سوئیس حفاظت از منافع ایران و عربستان را در هر دو کشور برعهده گرفت

زیتون- سخنگوی وزارت خارجه ایران می‌گوید، پس از رایزنی سوئیس با عربستان سعودی، این کشور پذیرفته است که به عنوان حافظ منافع ایران در ریاض عمل کند و در مقابل حفاظت از منافع عربستان سعودی در تهران را نیز بر عهده خواهد داشت.

آن طور که خبرگزاری‌های داخلی ایران گزارش کرده‌اند، حسین جابری انصاری، روز یکشنبه ۲۵ بهمن، در پاسخ به سؤال رسانه‌ها درباره ایفای نقش حافظ منافع در روابط تهران و ریاض از سوی سوئیس، گفته است که ایران در رایزنی‌های خود با دولت سوئیس، خواسته بود این کشور حفاظت منافع جمهوری اسلامی در ریاض را بر عهده بگیرد.

او افزوده که سوئیس برای پذیرش این نقش «اعلام آمادگی» کرده بود، اما «نهایی شدن آن را منوط به رایزنی با عربستان کرده بود».

این نخستین بار در ۳۷ سال گذشته است که پس از قطع روابط جمهوری اسلامی با یک کشور، کشوری اروپایی نقش حفاظت از منافع ایران را بر عهده می‌گیرد.

پیش از این در زمان قطع روابط جمهوری اسلامی با ایالات متحده، پاکستان به عنوان حافظ منافع تهران در واشینگتن معرفی شد و در زمان قطع روابط با بریتانیا و کانادا نیز، پادشاهی عمان از سوی ایران به عنوان حافظ منافع معرفی شد. در عین حال سوئیس از زمان قطع روابط ایران و آمریکا در سال ۵۸، به عنوان حافظ منافع ایالات متحده در ایران عمل کرده، و در پرونده‌های مختلفی از جمله موضوع تبادل زندانیان میان ایران و آمریکا، نقش مؤثری ایفا کرده است. بر اساس گفته‌های حسین جابری انصاری، عربستان هم درخواست مشابهی برای ایفای نقش حافظ منافع ریاض در تهران از سوئیس داشته، و «سوئیس پس از انجام ترتیبات دیپلماتیک لازم؛ رسماً حفاظت از منافع ایران در ریاض و حفاظت از منافع عربستان در تهران را بر عهده خواهد گرفت». ساعتی پبش از سخنان سخنگوی وزارت خارجه ایران، رسانه‌های بین‌المللی اظهارات عادل الجبیر، وزیر امورخارجه عربستان سعودی را بازتاب دادند که در آن اعلام شده بود، سوئیس حفاظت از منافع عربستان را در ایران بر عهده خواهد گرفت. عربستان در پی حمله به سفارت این کشور در تهران در دی ماه گذشته روابطش را با جمهوری اسلامی ایران قطع کرد. اکنون این طور که رویترز گزارش داده، وزیر خارجه عربستان در کنفرانس خبری مشترک با وزیر خارجه سوئیس در ریاض اعلام کرده که سفارت سوئیس در تهران خدمات کنسولی مربوط به ورود زائران حج به عربستان را ارائه خواهد داد. عادل الجبیر اضافه کرده که «سوئیس پیشنهاد کرد تا امور کنسولی عربستان در ایران را انجام دهد و ما هم با تشکر آن را پذیرفتیم». او همچنین در این کنفرانس خبری، درباره میانجی‌گری میان ایران و عربستان گفت که «نیازی به میانجگری در اختلافات با ایران نیست.» ایران و عربستان از زمان تأسیس جمهوری اسلامی ایران، به جز مقاطعی در دولت‌های اکبر هاشمی رفسنجانی و محمد خاتمی، روابط سردی داشته‌اند، و در سال‌های اخیر روابط دو کشور بر سر برنامه هسته‌ای ایران، و نیز بحران‌های سوریه و یمن تیره‌تر شده و دو کشور یکدیگر را به مداخله در امور منطقه متهم کرده‌اند. تنش در روابط دو کشور پس از کشته شدن شماری از زائران ایرانی در مراسم حج امسال در «منا»، تشدید شد و نهایتاً در پی اعدام شیخ نمر، روحانی شیعه معترض در عربستان در ۱۲ دی ماه و حمله به اماکن دیپلماتیک عربستان در تهران و مشهد، به وخامت گرایید. عربستان در واکنش به این حملات، مناسبات دیپلماتیکش را با تهران به طور کامل قطع کرد و خواستار خروج کارکنان سفارت ایران از ریاض شد. گرچه وزیر خارجه عربستان چند روز بعد اعلام کرد که زائران ایرانی حج می‌توانند همچنان به این کشور سفر کنند. در پی قطع روابط عربستان با تهران، پاکستان اعلام کرده که مایل به میانجگری میان دو کشور است.

در زمان اعدام شیخ نمر و حمله به سفارت عربستان در تهران، حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران این حوادث را محکوم کرد، اما همزمان گفت که خواهان حل اختلافات دو کشور است.

محمد جوادظریف، وزیر خارجه ایران نیز با وجود آنکه بارها عربستان را به دامن زدن تنش‌ها در منطقه متهم کرده، تأکید کرده است که ایران مایل به قطع روابط با عربستان و دست زن به «اقدامات متقابل نبوده است».