تاکتیک‌های متفاوت روحانی و رییسی

زیتون- سینا پاکزاد: دو چهره‌ای که از آنها به عنوان کاندیداهای اصلی انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم یاد می‌شود در سخنرانی‌های خود تلاش‌های متفاوتی برای جلب رای حامیان خود انجام دادند. حسن روحانی با برگزار کنفرانس مطبوعاتی در فاصله یک روز مانده تا موعد ثبت نام انتخابات از فرصت خود جهت بیان آنچه‌ دستاوردهای دولت‌اش می‌خواند استفاده کرد و ابراهیم رییسی تولیت آستان قدس رضوی هم در مسجد حوری تهران برای حاضران صحبت کرد و هیچ بحثی از انتخابات به میان نیاورد.

آخرین دفاع قبل از ثبت نام 

مساله اقتصاد پررنگ‌ترین موضوع در کنفرانس مطبوعاتی روحانی روحانی بود و او در پاسخ به سوال‌ها اغلب به بیان آمارهایی درباره کاهش بیکاری٬ کاهش تورم و بازتر شدن فضای کسب و کار اشاره کرد.

روحانی به سوالاتی که به طور مستقیم مساله انتخابات را هدف می‌گرفت پاسخ نداد تا در مظان اتهام استفاده از تریبون دولت و بودجه عمومی کشور برای تبلیغات انتخاباتی قرار نگیرد. وی در پاسخ به سوال خبرنگاری هم که از او پرسید آیا در انتخابات آینده ثبت نام می‌کند٬ گفت که باید چند روز دیگر صبر کند و آن زمان این مساله روشن خواهد شد.

یکی از محورهایی که رییس جمهوری ایران بر آن تاکید بسیار کرد درباره آزادی شبکه‌های اجتماعی بود و او گفت « این که بخواهند فلان شبکه اجتماعی را ببندند مردم عصبانی می شوند که در این زمینه ها نیز تلاش بیشتری کردیم که اگر این تلاش ها نبود شبکه اجتماعی نمی دیدید و همه را قربانی کرده بودند.»

جامعه هدف حامیان رییسی به طور مشخص طبقه مذهبی و فرودستی است که دغدغه‌های حقوق بشری برای آنها جدی نیست و روایت‌های گروه‌های مرجع خود مانند روحانیون و رسانه‌های اصول‌گرا را می‌پذیرند

روحانی در جایی دیگر به وعده برخی دیگر از کاندیداهای احتمالی انتخابات درباره افزایش رقم یارانه در صورت رسیدن به پیروزی هم واکنش نشان داد و گفت که «مساله پرداخت یارانه حراجی یا مزایده نیست که رقم را بالا ببرند.» حمیدرضا بقایی که با حمایت محمود احمدی‌نژاد و اسفندیار رحیم مشایی قصد شرکت در انتخابات را دارد از جمله کاندیداهای بالقوه‌ای است که وعده افزایش یارانه تا سقف ۲۵۰ هزار تومان را داده است.

روحانی عصر دوشنبه‌ ( ۲۰ فروردین) هم  با استعفای محمدعلی نجفی مشاور و محمد شریعتمداری معاون‌ اجرایی‌اش موافقت کرد و طبق گزارش‌ها این دو نفر قرار است که مسوولیت‌های اصلی ستاد انتخاباتی وی را در انتخابات به عهده داشته‌ باشند.

سخنرانی استعاری

ابراهیم رییسی که روز یکشنبه بیانیه‌اش برای اعلام نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری را منتشر کرده بود از فرصت تولد امام علی استفاده کرد تا نخستین سخنرانی‌اش را انجام دهد. او عصر دوشنبه به مسجد حوری تهران آمد و رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی اصول‌گرایان پوششی وسیع از این سخن‌رانی داشتند. رییسی اما در ابتدای سخن‌رانی‌اش گفت که قصد ندارد درباره انتخابات چیزی بگوید و صرفا درباره امام اول شیعیان سخنرانی کرد. خبرگزاری تسنیم که از جمله حامیان رسانه‌ای رییسی در این انتخابات است تیتر خود را به این بخش از اظهارات او اختصاص داده که گفته:«امیر مؤمنان علی(ع) مقابل معارضین می‌ایستاد و با بینوایان در نهایت مهربانی سخن می‌گفت.»

بیان این سخنان از سوی رییسی معنا‌دار است و او به این ترتیب دارد به کسانی پاسخ می‌دهد که نقش کلیدی او در اعدام‌های دسته جمعی سال ۱۳۶۷ را به عنوان سندی از عدم شایستگی‌اش برای کاندیداتوری در انتخابات مطرح می‌کنند. اصول‌گرایان حامی رییسی در روزهای اخیر برای تطهیر رییسی از انبوه اتهام‌های حقوق بشری که متوجه وی است در صدد دوگانه‌سازی‌هایی بر‌‌آمده‌اند تا لکه‌های تاریک کارنامه وی در حوزه قضایی را توجیه‌پذیر سازند.

دوگانه انقلابی-غیرانقلابی٬ یا دوگانه انقلابی و منافق از جمله این تعابیری است که در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های اصول‌گرایان بسیار پرکاربرد است. آنها می‌خواهند بدنه اجتماعی اصول‌گرایان را این گونه توجیه کنند که اگر رییسی در سال ۶۷ در هیات اجرایی اعدام‌ها بوده است این کار برای از بین بردن «‌منافقین» بوده و بنابراین هیچ انتقادی به آن وارد نیست.

جامعه هدف حامیان رییسی به طور مشخص طبقه مذهبی و فرودستی است که دغدغه‌های حقوق بشری برای آنها جدی نیست و روایت‌های گروه‌های مرجع خود مانند روحانیون و رسانه‌های اصول‌گرا را می‌پذیرند. رییسی برای پیروزی در انتخابات به جلب رای طبقه متوسط شهری هم نیازمند است و آنجاست که کارنامه پر از اتهام‌اش در حوزه حقوق بشر چه در سال ۶۷ و چه در دفاع از سرکوب‌های پس از انتخابات سال ۸۸ و چه دفاع‌اش از حصر میرحسین موسوی و مهدی کروبی به او تصویر یک کاندیدای مدافع سرکوب و طرفدار ‌امنیتی‌تر شدن فضای کشور را می‌دهد.

نخستین سخن‌رانی او پس از ثبت‌نام در انتخابات هم اگر چه هیچ شاخص رقابتی نداشته است اما بیان این که امام علی هم مقابل معارضین می‌ایستاد به نوعی دفاع از کارنامه خود با ایجاد یک نوع قیاس است. استراتژی انتخاباتی رییسی هنوز روشن نشده و باید دید آیا او در حمله به دولت و دفاع از خود به همین استعاره‌ها و شبیه‌سازی‌ها بیشتر تکیه می‌کند یا استراتژی تهاجمی و ورود مشخص به مصداق‌ها را برمی‌گزید.