حمله بی‌پروا به کارنامه اقتصادی دولت

سخنان آیت‌الله‌ خامنه‌ای در پیام نوروزی و مراسم مشهد؛

زیتون- سینا پاکزاد: اگر این ضرب‌المثل رایج را مبنا قرار دهیم که سال خوش از بهارش پیداست٬ لااقل اولین روزهای بهار برای دولت روحانی خوش نبوده است و می‌تواند نشانه سالی سخت هم باشد. او با لحن گلایه‌وار و عتاب آلود رهبر جمهوری اسلامی روبرو شد و عملکرد اقتصادی دولت‌اش در معرض نقد از سوی آیت‌الله خامنه‌ای قرار گرفت.

تنها پیام نوروزی رهبری نبود که در آن نسبت به کارنامه اقتصادی دولت ابراز گلایه شد بلکه به فاصله یک روز این نقدها در سخنرانی وی در شهر مشهد به طور مفصل‌‌تری بیان شد و حالا دست رقیبان اصول‌گرای روحانی در انتخابات ریاست‌جمهوری بازتر است تا با پشتوانه نظرات آیت‌الله خامنه‌ای٬ عرصه را برای وی تنگ‌تر کنند.

منظور از مدیریت بی‌حال کیست؟

سخنرانی ‌رهبری در شهر مشهد دو محور اساسی داشت و او می‌خواست از این تریبون مهم سالانه برای بیان نظراتش پیرامون اقتصاد و انتخابات استفاده کند. درباره اقتصاد او ابتدا نقدهایش درباره دولت را تکرار کرد و در جمله‌ای کلیدی گفت که  «آمارهای رسمی کشور، شرایط را به سمت حل مشکلات اقتصادی نشان نمی دهند.» چنین اظهاراتی در تعارض با مواضع حسن روحانی است که عملکرد اقتصادی دولت را مثبت و موثر در حل مشکلات می‌داند.

رهبری در واقع می‌خواهد از خود یک چهره مدافع انتخابات و رای مردم تصویر کند و یک نوع بازسازی مشروعیت در آستانه انتخابات داشته باشد

نکته مهم و کلیدی سخنان رهبری اما در جایی بود که او دو الگوی مدیریتی متفاوت در جمهوری اسلامی را تبیین کرد. یکی را مدیریت متدین٬ انقلابی و کارآمد نامید و دیگری را مدیریت ضعیف٬ بی حال و غیرانقلابی خواند. او مشکلات اقتصادی را مربوط به زمان‌هایی دانست که مدیریت انقلابی نبوده است. تفسیر و ترجمه این سخنان در فضای سیاسی ایران چندان دشوار نیست.

دولت حسن روحانی که آن را مجموعه‌ای از تکنوکرات‌ها تشکیل می‌دهند نه فقط داعیه مدیریت انقلابی ندارند بلکه خود را موصوف به صفت اعتدال‌گرایی می‌دانند که مرز مشخصی با انقلابی‌گری دارد. در نتیجه می‌توان فهمید که دولت روحانی از نظر رهبری در دسته مدیریت انقلابی نیست و لاجرم به عنوان مدیریت غیرانقلابی قابل شناسایی است.

توضیحات تئوریک آیت‌الله خامنه‌ای درباره این دو نوع شیوه مدیریت به او یاری می‌کند که بنیانی نظری هم برای انتقاد از عملکرد اقتصادی دولت روحانی پیدا کند. خواست و تقاضای او برای پیاده شدن الگوی « اقتصاد مقاومتی» در زمانی میسر خواهد بود که به زعم وی یک مدیریت انقلابی هم حاکم باشد. سوال اما این‌جاست که‌ آیا این خواست به اراده‌ای سیاسی برای سرکار آوردن یک دولت انقلابی هم منجر خواهد شد یا خیر.

پرستیژ دفاع از رای مردم

انتظار می‌رفت که آیت‌الله‌ خامنه‌ای از تریبون سخنرانی‌ سالانه‌اش در مشهد برای بیان دیدگاهش پیرامون انتخابات پیش روی ریاست جمهوری هم استفاده کند و سخنان او درباره این انتخابات حاوی دو نکته قابل توجه بود. نکته اول این که وی اذغان کرد در سال ۱۳۹۲ تلاش‌هایی برای جلوگیری از خواندن آراء حسن روحانی در جریان بوده است و به گفته وی این تلاش‌ها با دخالت او خنثی شده است.

او اظهار داشت که از سال ۱۳۷۶ در همه انتخابات‌ها این تلاش‌ برای تغییر آراء وجود داشته ولی وی همیشه در مقابل آن ایستاده است. اظهارات آیت‌الله خامنه‌ای را می‌توان نوعی برائت جویی از نقش خود در انتخابات سال ۱۳۸۸ دانست که منتقدان آن را یک مهندسی تمام عیار و متقلبانه برای تحمیل دوباره دولت محمود احمدی‌نژاد می‌دانند.

