زیتون- سینا پاکزاد:لحظهای که پیامک تهدیدآمیز بر صفحه تلفنهای همراه شماری از روزنامهنگاران و فعالان سیاسی و اجتماعی نقش بست
نخستین پرسش ایجاد شده درباره منشاء ارسال این پیامکها بود. متن پیام بهگونهای القا میکرد که گویا اتهامی مبنی بر «ارتباط و همکاری با عناصر معاند خارج از کشور» درخصوص دریافتکننده پیامک محرز شده و از این طریق به وی تفهیم شده است. اکنون پس از گذشته ۲ هفته از این ماجرا مشخص شده محل طراحی این برنامه دقیقا مجموعهای مرتبط با صنف روزنامهنگاران است.
در ماه های اخیر اغلب فعالان سیاسی و رسانهای که تجربه احضار از سوی نیروهای امنیتی را داشتهاند اذعان میکنند که اتهامِ ارتباط با رسانههای بیگانه بهویژه وبسایتها و تلویزیونهای فارسی زبان خارج از کشور سوژه جذابی برای عناصر اطلاعاتی است. این موضوع البته امر بدیعی نیست اما حساسیت کنونی این اتهام در این است که در اولویتبندی سناریوهای اطلاعاتی در صدر قرار گرفته و بهخاطرش روزنامه نگارانی احضار و یا بازداشت شده و در اتفاقی تازه پیامک تهدیدآمیز دریافت کردهاند.
این سوژه اما یک طرفدار پروپا قرص در دادسرای فرهنگ و رسانه دارد که از تابستان ۱۳۹۲ پروژهای را با همین مضمون تعریف و پیگیری کرده است. دادسرایی که یک سال پس از وقایع سال ۸۸ با ماموریتی تخصصی آغاز بهکار کرد و اکنون به رفتارهای «پیشگیرانه» و ارعاب آمیز علیه روزنامهنگاران دست میزند.
قطبی در توجیه طرح خود «پیشگیری» از جذب روزنامهنگاران توسط رسانههای خارج از کشور را بهعنوان یکی از استدلالهای خود مطرح کرده است
اجزای یک سناریو
قاضی قطبی فردی است که بهطور ویژه در ۳ سال اخیر تعداد قابل توجهی از فعالان رسانهای را به اتهام ارتباط با رسانههای فارسی زبان خارج از کشور و یا اقدام به همکاری با تلویزیونهایی همچون «وی.او.ای» و «بی.بی.سی فارسی» به دادسرای فرهنگ و رسانه احضار کرده که نتیجه آن یا بازداشت بوده و یا تحت فشار گذاشتن افراد با آزادیشان به قید وثیقه و کفالت و احضارهای گاه و بیگاه. او یکی از قضاتی است که اعتقاد راسخی به اتهامِ همکاری روزنامهنگارانِ اصلاحطلب با «براندازان و مخالفان» نظام دارد. با این وجود با آنکه طراحی اولیه پیامکهای تهدیدآمیز توسط وی انجام گرفته اما او در طول هفتههای گذشته شماری از چهرههای تندرو و همسو با تفکر حاکم بر دولت گذشته را نیز به مشورت گرفته و از یک ارگان نیز بهمنظور پیاده سازی این سناریو استفاده کرده است.
حیدر مصلحی وزیر اطلاعات سابق، محمدحسین صفارهرندی و حمیدرضا مقدمفر از نزدیکان فرمانده کل سپاه از جمله افرادی بودند که مورد مشورت قاضی قطبی در زمینه برنامه ارعاب آمیزش برای روزنامهنگاران قرار گرفتهاند. یک منبع آگاه در این باره به «زیتون» گفت که قطبی در توجیه طرح خود «پیشگیری» از جذب روزنامهنگاران توسط رسانههای خارج از کشور را بهعنوان یکی از استدلالهای خود مطرح کرده است.
