امید روحانی به سرعت گرفتن ماشین دولت

زیتون ـ نازنین نامدار: حسن روحانی برای ۷ ماه باقیمانده از دولت یازدهم تصمیم به ترمیم کابینه خود گرفته است. این کابینه که با رای‌های عدم اعتماد به برخی از وزیران پیشنهادی در مجلس نهم یکی از پر‌حاشیه ترین کابینه‌ها در تاریخ جمهوری اسلامی محسوب می‌شود، در ماه‌های پایانی قرار است با افراد جدید در جایگاه وزارت فرهنگ و ارشاد، ورزش و جوانان و آموزش و پرورش به کار خود ادامه دهد. در حالی که به نظر می‌رسد این بار تغییر حاصل شده به تعبیر روحانی برای «ترمیم و تقویت کابینه » و خودخواسته است.

اما با این وجود، این تغییرات حاشیه‌های زیادی در پی داشت و روحانی روز شنبه ( اول آبان) در یک سخنرانی در تهران در دفاع از این جابجایی‌ها گفت:« در راه خدمت گاهی نیاز به تثبیت مدیر است و گاهی نیز نیاز به تغییر است.» وی همچنین از  منتقدان خواست که ذهن مردم را «مشوش »نکنند و حرف‌های بی ارزش و «صد من یک غاز» درباره ترمیم کابینه نزنند.
بعد از استعفای نه چندان داوطلبانه سه وزیر مذکور و بالا گرفتن بحث درباره دلایل این استعفا، حال بیشتر تحلیل‌ها پیرامون گزینه‌های احتمالی جانشینی آنها است. در حال حاضر رئیس جمهور٬ سید نصرالله سجادی و سیدعباس صالحی را به عنوان سرپرست دو وزارتخانه ورزش و ارشاد منصوب کرده و برای سرپرستی وزارت آموزش و پرورش نیز سید محمد بطحائی را در نظر گرفته است.

در وضعیت فعلی به نظر می‌رسد با اکثریت متزلزلی که لیست امید در مجلس دهم دارد، روحانی برای گرفتن رای اعتماد وزیرانش چشم به کرم این هم‌پیمانان احتمالی دوخته و به نسبت سه سال پیش با اطمینان بیشتری در حال چیدن کابینه خود است

طبعا در گمانه‌زنی‌ها یکی از گزینه‌های اصلی برای هر یک از این وزارتخانه‌ها سرپرست‌های فعلی آن‌ها هستند. اما با وجود قوت این احتمال٬ یکی از قطعی‌ترین اظهارنظرها را در این باره محمد علی نجفی مشاور رئیس جمهور کرده و گفته است: «بنده یا دانش آشتیانی بعنوان وزیر آموزش و رضا صالحی امیری و سلطانی فر برای وزارت ارشاد و ورزش یکشنبه به مجلس معرفی می شویم.»
حال با برجسته شدن بعضی از اسامی به نظر می‌رسد آنچه که رئیس جمهور از آن به عنوان حرف‌های «صد من یک غاز» منتقدان یاد می‌کند اظهارنظرهای این منتقدان درباره گزینه‌های احتمالی و تعریف آنها به عنوان «مهره های سوخته »‌ای هستند که به زعم این افراد احتمال رای اعتماد گرفتن شان از مجلس پایین است. در همین راستا٬ خبرگزاری فارس در گزارشی تحت عنوان « قحط‌ الرجال در کابینه یازدهم/ معرفی «چهره‌های سوخته» در حلقه بسته دولت» به بررسی گزینه‌های احتمالی وزارت این سه کابینه پرداخته و از سوابق آنان در «فتنه ۸۸» سخن گفته است، که یکی از دلایل قوی مجلس نهم برای رد گزینه‌های پیشنهادی رئیس‌جمهور برای وزارت‌خانه‌های مختلف بود. علاوه بر این٬ برای گزینه‌های کم حاشیه‌تری مانند عباس صالحی، عکسی از دیدار وی با مهدی خزعلی در شبکه‌های اجتماعی منتسب به اصولگرایان رد و بدل می‌شود و آن را دیدار وی با عوامل ضد انقلاب و فتنه می‌خوانند. همچنین در بخش دیگری از حملات به این سرپرست و وزیر پیشنهادی احتمالی٬ از اصلیت افغانستانی وی با تعبیر تحقیرآمیز «افغانی» سخن گفته می‌شود.