به نظر می‌رسد که رهبری می‌خواهد از خود یک چهره مدافع انتخابات و رای مردم تصویر کند و یک نوع بازسازی مشروعیت در آستانه انتخابات داشته باشد. او در شرایطی این اراده را به کار بسته که منتقدان وی مجموعه‌ای از اتهام‌ها را متوجه‌اش می‌کنند که همگی خلاف ادعاها درباره دفاع از رای مردم را ثابت می‌کند. اتهام‌هایی مانند حمایت‌های دائمی از نهادهای نظامی نظیر سپاه و نقش آنها در انتخابات‌ها٬ حمایت و پشتیبانی از روند رد صلاحیت گسترده کاندیداها و نقش مستقیم‌ وی در تایید سرکوب‌های پس از انتخابات سال ۱۳۸۸ و تصمیم‌اش به حصر رهبران معترضان. بنابراین پرستیژ دفاع از آرای مردم با سابقه‌ای که لااقل منتقدان وی از عملکردش دارند هیچ قرابت و همخوانی ندارد.

برای بازیگران سیاسی ایران در شرایط فعلی البته بخش پایانی سخنان وی درباره انتخابات دارای اهمیت بیشتری است. آنجا که وی گفت قصد دفاع از هیچ کاندیدایی را ندارد و همه باید به نتیجه پایبند باشند. صراحت در این باره می‌تواند ناشی از اطمینان خاطر به این موضوع باشد که در انتخابات پیش رو هیچ کاندیدایی که رهبری از حضور او احساس نگرانی جدی کند به صحنه نخواهد آمد و در نتیجه از نگاه او این اوضاع قابل کنترل و مدیریت است. آیت‌الله خامنه‌ای پیشتر هم در توجیه احمدی‌نژاد برای عدم کاندیداتوری در این انتخابات گفته بود که شکل گرفتن دو قطبی به مصلحت نظام نیست. او حالا به نظر خیال‌‌اش راحت است که دو قطبی حادی شکل نخواهد گرفت و ۸۸ دیگری تکرار نمی‌شود.

تلگرام
توییتر
فیس بوک
واتزاپ

12 پاسخ

  1. ک__رو بی شخصیتی شجاع ،جسور و واقعا تیزبین بود که در آن دورانی که عتاب و خطاب اقتدارگرایان جرآت می طلبید، با مواضعش نقآدانه ی صریح اش ستون خیمه ی جناح تندرو را میلرزاند.
    ………………
    بنظرمن ک__ر و بی سیاستمداری بی نظیر بود که در لفافه هجمه های تبلیغاتی از سوی حلقه های قدرت ، برای معکوس جلوه دادن تفکرش و بلندی افق نگاهش ،
    مظلوم واقع شد.ما عادت کرده ایم که یک سخنران خوش بیان و قلمبه گو و برس کشیده را سیاستمدار مترقی بپنداریم.
    سیاستمدار یک بازیگر بازی ساز و درعین حال بازی بهم زن است که با مواضعش، میدان بازی حریف را تنگ و تار میکند.

  2. م مردم بیســواد هم بر این امر واقف هستیــم که آقای روحانی تلاش زیادی کرد تا جلو تورم های ساعتی زمان احمــدی نژاد را بگیــرد، در دوران آقای احمدی نژاد شب میخوابیــدی وصبح که به خواربارفروشی محل زنـدگی ات مراجعه میکردی متوجه میشــدی چنــد تومان به جنـس ای که روز پیش تر خریده بودی افزوده شــده، لااقل در زمان آقای روحانی چنین نبود ونشــد،
    ایشـان یعنی آقای روحانی بعــد از موفقیت در برجام میتوانست از این هم موفق تر عمل کنــد، اگر همین به اصطلاح انقلابی ها میگذاشتنــد، واگراینـان هر روز با موشک پراکنی هایشـان مشکلی ایجاد نمیکردنــد، واکنــون هم بخاطرهمین عملکردها هست که هیچ بانک معتبــری حاضر نیست با ما کار کنــد…! ومیدانیــم وخوب هم میدانیم که اروپایی ها با صرافی ها کار نمیکنــد، بنا براین میــدان می افتــد در دست امثال انیــس نقاش های به اصطلاح انقلابی و آن هار هاری که با آقای یامین پور در تلویزیون واز جیب ما مردم ایران آنجام داد…!
    آیا واقعا” در این کشـــور کسی نیست که به مسئـولیــن تلویزیون بگویــد: وقتی شما این مردک “انیس نقاش” را می آوریــد که بگویــد من چنین ترور کردم و چنین درس میــدهــم و…هر ادم غیــر سیاسی و بی سـوادی مثـل من میــدانــد که از روی چنین حماقت هایی است که اســم ما به عنـوان تروریست برده میشــود،..!!!

