زیتون-آرش بهمنی:معاون گردان‌های امام علی، شاخه نظامی حشد الشعبی (بسیج مردمی عراق)، فردی که از «ابوعزراییل» لقب «کیان ایرانی» یا «ابو حر» گرفت و از او با عنوان «مبارز علیه داعش در سامرا» یاد می‌شد، همراه سه تن دیگر به اتهام جعل «سایت دروغین ثبت نام از افراد» برای حضور در عراق و سوریه بازداشت شد. به گفته معاون دادستان مشهد این افراد با استفاده از سایتی که ایجاد کرده بودند «با گرفتن مشخصات کامل افراد و سوءاستفاده از این اطلاعات اقدام به کلاهبرداری و اخاذی» می‌کردند.
حسن حیدری به ایرنا گفت که از این افراد «پرونده اسناد و احکام جعلی سپاه» به دست آمده، در حالی که بعد از استعلام از سپاه پاسداران مشخص شد آن‌ها «هیچ سابقه‌ای بعنوان مدافع حرم نداشته و به هیچ وجه بعنوان مستشار نظامی به خارج از کشور اعزام نشده‌اند». معاون دادستان مشهد اضافه کرد که متهمان با «پوشیدن لباس‌های مشابه مدافعان حرم» و«خاطره‌گویی‌های دروغین از صحنه‌های جنگ» از «عواطف و احساسات جوانان» سواستفاده می‌کردند.
نام این «مدافع حرم» که برخی رسانه‌های نزدیک به اصول‌گرایان از او با عنوان «قاتل داعشی‌ها» یاد می‌کردند، حسین روشن ضمیر است. او در اینستاگرام و تلگرام فعالیت می‌کرد، در مراسم مربوط به «مدافعان حرم» حضور داشت و عکس و فیلم‌هایش از سوی رسانه‌های نزدیک به اصول‌گرایان منتشر می‌شد. روشن ضمیر در صفحه اینستاگرام خود نیز عکس و فیلم‌هایی از حضور خود در کنار افرادی که به نظر می‌رسد در جنگ با دولت اسلامی (داعش) هستند، منتشر کرده بود.
مسئولان جمهوری‌اسلامی حضور نظامی خود در سوریه را رد کرده و می‌گویند که تنها به شکل «مستشاری» و به منظور کمک به ارتش سوریه برای مبارزه با «تروریست»ها، در این کشور حضور دارند. در عراق نیز با کمک قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس، نیروی نظامی مشابه «بسیج» در ایران تشکیل شده و برخی ایرانیان نیز در این کشور برای مبارزه با داعش حاضر شده‌اند. با این وجود در سال‌های اخیر تعداد به نسبت زیادی از ایرانیان در سوریه کشته شده‌اند.
قاتل داعش یا جاعل
«بدون معرفی و جلب توجه، در کنار دیگر مخاطبین نشست، از ابتدا با دیالوگ های مجری و همراه با صدای دیگران فریاد یا زینب، سر می‌داد، تمام نفس‌ها حبس شده بود، با معرفی و درخواست مجری، پس از تقدیر از خانوادهای معظم شهدای مدافع حرم (دامرودی، شمس آبادی) به روی صحنه آمد، دست تک تک بزرگان را به رسم ادب بوسید و با حرکتی نظامی به حضار احترام گذاشت».
جمله‌های بالا توصیفی است که یک رسانه اصول‌گرا از حسین روشن‌ضمیر و سخن‌رانی او در یک مراسم بزرگداشت منتشر کرده. گرچه معاون دادستان مشهد خبر از آن داده که «ابو حر» جعل عنوان کرده و نه به سوریه و عراق اعزام شده و نه از «مدافعان حرم» است، اما یک جست‌وجوی ساده نشان می‌دهد که روشن‌ضمیر در مراسم مختلفی از این دست حضور داشته است. از جمله وب‌سایت قدس آن‌لاین ۲۴ اردیبهشت سال جاری سخنان او در مراسم «ویژه برنامه نخستین یادواره شهدای مدافع حرم و مراسم تجلیل از خانواده شهدا و ایثارگران غرب مشهد» منتشر کرده و از او با عنوان «مدافع حرم مطهر حضرت زینب» یاد کرده بود.
خبرگزاری‌های مختلف – از جمله ایسنا – نیز سخنان روشن ضمیر در مراسم «بزرگداشت شهدای مدافع حرم و تجلیل از خانواده شهدای مدافع حرم شهرستان سبزوار» را در دانشگاه حکیم سبزواری منتشر کردند. مراسمی که اردیبهشت ماه سال جاری برگزار شده بود. همچنین ویدئوهایی از شعرخوانی «شاعران اهل بیت» برای روشن‌ضمیر وجود دارد که در وصف او به عنوان یکی از مدافعان حرم خوانده شده.
