دومینوی لغو کنسرت‌ها به قم رسید

زیتون-نازنین نامدار: استراتژی پیشروی قدم به قدم برای لغو کنسرت‌ها در شهرهای مختلف همچنان در حال اجراست و بعد از آن که وزارت ارشاد در برابر خواسته احمد‌علم‌الهدی امام جمعه مشهد عقب نشینی کرد٬ حالا نوبت به شهر قم رسیده و موجی از حملات متوجه وزارت ارشاد شده تا هرچه زودتر اجرای کنسرت در این شهر هم لغو شود.

هیاهو برای هیچ

ادعایی که علم‌الهدی برای لغو کنسرت‌های مشهد به کار برد٬ توسط روحانیون قم هم تکرار شده است و سرمدار مخالفت‌ها در این شهر کسی نیست جز محمد یزدی٬ رییس جامعه مدرسین حوزه علیمه قم. او در سخنان شدید‌الحنی که مخاطب اصلی آن وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی است از علی جنتی خواسته که به نظر مراجع و روحانیون قم توجه نشان دهد و تمام کنسرت‌ها را در این شهر تعطیل کند. واکنش یزدی پس از برگزاری کنسرت گروه مهبد ابراز شده که از نگاه وی در آن شئونات اسلامی به طور کامل رعایت نشده است. او گفته « اگر فیلم کنسرت را ندیده بودم شاید چنین تصمیمی نمی‌گرفتم و علت اصلی واکنش من نسبت به آن، دیدن فیلم و عکس‌های زننده این کنسرت بوده است.» این اظهارات در شرایطی ابراز می‌شود که حتی کنسرت خواننده‌های پاپ در تهران نیز زیر نظارت شدید نیروهای حراست و ماموران انتظامی برگزار می‌شود و اغلب در ورودی سالن‌های کنسرت هم گشت‌های ارشاد حضور می‌یابند تا مانع ورود کسانی شوند که حکومت آنها را «بدحجاب» می‌خواند. تصاویری هم که رسانه‌های اصولگرا به عنوان حواشی غیر‌اخلاقی از این کنسرت منتشر کرده‌اند صرفا تصاویر زنانی است که روسری آنها کمی عقب رفته است اما همین اندازه نیز ظاهرا پایه‌های اسلام را در قم به لرزه‌ در آورده و اسباب تشویش مراجع شده است. علی جنتی در توضیحی پیرامون این کنسرت گفته «آنچه در قم اجرا شد همخوانی و همسرایی بود،اما برخی حجاب را رعایت نکرده و برخی ازعناصر نیزازآنها عکس گرفته ودر اختیارمراجع قرار دادند.»

رخی مفسران فضای سیاسی ایران اعتقاد دارند که رویه کنونی بی ارتباط با انتخابات آینده ریاست جمهوری نیست و هدف از آن احتمالا بی اثر کردن برنامه‌های روحانی برای گشایش فرهنگی و ناامید ساختن حامیان او از ایجاد این گونه تغییرات است.

محمد یزدی اما با این توضیحات راضی نشده و بعد از حمله‌ای شدید به وزیر ارشاد از مدیرکل ارشاد قم خواسته هر چه زودتر استعفا دهد و از قم برود تا این ناراحتی برطرف شود. واکنش‌ها صرفا به اظهارات شخصی منحصر نیست و جامعه مدرسین با انتشار بیانیه‌ای نیز به برگزاری کنسرت در قم واکنش نشان داده‌اند . بیانیه‌ای که بوی هشدار می‌دهد و حاوی تهدید به برخورد با دولت است. در بخشی از این بیانیه‌ خطاب به وزارت ارشاد آمده است که « نگذارید در برخورد با این حرکات با حواشی زشتی که دارد مردم وارد عمل شوند که در آن‌صورت شاید خسارت‌های مادی و معنوی آن به راحتی قابل جبران نباشد. کسانی که مدعی ارتباط با مراجع و تقویت آن هستند، چرا در این امور بی‌توجهی می‌کنند؟» معنای ضمنی این پیام یعنی چنان‌چه در آینده کنسرتی در قم برگزار شود باید انتظار حمله لباس‌شخصی‌ها به آن را داشت.

پشت‌پا به دولت

در مجموعه واکنش‌ها به برگزاری کنسرت‌ در قم یک اسم هم جلب توجه می‌کند. علی لاریجانی رییس مجلس شورای اسلامی در کنار دو نفر دیگر از نمایندگان شهر قم یعنی امیرآبادی و ذوالنور٬ نامه‌ای را امضا کرده‌اند تا از برگزاری کنسرت در این شهر ابراز نارضایتی کنند. نامه‌ای که در آن ضمن محکوم کردن « رخدادهای غیراخلاقی و غیراسلامی» از وزیر ارشاد خواستار «برخورد با متخلفان به ویژه مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی» شده‌اند. اهمیت وجود نام رییس‌مجلس شورای اسلامی در کنار دو اصولگرای تندرو برای مخالفت با برگزاری کنسرت‌ها در شهر قم بیش‌تر از هر چیز تاییدی است بر این که لاریجانی نمی‌خواهد پایگاه اصلی خود در قم را قربانی حمایت‌اش از دولت روحانی کند و با امضای این نامه٬ به پایگاه قدرت‌اش اعلام وفاداری کرده است. حالا با وضعیت پیش‌ آمده باید انتظار داشت که پرونده کنسرت‌‌ها در شهر قم نیز تا اطلاع ثانوی بسته شود و قدرت دولت برای پیشبرد برنامه‌های فرهنگی‌اش بیش از گذشته مورد تضعیف قرار گیرد.

حسن روحانی رییس جمهوری ایران بعد از تصمیم وزارت ارشاد برای لغو کنسرت‌ها در شهر مشهد در یک سخنرانی علنی به این تصمیم اعتراض کرد و گفت که «هرکسی که صبح بیدار می‌شود و یک تریبون پیدا می‌کند نمی‌تواند قانون گذاری کند، و وزیر نیز نباید تبعیت کند چرا که وزیر باید تابع قانون باشد.» تنها یک روز پیش از این سخنان٬ امامان جمعه شهرهای شیراز، ارومیه، سیرجان، عنبرآباد، رامسر و خواف هم خواهان لغو کتسرت‌ها در شهرهایشان شده بودند. حالا با ماجرایی که در قم پیش آمده است به نظر می‌رسد که دومینوی لغو کنسرت‌ها وارد دیگر شهرها خواهد شد و دور از انتظار نیست که اعتراض‌هایی از این دست برای مثال در شیراز روی دهد و به لغو کنسرت‌ها در آن شهر نیز منجر شود. برخی مفسران فضای سیاسی ایران اعتقاد دارند که رویه کنونی بی ارتباط با انتخابات آینده ریاست جمهوری نیست و هدف از آن احتمالا بی اثر کردن برنامه‌های روحانی برای گشایش فرهنگی و ناامید ساختن حامیان او از ایجاد این گونه تغییرات است. بهرحال چنین اعتراض‌هایی با هر نیت و هدفی که انجام شود٬ قربانیان اصلی آن در درجه اول علاقه‌مندان موسیقی و سپس هنرمندانی هستند که به رغم دریافت تمام مجوزها و پذیرش خواست‌های وزارت ارشاد باز امکان معرفی آثارشان را برای مردم نمی‌یابند.