زیتون-‌سینا پاکزاد: شاید خیلی‌ها انتظار نداشتند که حسن روحانی در یک سخنرانی عمومی از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بابت عقب‌نشینی در برابر امام جمعه مشهد به صراحت انتقاد کند. روحانی اما روز دوشنبه( اول شهریور) نسبت به لغو کنسرت‌ها در مشهد واکنش نشان داد و گفت:« در کشورمان فقط یک مجلس شورای اسلامی به‌عنوان مجلس قانون‌گذاری وجود دارد و هر کسی که تریبونی در اختیار می‌گیرد، نمی‌تواند قانون‌گذاری کند. وزیر هم نمی‌تواند از این خواسته تبعیت کند، بلکه وزیر باید تنها تابع قانون باشد.» او گفت که «هیچ وزیری در برابر هیچ‌گونه فشاری نباید کوتاه آمده و عقب‌نشینی کند. زمانی که موضوعی در مجلس شورای اسلامی تصویب می‌شود و به تأیید شورای نگهبان می‌رسد به قانون تبدیل شده و همه موظف هستیم از آن تبعیت کنیم؛ لذا قبل از سیر مراحل قانونی، بی‌قانونی مناسب نیست.»

سوال‌های ساده اما بی‌پاسخ

روحانی در زمان انتخاب اعضای کابینه به سراغ برخی چهره‌های اصولگرا رفت تا با به خدمت گرفتن آنها در مجموعه دولت از زیر ضرب تندروها بیرون بیاید و به زعم خود توازنی ایجاد کند. انتخاب علی جنتی در سمت وزیر ارشاد٬ مصطفی پورمحمدی در سمت وزیر دادگستری و عبدالرضا رحمانی فضلی به عنوان وزیر کشور از این جنس بود. سیاست او در این زمینه اما نتیجه دلخواهش را نداشته است. بی عملی وزیر کشور درباره رد صلاحیت‌های گسترده در انتخابات مجلس و عقب‌نشینی‌های پیاپی جنتی در حوزه کاری‌اش صدای روحانی را درآورده است اما او ظاهرا هنوز حاضر نیست که تاوان این اشتباه را با برکناری این وزرا و جانشین کردن‌شان با چهره‌های جدید بدهد.

بعد از روی کار دولت روحانی این انتظار وجود داشت که گشایش در حوزه‌های فرهنگ به رونق برنامه‌های هنری من‌جمله کنسرت‌ها بیانجامد اما در عوض کارشکنی نهادهایی چون اداره اماکن٬ قوه قضاییه و نیروهای تندرو باعث شد که در این سه سال تعداد قابل توجهی از کنسرت‌ها لغو شود

او در برخی موارد ترجیح داده که خود جور وزیرانش را نیز بکشد و به جای آنان سخن بگوید. در ماجرای اخیر هم او همین روش را انتخاب کرده است. با این حال لحن توام با توبیخ و نارضایتی که درباره وزیرارشاد به کار برد حالا سوال‌های بیشتری را پیش‌کشیده است. سوال‌هایی از این جنس که اگر رییس‌جمهوری ایران از عقب‌نشینی علی جنتی ناراضی بود چرا از او نخواسته که این سخنان خود را تصحیح کند؟ اصولا چرا وزیر ارشاد درباره این موضوع خودسرانه و بدون مشورت با رییس‌جمهور تصمیم‌ گرفته است؟ آیا سخنان روحانی را باید به این معنا تفسیر کرد که میان او و وزیر ارشاد اختلاف‌های جدی وجود دارد و اکنون به این شکل سرباز کرده است؟ پاسخ این سوالات در حال حاضر روشن نیست اما تا همین‌جای کار هم بسیاری از کاربران در شبکه‌های اجتماعی از رییس‌جمهور پرسیده‌اند که اگر واقعا از عملکرد وزیر ارشاد راضی نیست پس چرا اجازه می‌دهد او همچنان در این جایگاه باشد؟ سوال مهم‌تر اما این است که آیا صرفا با عتاب وزیر در یک جمع عمومی می‌توان جبران مافات کرد؟ دستکم این که نیروهای تندرو بارها نشان داده‌اند نگرانی چندانی از سخنرانی‌های این چنینی ندارند و در مورد اخیر یعنی ممنوعیت برگزاری کنسرت‌ در شهر مشهد به دلیل مخالفت امام جمعه این شهر نیز دست دولت برای تغییر وضعیت خالی است.
سوءاستفاده از انفعال دولت
بعد از آن که علم‌الهدی موفق شد حرف خود را درباره ممنوعیت کنسرت در شهر مشهد به کرسی بنشاند برخی دیگر از امامان جماعت سایر شهرها نیز در همراهی با او خواهان ممنوعیت کنسرت‌ در شهرهایشان شدند. آنها به وضوح یک پاپوش برای وزارت فرهنگ و ارشاد درست کرده‌اند که عملا قدرت و اختیارات اجرایی دولت را نشانه رفته است. بعد از روی کار دولت روحانی این انتظار وجود داشت که گشایش در حوزه‌های فرهنگ به رونق برنامه‌های هنری من‌جمله کنسرت‌ها بیانجامد اما در عوض کارشکنی نهادهایی چون اداره اماکن٬ قوه قضاییه و نیروهای تندرو باعث شد که در این سه سال تعداد قابل توجهی از کنسرت‌ها لغو شود و هنرمندان علیرغم کسب تمام مجوزهای قانونی از ارایه آثار خود به مخاطبان محروم شوند. همین عقب‌نشینی‌های پیاپی که وزارت ارشاد در لغو کنسرت‌ها طی سالهای اخیر داشته است حالا به امامان جمعه این جسارت را داده که عملا خواهان برچیده شدن این برنامه‌ها در شهرهایشان شوند.