علاوه بر این روشن‌ضمیر در شبکه‌های اجتماعی نیز حضور فعالی داشت. او در اینستاگرام عکس و ویدئوهای مختلفی از خود منتشر می‌کرد. ویدئوها و عکس‌هایی که از سوی رسانه‌های مختلف اصول‌گرایان نیز بارها بازنشر شدند. از جمله می‌توان به ویدئوهایی اشاره کرد که از او در سایت باشگاه خبرنگاران جوان وجود دارد. ویدئوهایی با عناوینی چون «خلوت ابوحر عضو گردان‌های امام علی در سامرا» و «ابوحر چگونه از جوان‌ترین عضو کتائب امام علی تجلیل کرد». یکی از این ویدئوها که همچنان در سایت باشگاه خبرنگاران جوان قابل دسترسی است، «چگونه مدافع حرم شویم» نام دارد. ویدئوی دیگری با عنوان «ابو حر مدافع حرم را معنی کرد» نیز همچنان در باشگاه خبرنگاران جوان در دسترس است.
از روشن‌ضمیر عکس‌های مختلفی نیز با «ابوعزراییل» منتشر شده که می‌تواند نشانه‌ای از روابط احتمالا نزدیک این دو باشد. نام اصلی ابوعزراییل «ایوب آل ربیع» است و مسئول «گردان‌های امام علی» در عراق است. او از مبارزان مشهور علیه داعش است که رابطه نزدیکی نیز با ایران دارد. در فضای مجازی عکس‌های زیادی از ابو حر و ابو عزراییل در کنار یکدیگر وجود دارد. از جمله می‌توان به ویدئویی اشاره کرد که در آن ابوعزراییل لقب «ابو حر» به روشن‌ضمیر می‌دهد و برچسبی با همین نام را روی لباس نظامی او نصب می‌کند. همچنین بهار سال جاری عکس‌هایی از این دو در بازار مشهد و در معیت یکدیگر منتشر شد. در ویدئوی دیگری نیز او در مکانی است که ادعا می‌کند محل حضور اعضای داعش بوده و تله‌های انفجاری نیز در آن وجود داشته.
مشخص نیست که اگر روشن‌ضمیر – به گفته معاون دادستان مشهد – «کلاهبردار» و «جاعل» بوده، چگونه در مراسم‌های این چنینی حضور داشته و سخن‌رانی هم کرده است. همچنین توضیحی درباره رابطه او با ابو عزراییل و لقبی که از سوی او دریافت کرده، داده نشده است.
تلفات نیروهای ایرانی در سوریه هم‌زمان با پررنگ‌تر شدن نقش روسیه در درگیری‌های سوریه و بمباران هوایی این کشور افزایش پیدا کرد
یکی از کانال‌های تلگرام که از حامیان «مدافعان حرم» است، چند ساعت پس از خبر انتشار بازداشت ابو حر، این خبر را «مشکوک» توصیف کرد و نوشت: «این برادرمون مدتی رو درعراق بعنوان داوطلب فعالیت داشته وفیلم‌های منتشره قابل انکار نیست ومستشار رسمی نیز نبوده‌اند» و به همین دلیل «هر داوطلبی میتونه نخسا بمعنی نیروی خودجوش سپاه اسلام باشه».
در اینستاگرام نیز حامیان و مخالفان او صف‌بندی کرده‌اند. عده‌ای این خبر را شایعه و یا حداکثر اشتباه توصیف می‌کنند. برخی نیز در پست‌هایی که خبر دستگیری ابو حر منتشر شده، نوشته‌اند که او را در عراق «دیده‌اند». برخی دیگر نیز از ابو حر انتقاد و کارهای او را نشانه عقده توجه دانستند.
