلاح شود. این درحالی است که کارشناسان بی‌طرف برآن باورند مادامی‌که اسرائیل ملزم به اجرای قطعنامه‌های سازمان ملل برای تشکیل دو دولت و توقف شهرک‌سازی نشود، سخن صلح خیالی بیش نیست. اگرچه این نظر ناقض آن نیست که یکی از شرایط متعاقب این امر بر زمین گذاشتن سلاح توسط حماس می باشد.

۵. تحقیر تظاهرات لندن
در بخشی دیگر از سخنانش حراری در پاسخ این پرسش که تظاهرات عظیم لندن برای غزه را چگونه می بیند، مدعی می شود که “بسیاری ازشرکت کنندگان در راه پیمائی، متولدین فلسطین بوده اند، یا کسانی که درغزه بستگانی دارند.” این سخن ازطرف کسی که فیلسوف معاصرخوانده می شود به همان اندازه مضحک و یا مغرضانه می باشد که گفته شود، در اجتماع عظیم یهودیان در اعتراض به نسل کشی در غزه نیز جمعی از فلسطینی ها نفوذ کرده بودند!

۶. سمت وسوی تبعیض نژادی حکومت اسرائیل
واپسین سخن آنکه، نوح حراری به واسطه حضور اخیرش در لندن، همچنین مصاحبه ای با استیون ساکر، مجری معروف بی بی سی، داشت. (۲) او در این برنامه در نقش یک متفکر برجسته ضد نتانیاهو وقتی ادعا کرد که دولت اسرائیل تدریجا به سمت آپارتاید میل می کند، با این طعنه مجری مواجه شد که: “یعنی حکومت اسرائیل تاکنون برمبنای تبعیض نژادی نبوده است!؟

شلوموزند استاد برجسته تاریخ در دانشگاه تل آویو تنها پس از تالیف کتاب ارزنده “اختراع قوم یهود” (۳) در سال ۲۰۰۸ که درآن به نظام آپارتاید اسرائیلی که حتی در بین خود یهودیان اعمال می شود، اشاره کرد، به عنوان یک شهروند اسرائیلی ناگزیر به تبعید خود خواسته از کشورش شد. اثر نقادانه زند که صهیونیست ها را به وحشت انداخت، در چهار ماه اول انتشارش به پرفروش ترین کتاب در اسرائیل تبدیل شد. برخوردی که سلطه صهیونیسم برای انزوای او داشت در مقایسه با استقبالی که از یوال نوح حراری که خود را منتقد بنیامین نتانیاهو می داند، می تواند ما را به درک مواضع حراری در گفتگویش با بی بی سی رهنمون کند.

مراجع:
۱) مصاحبه ۲۰ اکتبرفرنازقاضی زاده با یوال نوح حراری، https://www.youtube.com/watch?v=NvjNPn2_yh0
۲) مصاحبه ۱۴ اکتبرنوح حراری با استیون ساکردربی بی سی https://www.youtube.com/watch?v=SpIIjzS2BIo

۳) اختراع قوم یهود ترجمه احمد علیقلیان، ۲۰۰۸ (The invention of Jewish people, Shlomo Snad