  3. خواهشمندم پیش از نشر اصلاح بفرمایید:
    آقای کروبی در سال ۸۳ پشت تریبون مجلس گفته بود که چه کسان و چه نهادهایی چقدر اسکله خارج از کنترل دولت دارند و چه انداره کالا بدون نظارت دولت وارد می کنند . . . !
    ایشان در سالهای ۸۴ و ۸۸ اعلام کرده بود که در انتخابات چه کسان و نهادهایی تقلب کرده اند ولی بدون محاکمه به زندان خانگی دچار شد !

  4. اگر کس دیگری می گفت تنها در یکی از گمرک ها از حدود ۳۰۰۰ تا ۵۰۰۰ کانتینر تنها حدود ۱۵۰ کانتینر بازدید میشود دستگیر میشد که علیه نظام تبلیغ کردی ! اینک خود خامنه ای برای گم کردن رد خود و متهم کردن دیگری و فرافکنی چاره ای جز این نمی بیند که این حرفِ دیرهنگام را بزند ولی مسئولیت خود در این باره را بگردن نگیرد.
    آقای کروبی در سال ۸۳ پشت تریبون مجلس گفته بود که چقدر کالا بدون نظارت دولت هست و . . . ! ولی اینگونه گزارش ها در نظام مقدس جرم است !

  5. ۳: ایت الله خامنه ای تود های مردم را به شکل اعضای جنبش شبه توتالیتر شیعی می بیند بدون هر گونه تفاوت گروهی و طبقاتی و خواهان اقتصادی است که ورای هر نوع نگاه لذت جویانه حداقل هایی را برای زندگی توده های مردم فراهم اورد . ایت الله خواهان این است حکومت نانی در سفره توده های عامی بگذارد تا همه شکر گذار حکومت باشند . نگاه اقتصادی ایت الله همانی بود که در دولت اول احمدی نژاد اجرا شد انحلال سازمان های بورکراتیک نظارت و کنترل دولت و کنترل اقتصاد به دست قرار گاه خاتم و بنیاد برکت و سازمان اقتصاد اسلامی و بنیاد شهید و …. . پخش پول و سیب زمینی بین مردم تا مردم نعمات حکومت و پیشوای انرا پاس دارند . دولت بورکراتیک روحانی خواهان عادی سازی شرایط اقتصادی و دیپلماتیک است تا با شکل گیری بنگاه های اقتصادی سرمایه داری و سرمایه گذاری خارجی و دست یابی به رشد اقتصادی بر قدرت مالی اقتصادی گرو ه ها و طبقات افزوده شود و شرایط کار و معیشت بهبود یابد
    ۴: ایت الله و دستگا ه های ایده لوژیک مانع برنامه های اقتصادی دولت بورکراتیک هستند چون انرا مخل کنترل تمامیت خواه در حوزه سیاسی اجتماعی می دانند . ایت الله خامنه ای مخالفت خود را با قرار داد های جدید نفتی که سهم خواهی قرار گاه خاتم و سایر دستگاه های ایده لوژیک محدود می کرد ابتدا در جلسات خصوصی با هیت دولت و سپس در سخنرانی عمومی اعلام کرد و علنا گفت جلو انرا خواهد گرفت . ریس قرار گاه خاتم با هرنوع سرمایه گذاری خارجی در ایران مخالفت کرد . دولت روحانی شناگری با دست بسته است که در گرداب نیروهای جنبش شبه توتالیتر تحت رهبری ایت الله انداخته شده است. هانا ارنت در کتاب توتالیتاریسم در قدرت اقدام خروشچف در خارج کردن اقتصاد و بنگا ه های اقتصادی از کنترل ارگان های سیاسی ایده لوژیک گامی در جهت بهبود شرایط در حاکمیت تمامیت خواه شوروی می داند . گامی که تداوم نیافت . اقدامی که در چین به ثمر نشست و حاکمیت تمامیت خواه را به دولتی با اتورتیه استبدادی بدل کرد و کنترل دولت را از حوزه خصوصی زندگی مردم برداشت و اقتصادی پویا با رشد منظم شکل داد . اما این اقدام به حذف رهبری ایده لوژیک انجامید که هدفش در داخل جنبش مداوم و انقلاب فرهنگی بود و در خارج گسترش جنبش کمونیستی . ایت الله خامنه ای از دید گاه خود بدرستی خطر را حدس می زند و نیرو های ایده لوژیک سیاسی خود را بسیج کرده است دولت حسن روحانی با اقدامات بورکراتیک و بدون کوتاه کردن دست بنیاد ها ی ایده لوژیک سیاسی از اقتصاد قادر به شکل دادن به اقتصادی سرمایه داری با رشد منظم اقتصادی نیست .