روحانی در شرایطی که خود را برای رقابت‌های ریاست‌جمهوری سال آینده آماده می‌کند بیش از گذشته به راضی نگاه‌داشتن بدنه اجتماعی حامی خود نیازمند است.

هشدار به وزیر

در ماجرای لغو کنسرت‌های شهر مشهد نکته‌جالب توجه این است که وزارت ارشاد رویه‌‌دوگانه‌ای را نیز در پیش گرفته است و صداهای متفاوتی از زبان مسوولان این نهاد شنیده می‌شود. ابتدا علی جنتی گفت که به نظر امام جمعه مشهد احترام گذاشته و «با اینکه این کنسرت ها مشکل خاصی نداشت اما از ادامه اجرای آنها در این شهر صرف نظر می‌شود. با این حال حسین‌نوش‌آبادی سخنگوی وزارت ارشاد روز دوشنبه در گفتگویی با خبرنگاران سعی کرد علم‌الهدی را در ماجرای لغو کنسرت‌ها تبرئه کند و گفت که « اظهارات برخی مقامات مذهبی مشهد دلیل اصلی عدم برگزاری در مشهد نیست و نخواهد بود. این شرایط اختصاص به مشهد دارد و سایر شهرهای همجوار این استان مشمول محدودیت نخواهند بود.» ادعای او مغایر با سخنانی است که رئیس کل دادگستری خراسان رضوی بیان کرده و ممنوعیت برگزاری کنسرت‌ را مربوط به همه شهرهای این استان دانسته است.‌ پیش‌تر علی مطهری نایب‌رییس مجلس شورای اسلامی نیز از عقب‌نشینی و ضعف وزارت ارشاد در برابر امام جمعه مشهد انتقاد کرده و گفته بود که کشور حکومت فدرالی نیست و اینگونه نیست که بگوییم خراسان رضوی دارای خودمختاری است و قوانین خاصی بر آنجا حکومت می‌کند.» او به علی جنتی نیز هشدار داده بود که بابت این عقب‌نشینی ممکن است در مجلس مورد مواخذه قرار بگیرد.

مهم‌تر از صدای ساز

روحانی در شرایطی که خود را برای رقابت‌های ریاست‌جمهوری سال آینده آماده می‌کند بیش از گذشته به راضی نگاه‌داشتن بدنه اجتماعی حامی خود نیازمند است. جوانانی که نام او را با امید به گشایش‌های سیاسی و اجتماعی در صندوق‌های رای انداختند اکنون از عقب‌نشینی‌های پیاپی که در این حوزه‌ها انجام می‌شود نگرانند و بعید نیست که این نگرانی به دلسردی منجر شود. فراهم کردن شرایط برای شنیده شدن صدای ساز در شهرهای مختلف ایران برای دولت روحانی فقط به معنی احترام به هنر نیست. دولت برای این که بتواند در میدان انتخابات سال آینده نیز ساز خود را با قدرت بنوازد باید در مقابل تندروها محکم‌تر از گذشته بایستد والا با این ساز‌ ناکوک راه دشواری پیش‌رو خواهد داشت.