زیتون ـ مهسا محمدی: در دومین روز نام نویسی نامزدهای انتخابات ریاستجمهوری، محمود احمدی نژاد ثبتنام کرد. او که به همراه حمید بقایی و اسفندیار رحیم مشایی به وزارت کشور رفته بود تا بقایی را برای ثبت نام همراهی کند در میان حیرت حاضران شناسنامهاش را رو به دوربینها گرفت و از آمدنش خبر داد و حضورش بلافاصله تبدیل به داغترین خبر انتخاباتی شد.
غیرمنتظره بودن این حرکت احمدی نژاد از آن روست که در مهرماه سال گذشته آیتالله علی خامنهای طی یک «توصیه» یا به تعبیری «نهی»٬ به وی گفته بود که برای پرهیز از دوقطبی شدن فضای انتخابات، نامزد نشود. احمدینژاد همان زمان در نامهای به رهبر ایران گفته بود قصدی برای حضور در رقابتهای انتخاباتی ندارد و «همواره به عنوان سرباز کوچک انقلاب و خادم مردم » باقی خواهد ماند.
حال احمدی نژاد میگوید که آنچه در پاییز گذشته اتفاق افتاد «نهی کامل» نبوده است و رهبر فقط به او توصیه کرده که در انتخابات کاندیدا نشود و این «به معنای عدم مشارکت نیست». او در کنفرانس خبری خود در محل وزارت کشور تاکید کرد که علیرغم این که فشار گستردهای از سوی مردم برای حضور در میدان دارد به «قول اخلاقی» خود پایبند میماند و ثبتناماش در انتخابات صرفاً برای حمایت از بقایی است.
قول اخلاقی سرباز کوچک انقلاب
ثبت نام احمدینژاد اما دوستان قدیمش را به شدت برآشفته کرد. مهدی کوچکزاده نامهای با مطلع «هذا فراق بینی و بینک» خطاب به احمدی نژاد منتشر کرد و نوشت که در تمام این سالها «حجت»اش برای دفاع از وی در برابر دشنامها و فتنه این بود که او از «اسلام مستضعفان و پابرهنگان» دفاع میکرد اما با «حرکت» امروزش «برخلاف صلاحدید امام محرومان و مستضعفان و مجاهدان این باور شکسته شد» و حالا او به همان اندازه که به او ظلم شده بود ظلم کرده است. محمد مهدی عبدخدایی دبیرکل جمعیت فدائیان اسلام نیز عقیده دارد که با وجود مخالفت آیتالله خامنهای٬ صلاحیت احمدینژاد خود به خود رد میشود و او «خلاف نظر ولی فقیه و قانون اساسی عمل کرده است.»
احمدینژاد در طی دوران ریاست جمهوری خود در چند مورد سابقه تخطی از دستورات مستقیم خامنهای را داشت که خانهنشینی یازده روزه و اختلاف بر سر وزیر اطلاعات از ان جمله است. در آن زمان با توجه به این که هنوز دوستانی درون بدنه اصولگرایان داشت و همچنین با چشمپوشی خامنهای مساله حل و فصل شد اما این بار با نگاهی به وسعت و شدت عکسالعملها میتوان به میزان حساسیت ماجرا پی برد. حسین کنعانی مقدم عضو جبهه ایستادگی این حرکت را یک عمل انتحاری میبیند و پیامی از سوی احمدینژاد برای ضد انقلاب که «شما بخوابید ما بیداریم» و ابولقاسم رئوفیان عضو دیگر این جبهه نیز ادعای ولایتمداری احمدی نژاد را کذب میداند.
دست به دامان تئوری توطئه
علی نادری سردبیر رجانیوز که او نیز از حامیان احمدینژاد در دورههای گذشته محسوب میشد در توئیتر خود این ثبت نام را بازی پیچیده ای از سوی سرویسهای اطلاعاتی انگلیس در انتخابات ۹۶ دانست. مهدی فضائلی کارشناس سیاسی و یادداشتنویس فارس هم در یادداشتی این کار احمدی نژاد را به عمل قوم بنی اسرائیل تشبیه کرده و آن را «فسق» نامید. او در بخشی از یادداشت تاکید کرد پیش از این احمدی نژاد مدعی بود: «سینهاش را سپر کرده تا جلوی اصابت تیرهای نشانه رفته به سمت رهبری را بگیرد٬ باید مراقب باشد تا دوباره خود تیری به سمت رهبری نشود.»
گمانهزنیها درباره تایید را رد صلاحیت احمدی نژاد و کاندیدای مورد تایید وی در حالی ادامه دارد که هر یک از جریا های اصلی حاضر در انتخابات سعی دارد که این قطب سوم را به جبهه دیگری براند
اما این تنها دوستان قدیمی رئیسجمهور سابق ایران نبودند که به این غافلگیری عکسالعمل نشان دادند و منتقدان وی نیز به اظهار نظر و گمانهزنی درباره اتفاقات پیش رو پرداختند. سعید لیلاز، عضو حزب کارگزاران این تصمیم را قابل پیشبینی خواند و گفت: «مخاطب احمدینژاد اصلاحات و روحانی نیست بلکه مخاطب او کل نظام است و مخاطب او مقام ارشد نظام است و او احتمالا تبدیل به بوریس یلتسین ایران خواهد شد.»
از نظر عباس عبدی اما احمدی نژاد به سیم آخر زده است و مانند داعش عمل میکند که به خودشان بمب میبندند منفجر میکنند و تاکید کرد که او «هشت سال با مملکت نیز چنین کرده است.» غلامحسین کرباسچی هم بر این عقیده است که احمدی نژاد و موضع او کاملا مشخص است و موضوع پیچیده ای نیست چرا که ایستادگی در برابر رهبری به مثابه عناد با نظام جمهوری اسلامی است و کار وی را در نهایت ترفند تبلیغاتی نامید.
