پیام انتخاباتی یک انتصاب

زیتون-‌سینا پاکزاد: ریاست سازمان بسیج در فاصله پنج ماه مانده تا انتخابات ریاست جمهوری تغییر کرد و غلامحسین غیب‌پرور جای محمدرضا نقدی را گرفت. تغییر در این سازمان شبه‌نظامی که زیرمجموعه سپاه پاسداران به حساب می‌رود٬ غیرمنتظره بود و پیشتر هیچ خبری درباره این جابجایی شنیده نشده بود. در حکم مربوط به انتصاب رییس جدید بسیج مشخص شده که این تغییر به پیشنهاد محمدعلی جعفری فرمانده سپاه صورت گرفته و آیت‌الله خامنه‌ای نیز آن را تایید کرده است. نقدی حالا با حکم تازه‌ای به سمت معاون فرهنگی سپاه پاسداران منصوب شده است. تغییر در ریاست سازمان بسیج تابع شرایطی است که اغلب به سطح رسانه‌ها نمی‌رسد ولی می‌توان سرنخ‌هایی درباره دلایل این اتفاق جستجو کرد.

کارنامه‌ای علیه اصلاح‌طلبان

سابقه کاری رییس جدید سازمان بسیج نشان می‌دهد که او نیز همچون سلف خود دارای دیدگاهی به شدت تند و خصمانه نسبت به جنبش سبز و به ویژه رهبران آنهاست. غیب‌پرور در مصاحبه‌ها و سخنرانی‌های خود بارها علیه میرحسین موسوی٬ زهرا رهنورد و مهدی کروبی مصاحبه کرده و آنها را با «‌منافقین» مقایسه کرده است. مشکل او با جریان اصلاح‌طلبی به اعتراض‌های سال ۸۸ هم محدود نمی‌شود و غیب‌پرور به طور ریشه‌ای با اصلاح‌طلبان مشکل دارد. چنانکه در سال ۱۳۸۸ زمانی که فرماندهی سپاه شیراز را به عهده داشت در یک سخنرانی گفت «دوم خردادی‏ها باورهای دینی مردم را نشانه رفته‌‏اند و حتی از خط امام حسین عبور کردند و در روزنامه‏های خود نوشتند قیام عاشورا، چیزی جز خون در برابر خون نبود. » متهم کردن اصلاح‌طلبان به ضدیت با دین اسلام یکی از تاکتیک‌های کلیشه‌ای میان تندروهای اصولگرا برای تخطئه جریان اصلاح‌طلبی است و رییس جدید سازمان بسیج هم بارها از این تاکتیک استفاده کرده است. نسبت او با دولت حسن روحانی هم روشن است و اظهارات او در ۳ سال و نیم گذشته نشان می‌دهد که از مشی دولت یازدهم در عرصه داخلی و خارجی راضی نیست.

با توجه به این که نهادهای امنیتی پس از تجربه ۸۸ به سمت گزینه پیشگیری به جای مقابله رفته‌اند این احتمال وجود دارد که انتصاب رییس جدید بسیج نیز در راستای چنین هدفی باشد

غیب‌پرور در سال ۱۳۹۴ زمانی که مذاکرات اتمی جریان داشت طی یک اظهارنظر گفت که اگر ایران به بازرسان خارجی اجازه بازدید از مراکز نظامی را بدهد٬ این بازرسان توسط سپاه بازداشت خواهند شد و در گلویشان سرب داغ ریخته خواهد شد. ادبیاتی خشن و به شدت تند که در آن زمان اغلب تحلیلگران را متوجه اعمال فشار سپاه در جریان مذاکرات کرد. او در اسفند ماه گذشته زمانی که تقاضا‌ها از دولت روحانی برای یک برجام داخلی با هدف گشایش سیاسی بالا رفته بود طی یک سخنرانی گفت که «یک واژه در فضای مجازی با عنوان آشتی سیاسی رد و بدل می‌شود که این واژگان، همان پروژه نفوذ دشمنان است.» غیب‌پرور مدعی شده بود که طراحان ایده آشتی سیاسی می‌خواهند انقلاب را از مسیر خود خارج کنند و باید در مقابل آن بصیرت داشت. او بعد از افشای پرونده حقوق‌های غیرمتعارف برخی از مدیران که به پرونده «‌حقوق‌های نجومی» معروف شد نیز فرصت را برای حمله‌ علیه دولت روحانی فراهم دید و طی اظهاراتی گفت که کار این افراد کمتر از داعش نیست.

پیام هشدار به اصلاح‌طلبان

مجموعه اظهارات رییس جدید سازمان بسیج در سالهای اخیر این فرضیه را پر رنگ می‌کند که ممکن است انتصاب او هدفی انتخاباتی هم داشته باشد و سپاه به این نتیجه رسیده باشد که بهتر است چهره‌‌ای تازه‌ نفس را برای هدایت بسیجی‌ها در آستانه انتخابات ریاست جمهوری برگزیند.

فرضیه انتخاباتی بودن این تغییر از این جهت پررنگ می‌شود که محمدرضا نقدی فرمانده پیشین بسیج نیز در مهرماه سال ۱۳۸۸ زمانی به این سمت انتخابات شد که اعتراض‌های مردمی به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری و قدرت جنبش سبز عملا بسیج را دچار بزرگترین بحران خود کرده بود و در نتیجه هدف از انتصاب نقدی در آن زمان نیز ایجاد فضا برای تحرک تازه در سازمان بسیج بود.

با توجه به این که نهادهای امنیتی پس از تجربه ۸۸ به سمت گزینه پیشگیری به جای مقابله رفته‌اند این احتمال وجود دارد که انتصاب رییس جدید بسیج نیز در راستای چنین هدفی باشد. سازمان بسیج در سال ۱۳۸۸ بازوی اصلی سرکوب اعتراض‌های مردمی بود و طی سالهای بعد از آن نیز مانورهای متعدد شهری در سطح استانی و ملی توسط این نهاد برگزار شد که هدف از آن ایجاد آمادگی بیشتر برای مقابله با اعتراض‌هایی از جنس جنبش سبز بود. انتظار می‌رود که رییس‌ جدید سازمان بسیج نیز این رویه را ادامه دهد و به ویژه در ماه‌های پیش از انتخابات با انجام مانورهای شهری و تبلیغ درباره توانمندی‌های بسیج برای سرکوب اعتراض‌ها٬ پیامی مشخص را به جامعه ارسال کند. هرچند هنوز برای تحلیل و صورت‌بندی انتخابات ریاست جمهوری آینده زود است اما واضح است اگر قرار بر مهندسی انتخابات باشد چهره‌ای مانند غلامحسین غیب‌پرور با توجه به سوابق عملکرد و اظهارنظرهای قبلی‌اش در خدمت چنین پروژه‌ای قرار خواهد گرفت. بنابراین انتصاب او واجد یک پیام هشدار به اصلاح‌طلبان و میانه‌روهایی است که امیدوارانه به دنبال تکرار استراتژی‌ انتخابات سال ۱۳۹۲ هستند و رای آوری دوباره روحانی را سهل‌الوصول می‌دانند.