  6. ۱:حکومت شبه توتالیتر شیعی ایران از دو بخش شکل گرفته است . رهبری جنبشی با هدف پیشبرد جنبش شیعی تمامیت خواه در ایران و جهان قوانین فرا زمانی و فرا مکانی اسلامی و اقتصاد تحت کنترل دستگاه های سیاسی ایده لوژیک . دولت بورکراتیک که ضرورت به قدرت رسیدن جنبش تمامیت در یکئ کشور است با اتکا به دستگا ه های بورکراتیک دیپلماسی بین المللی و قوانین زمانی و مکانی کشوری . همبستگی در پایداری حکومت در عین دوگانگی و تنش بین این دو بخش که ناشی از نگرش و عملکرد و دیدگاه قانونی متفاوت است تا برقراار بودن ان تداوم خواهد داشت . در ایران تنش بین ایندو با بر امدن نیروهایی که خواستار “عادی سازی ” شرایط در کشور و رابطه با جهان هستند و در جامعه و دولت حضور دارند تشدید شده است .
    ۲: ایت الله خامنه ای در اقتصاد خواهان کنترل دستگاه های ایده لوژیک و پلیس ایده لوژیک سیاسی نظامی _ سپاه پاسداران و قرار گاه خاتم – و مخالف قدرت گیری بخش خصوصس و سرمایه گذاری خارجی است . نگاه ایت الله به اقتصاد سیاسی است و مخالف هر عملی است که حاکمیت شبه توتالیتر را در حوزه اجتماعی یا سیاسی به خطر اندازد . دولت بورکراتیک خواهان قدرت گیری بخش خصوصی و سرمایه گذاری خارجی است که رشد اقتصادی را در پیش داشته باشد.

  7. ۱. اگر تقلب و تخلف تا این اندازه نهادینه است که اگر رهبر جلو را نگیرد رای مردم خوانده نمی شود چه کسی مسئول است ؟ پس شورای نگهبان چه کار میکند ؟ تقلب کنندگان چه کسانی یا نهادهایی هستند که تا این اندازه در نظام مقدس قدرت دارند ؟ چرا کنار گذاشته و محاکمه نمیشوند !؟
    ۲. حمله رهبر مطلق حکومت به دولت برای ناکارمدی اقتصادی و… و قاچاق کالا و بیکاری و محدود بودن روابط بازرگانی با ۵ یا ۶ کشور !
    گفتند در یک گمرک از ۳۰۰۰ تا ۵۰۰۰ کانتینر وارده به گمرک تنها ۱۵۰ کانتینر کنترل میشود !
    یعنی این ایرادها همه اش از دولت است و خود ایشان هیچ اثر نقشی در این ناکارامدی و فساد گسترده ندارد !؟
    به یاد آن دزدی افتادم که همه او را نشان میدادند و می گفتند دزد؛ او خودش طرف دیگر را نشان میداد و بلندتر از همه داد میزد و می گفت آی دزد آی دزد !

  8. گویی تند گویی و افراط مشتری آفرین است. البته برای جنجال های رسانه ای ظاهراً همینطور است.
    بد نیست که کمی از ریپورتر های رسانه های غربی یاد بگیریم. بالانس را یا لااقل ظاهر را حفظ می کنند!

  9. تلاشی که از سال ۷۶ برای تغییر ارای مردم وجود داشته است از ناحیه چه کسانی بوده است ، غیر از خواص مقام عظمای ولایت از قبیل عده ای از برادران قاچاقچی احمدی نژاد در سپاه پاسداران ؟!

دیدگاه‌ها بسته‌اند.

در تحلیل سیاسی و روانشناختی دیکتاتوری، مسئله مقصر دانستن پذیرفتگان دیکتاتوری به عنوان افرادی که در بقای آن نقش دارند، بسیار چالش‌برانگیز است. آیا می‌توان پذیرفت که کسانی که به دلایل مختلف به نظام دیکتاتوری

ادامه »

امروز یکم نوامبر، روز جهانی وگن است؛ این روز، یادبودِ تمام دردمندی‌ها و خودآگاهی‌هایی است که انسان‌هایی عاشق، اندیشمند و بیزار از خشونت و

ادامه »

  در حالی‌که با نفس‌های حبس‌شده در سینه منتظر حمله نظامی اسرائیل به کشور‌مان هستیم، به نگارش این یاداشت کوتاه

ادامه »