وی اضافه میکند که این پیامکها نه تنها برای روزنامهنگاران و برخی فعالان اجتماعی و فرهنگی بلکه برای برخی شهروندان عادی نیز ارسال شده است.شناسایی این دسته از شهروندان از طریق رصد گروهها و کانالهای تلگرامی در زمان انتخابات مجلس دهم صورت گرفته و به افرادی که فعالانه در این بازه زمانی در حمایت از لیست امید در فضای تلگرام تبلیغ میکردهاند این پیام ارسال شده است.
بر اساس یک متن تحلیلی که در اختیار «زیتون» قرار گرفته است تلاش برای منفعل ساختن فعالان سیاسی و رسانهای برخلاف تصور تنها به انتخابات ریاست جمهوری سال آینده و مسائل سیاست داخلی محدود نبوده و انگیزههایی درخصوص نقش آفرینی ایران در تحولات منطقه نیز در آن به چشم میخورد.
آنطور که منابع آگاه میگویند اقدام به تهدید روزنامهنگاران و شماری از شهروندان عادی بیشتر با هدف منفعل کردنشان صورت گرفته تا آنکه سند و مدرکی دال بر اتهام مطرح شده در پیامک درباره آنها وجود داشته باشد. بدین ترتیب بر اساس اطلاعات بهدست آمده طراحی ایده ارسال پیامکِ تهدید توسط قطبی آغاز و با نظرات تکمیلی مصلحی، مقدمفر و صفارهرندی نهایی شده است اما اجرای این طرح به قرارگاه ثارالله سپاه سپرده میشود. پس از آن تیمی مشترک از معتمدان قطبی و نیروهای قرارگاه ثارالله ضمن رصد بازخوردهای این پیامکها٬ گزارشی از آنرا به رئیس قوه قضائیه، دادستان تهران و معاونت اطلاعات سپاه ارسال کردهاند.
پول می گیرند، «تهدید» میکنند
قرار است « زیتون» در گزارشهای جداگانهای به شیوه دادسرای فرهنگ و رسانه و بهخصوص روش منحصر به فردِ قاضی قطبی برای جمع آوری اطلاعات از روزنامهنگاران بپردازد که در آنجا زوایای بیشتری از اقدام ۲ هفته پیش بر علیه روزنامهنگاران آشکار خواهد شد. بهعنوان نمونه بر اساس یک متن تحلیلی که در اختیار «زیتون» قرار گرفته است تلاش برای منفعل ساختن فعالان سیاسی و رسانهای برخلاف تصور تنها به انتخابات ریاست جمهوری سال آینده و مسائل سیاست داخلی محدود نبوده و انگیزههایی درخصوص نقش آفرینی ایران در تحولات منطقه نیز در آن به چشم میخورد. در واقع با آنکه رسانههای ایران در پرداختن به مسائل منطقهای غالبا با محورهای دیکته شده و محدودیت مواجهاند، مهرههای امنیتی علاقه ندارند در فضای شبکههای اجتماعی نیز تحلیلهای مستقل در این باره ببینند.
حیدر مصلحی وزیر اطلاعات سابق، محمدحسین صفارهرندی و حمیدرضا مقدمفر از نزدیکان فرمانده کل سپاه از جمله افرادی بودند که مورد مشورت قاضی قطبی در زمینه برنامه ارعاب آمیزش برای روزنامهنگاران قرار گرفتهاند.
بهنظر می رسد که روی کارآمدن دولتی ناهمسو با نیروهای تندرو صرفنظر از تمامی آثارش برای آنها منافع مادی قابل توجهی داشته است. چرا که در ماههای اخیر اتاق فکرهایی با بودجههای کلان راه اندازی شده که هدفگذاریشان جریان حاضر در دولت و حامیانش است. آنها از سوی نهادهای امنیتی حمایت مالی و سیاسی می شوند تا دولت منتخب مردم و روزنامهنگارانی بی دفاع با میانگینِ دستمزدِ یک میلیون تومان را تهدید و دلسرد کنند.