اهواز، نفس ندارد

زیتون- جنوب با گرد و خاک بیگانه نیست، اما معمولا نه در زمستان‌ها. اما چندسالی است که زمستان‌ها هم هوای اهواز آلوده شده است. امروز مدیر محیط زیست و منابع طبیعی خوزستان اعلام کرد که غلظت آلودگی هوا در این استان به ۱۹ برابر حد مجاز رسیده است. به همین علت نیز مدارس ۹ شهر این استان در بعد از ظهر امروز (شنبه) تعطیل شده‌اند.

احمدرضا لاهیجان‌زاده، مدیر کل حفاظت محیط زیست استان خوزستان اعلام کرد میزان گرد و غبار در شهر اهواز دوهزار ۹۴۷ میکروگرم بر متر مکعب است؛ این میزان یعنی الودگی ۱۹ برابر میزان مجاز است. اما چرا خوزستان انقدر الوده شد؟

پاییز و زمستان، فصل‌های طبیعی بارندگی در استان خوزستان هستند. یعنی به صورت معمول این استان در این دو فصل درگیر الودگی هوا یا حداقل گرد و غبار نبود. اما بعد از حمله آمریکا به عراق و متوقف شدن عملیات مش ( مش یکی از انواع پسماند نفتی است) بر بیابان‌های این کشور، گذشته از معایب یا مزایای آن، متوقف شد. از سوی دیگر درگیر بودن منطقه با پدیده خشکسالی باعث شده بر میزان گرد و غبار افزوده شد. با این حال بر خلاف تصور برخی، استان خوزستان، استان پر آبی است، یا حداقل بود. رود کارون، بزرگترین رودخانه ایران، از میان این استان می‌گذرد. تا همین چندسال پیش نیز اگر در شش ماهه دوم سال به خوزستان سفر می‌کردید می‌دیدید که میزان بارش باران به حدی است که از اهواز تا آبادان دو طرف جاده آب ایستاده است. اما از یک سو به دلیل خشکسالی از سوی دیگر به دلیل برداشت‌های بیش از حد از کهرنگ (سرچشمه کارون) سهم خوزستان نه باران، که گرد و غبار است.

با این حال «خاک» از کجا می‌آید؟ خاکی که شهروندان اهوازی می‌گویند مزه آنرا در دهان خود احساس می‌کنند. این خاک از تالاب «هور العظیم» بلند می‌شود و تمام خوزستان را فرا می‌گیرد. هورالعظیم که روزگاری به عنوان یکی از تالاب‌های مهم دنیا و منطقه بود که طی سالهای جنگ ایران و عراق بخش عمده آن از بین رفت. پس از پایان جنگ نیز آن چه از تالاب باقی مانده بود، آهک پاشی شد تا امکان برداشت از ذخیره نفتی زیر تالاب فراهم شود. در نتیجه دست به دست دادن تمام این عوامل چند سالی است که شهروندان خوزستانی پاییز و زمستان‌ها هم مانند شش ماه اول سال خاک تنفس می‌کنند.