بازی چندلایه احمدینژاد از نگاه حجاریان
سعید حجاریان اما اعتقاد دارد که منع آیت الله خامنهای از جهت جلوگیری از ایجاد دوقطبی بود و میگوید: «حال با حضور رئیسی عملاً فضا دوقطبی شده است و دیگر آن توصیه وجهی ندارد که احمدینژاد به انتخابات ورود نکند. فیالواقع آمدن احمدینژاد فضا را از دو قطبی بودن خارج میکند و اتفاقاً حرکت وی در جهت منویات رهبری است.» پیشبینی این تئوریسین اصلاحات این است که احمدینژاد و بقایی هر دو رد صلاحیت خواهند شد. حجاریان تاکید میکند:«احمدینژاد نیرویی دارد که روز آخر ثبتنام خواهد کرد و وی قصد دارد که نقش آقای هاشمی در انتخابات ۹۲ را ایفا کند. یعنی بگوید که من را رد کردید اما رای من برای فلان آقاست. در بین اطرافیان ایشان تنها فردی که میتواند از شورای نگهبان اجازه عبور بگیرد آقای ثمرههاشمی است و احتمال میدهم که این گروه چنین نقشه و برنامهای در سر میپرورانند»
رد صلاحیت احمدی نژاد مهر تاییدی بر ادعاهای اصلاحطلبان درباره دوران ریاست جمهوری ۸ ساله وی مینهد و تایید صلاحیت نیز انشقاق جدیای زا در جبهه به زحمت در کنار هم نگاه داشته شده اصولگرایی ایجاد میکند
به نظر میرسد با توجه به شدت ضربه وارده، در میان اصولگریان هنوز پیشبینی مشخصی درباره آینده وجود ندارد و هنوز در روزنامههای کیهان، وطن امروز و برخی دیگر از رسانههای شاخص اصولگرایان پیشبینی یا واکنشی با توجه به «تمرد» این همقطار قدیمی ارائه نشده است. فقط تحرکهای کوچکی در رجا نیوز و قرارگاه سایبری عمار دیده میشود. رجانیوز میگوید احمدینژاد برای کمک به ۸ ساله شدن دولت روحانی با تمام قوا به میدان آمده است تا در سایه حفظ روحانی او نیز به حیات خود ادامه دهد. قرارگاه سایبری عمار نیز با ذکر نقل قولی از مصباح یزدی مبنی بر اینکه «انحراف بزرگترین خطر از صدر اسلام تاکنون است٬ یادآور شد که محمود احمدینژاد با تمام قوا برای پیروزی روحانی به میدان آمده است.
دو گانه باخت- باخت برای اصولگرایان
گمانهزنیها درباره تایید را رد صلاحیت احمدینژاد و کاندیدای مورد تایید وی در حالی ادامه دارد که هر یک از جریانهای اصلی حاضر در انتخابات سعی دارد که این قطب سوم را به جبهه دیگری براند.
هر چند فرض رد صلاحیت این کاندیدا به شکل قوی وجود دارد اما در صورت حضور احمدی نژاد یا کاندیدای مورد تاییدش، تلاش وی برای نزدیک شدن به هر کدام از دو جبهه برای بهرهگیری از سبد رای مفروضشان٬ زنگ خطر را برای آنان به صدا درمیآورد.
اصولگرایی پایگاه سنتی و اصلی احمدینژاد است هر چند امروز وی را دیگر به عضویت نمیپذیرد و در میانشان «فراق» افتاده است. با این وجود اگر احمدینژاد در نهایت بتواند خود را تحمیل کند بخشی از آرایی که رییسی به مدد دسترسی به منابع مالی آستان قدس رضوی و سرکشی به محرومان جمع کرده بود خود به خود به مبدع این نوع رایآوری برخواهد گشت.
البته احمدینژاد برای اصلاحطلبان هم چندان بی خطر نیست و با سرکشیها و نافرمانیهایی که در برابر شخص اول نظام انجام داد ، میتواند بخشی از آرای خاکستری را که در صورت شکل گرفتن دو قطبی رئیسی ـ روحانی احتمال به روحانی متمایل بودند به خود جذب کند. برخی از تحلیلگران هم خطر رد صلاحیت همزمان احمدینژاد و روحانی را هشدار دادهاند و کاندیدای پوششی را پیشنهاد دادهاند.
با این وجود به نظر میرسد رد صلاحیت احمد نژاد مهر تاییدی بر ادعاهای منتقدان درباره دوران ریاستجمهوری ۸ ساله وی مینهد و تایید صلاحیت نیز انشقاقی جدی در جبهه به زحمت در کنار هم نگاه داشته شده اصولگرایی ایجاد میکند که جمع کردن آن با حملههایی که این دشمن در خانه به آنان میکند بسی دشوار است.
۱۳ آبان در تاریخ جمهوری اسلامی روز مهمی است؛ نه از آن جهت که سفارت…
در تحلیل سیاسی و روانشناختی دیکتاتوری، مسئله مقصر دانستن پذیرفتگان دیکتاتوری به عنوان افرادی که…
امروز یکم نوامبر، روز جهانی وگن است؛ این روز، یادبودِ تمام دردمندیها و خودآگاهیهایی است…
درآمد در این نوشتار به دو مطلب خواهم پرداخت. نخست، تحلیلی از عنوان مقاله و…