وزاری پیشنهادی کیستند؟

سید رضا صالحی امیری سیاست‌مدار و رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی است. او در ابتدای دولت حسن روحانی، هفتاد روز سرپرست وزارت ورزش و جوانان بوده و یکی از افرادی بود که از طرف روحانی برای وزارتخانه ورزش و جوانان به مجلس نهم پیشنهاد شد، اما موفق به کسب رأی اعتماد از این مجلس نشد. مسعود سلطانی‌فر، سیاست‌مدار اصلاح طلب، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، است. وی عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام هم بوده است. سلطانی‌فر نیز یکی دیگر از سه وزیر پیشنهادی روحانی برای وزارت ورزش و جوانان بود که موفق به اخذ رای اعتماد از مجلس نهم نشد.
محمد علی نجفی، وزیر پیشنهادی دولت یازدهم برای وزارت آموزش و پرورش بود که مجلس نهم به او نیز اعتماد نکرد. وی در حال حاضر مشاور امور اقتصادی رئیس جمهور است، البته نجفی سرپرستی وزارت علوم دولت روحانی را نیز در مدت کشمکش بر سر وزیر علوم با مجلس بر عهده داشت. وی همچنین برای مدتی رئیس سازمان میراث فرهنگی بود که به دلیل ضعف جسمانی استعفا داد .
فخرالدین احمدی دانش‌آشتیانی گزینه احتمالی آموزش و پرورش نیز، استاد دانشکده عمران دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی و رئیس مجتمع آموزشی مفید است. آشتیانی نیز پس از استیضاح رضا فرجی دانا، از طرف رئیس جمهور به عنوان وزیر پیشنهادی وزارت علوم معرفی شد که مجلس به وی نیز شانسی برای وزارت نداد.
سید عباس صالحی، سرپرست کنونی وزارت ارشاد نیز یکی دیگر از گزینه‌های محتمل وزارت است . وی پیش از این معاون فرهنگی وزارت ارشاد بوده است و از نظر منتقدین چنانچه پیشتر نیز گفته شد٬ ایرانی‌الاصل نبودن وی و همراهی اش با «عناصر فتنه» از نقاط منفی کارنامه اش محسوب می‌شود.
نصرالله سجادی یکی از مرتبط‌ترین افراد به جایگاهی است که فعلا در آن قرار گرفته، استاد دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی دانشگاه تهران و سرپرست فعلی وزارت ورزش و جوانان بعد از استعفای وزیر ورزش است و همچنین پیش از این معاون توسعه ورزش قهرمانی و حرفه‌ای وزارت ورزش و جوانان بود.
سید محمد بطحایی نیز که در حال حاضر سرپرستی وزارت آموزش و پرورش را بر عهده دارد، پیش از این قائم مقام وزیر و معاون پشتیبانی و توسعه مدیریت وزارت آموزش و پرورش بود و در حال حاضر از کم حاشیه‌ترین گزینه ها محسوب می‌شود.

با توجه به سوابق گزینه‌های پیشنهادی اگر ترکیب مجلس، هنوز مجلسی بود که به اکثر این افراد رای اعتماد نداده، می‌شد چنین استنباط کرد که تحلیل منتقدین دولت و «مهره سوخته» خواندن این افراد پر بیراه نبود، اما در وضعیت فعلی به نظر می‌رسد با اکثریت متزلزلی که لیست امید در مجلس دهم دارد، روحانی برای گرفتن رای اعتماد وزیرانش٬ چشم به کرم این هم‌پیمانان احتمالی دوخته و به نسبت سه سال پیش با اطمینان بیشتری در حال چیدن کابینه خود است، کابینه ای که احتمالا سودای حفظ آن را برای ۴ سال آینده نیز در سر می‌پرود.