حضور پررنگ افرادی مانند روشن‌ضمیر چند سالی است که در شبکه‌های اجتماعی آغاز شده. از آغاز اعتراض‌ها در سوریه، همواره شایعه کمک‌های سیاسی، اقتصادی و نظامی ایران به این کشور وجود داشت. با این حال مسئولان ایران همواره هر نوع حضور نظامی در سوریه را تکذیب می‌کردند. با حضور رسانه‌ای قاسم سلیمانی و انتشار عکس‌هایی از او در جبهه‌های جنگ سوریه و سپس بالا رفتن تلفات ایرانی‌ها در سوریه، توجه به این افراد و همچنین حضور رسانه‌ای آن‌ها بیشتر شد. تلفات نیروهای ایرانی در سوریه هم‌زمان با پررنگ‌تر شدن نقش روسیه در درگیری‌های سوریه و بمباران هوایی این کشور افزایش پیدا کرد. مسئولان سپاه پاسداران اما همواره تاکید کرده‌اند که ایران در سوریه تنها حضور مستشاری دارد و دلیل بالا رفتن تلفات نیز حضور این نیروها در میدان جنگ برای بررسی بهتر اوضاع و تصمیم‌گیری است. گرچه محسن رضایی، فرمانده سابق سپاه پاسداران، در مراسم تشییع جنازه حسین همدانی، بلندپایه‌ترین مقام سپاه که در سوریه کشته شده، خبر از آن داده بود که این فرمانده سپاه در ۸۰ عملیات در سوریه حضور داشته و دو قرارگاه نظامی نیز در این کشور ایجاد کرده است. زمستان سال ۹۲ نیز محمود نبویان٬ نماینده مجلس٬ گفته بود که جمهوری اسلامی «۱۵۰ هزار سوری» را در ایران و ۱۵۰ هزار سوری را در سوریه تعلیم داده و «۵۰ هزار نیروی حزب‌الله» نیز به آن‌جا فرستاده است.
حسن شمشادی، خبرنگار سازمان صدا و سیما در سوریه، پس از افزایش کشته‌شده‌‌های «ایرانی و غیرایرانی در سوریه» در یکی از پست‌های اینستاگرام خود نوشته بود که دلیل این مساله آغاز عملیات «انتقام سخت» است. عملیاتی که به گفته وی اعضای سپاه پاسداران در سوریه، نقش «مستشاری» در آن دارند.
قدم به قدم تا دخالت تمام‌عیار
نیروهای ایران در سوریه از سوی حکومت «مدافعان حرم» نامیده می‌شوند. این نیروها علاوه بر کمک مستشاری به ارتش سوریه، وظیفه محافظت از برخی اماکن مقدس شیعیان را به عهده دارند. بلندپایه‌ترین مقام سپاه پاسداران در سوریه قاسم سلیمانی، فرمانده لشکر قدس سپاه پاسداران، است.
رسانه‌های غربی از سلیمانی به عنوان فردی یاد می‌کنند که ولادیمیپر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، را برای حمله هوایی به مواضع مخالفان در سوریه قانع کرد. مساله‌ای که از سوی رسانه‌های نزدیک به اصول‌گرایان تکذیب شد. با این حال نشریه رمز عبور، در گفت‌وگویی با «مسعود اسداللهی» – که به نوشته این نشریه به دلیل «حضور میدانی در بحران‌های منطقه‌ای» دارای «تسلط ویژه‌ای» بر مسایل است – به نقل از او نوشت: «سردار سلیمانی در اقناع آقای پوتین برای اینکه به صورت عملیاتی وارد شوند، نقش بسیار تاثیرگذاری را ایفا کرد».
کمک‌های ایران به سوریه البته تنها به مسایل نظامی محدود نمی‌شود. در زمان اوج درگیری‌های داخلی در سوریه میان دولت بشار اسد و مخالفان، علاالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، گفته بود «کمک‌های اقتصادی و حمایت‌های سیاسی و بین‌المللی» ایران از سوریه ادامه خواهد یافت، چرا که «این گونه کمک‌ها، کمک به منافع جمهوری اسلامی و امنیت ملی ما است».
پیش از این نماینده ویژه سازمان ملل در سوریه خبر از آن داده بود که جمهوری‌اسلامی سالانه ۶ میلیارد دلار به کشور سوریه و دولت بشار اسد، کمک مالی می‌کند. مبلغی که به نوشته بلومبرگ در سال‌های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۳ بین ۱۴ تا ۱۵ میلیارد دلار بوده است. حدود سه سال پیش رسانه‌ها خبر از دو کمک ۵ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلاری و سپس – سه ماه بعد – کمک ۱۰ میلیاردی ایران به سوریه را منتشر کرده بودند. دو سال پیش نیز ادیب مایالیا، رئیس بانک مرکزی سوریه٬ گفته بود که ایران با افتتاح یک حساب مالی «به ارزش یک میلیارد دلار» برای بودجه واردات و سه میلیارد برای دستیابی به نفت و محصولات نفتی» حمایت خود از سوریه را ادامه می‌دهد.
