روحانی بی‌حاشیه آمد، رئیسی بی‌ «برنامه»

زیتون ـ مهسا محمدی: بالاخره در روز چهارم نام‌نویسی، دو تن از نامزدهای اصلی انتخابات ریاست‌جمهوری از راه رسیدند. حسن روحانی و ابراهیم رییسی که به نظر می‌رسد شاخص‌ترین کاندیداهای دو جریان اصول‌گرا و اعتدالی ـ اصلاح‌طلب باشند، بعد از ظهر چهارمین روز نام‌نویسی با جمعی از همراهان به وزارت کشور مراجعه و ثبت نام کردند و به این ترتیب رقابت‌های انتخاباتی وارد مرحله اصلی خود شد.

روحانی و رییسی در حالی از راه رسیدند که در روزهای اخیر خبرگزاری‌ها انباشته از خبر ثبت‌نام افرادی از سنین و اقشار مختلف بود که ثبت‌نام‌شان بیش از آن که جدی به نظر بیاید به موضوع شوخی و خنده در شبکه‌های اجتماعی بدل شد. این اتفاقات در کنار موجی خبری‌که ثبت نام محمود احمدی نژاد در روز دوم نام نویسی ایجاد کرد تنور انتخابات را تا به امروز داغ نگه داشت.

هووهای روحانی
ثبت نام حسن روحانی اما حاشیه چندانی نداشت و کسی از وزرا یا مشاورانش او را در وزارت کشور همراهی نمی‌کردند. رِییس‌جمهور فعلی ایران بعد از پایان نام‌نویسی مانند سایر کاندیداها در جمع خبرنگاران حاضر شد و از برجام و همچنین سیاست‌های اقتصادی دولتش در ۴ سال گذشته دفاع کرد. روحانی هم‌زمان با دفاع از عملکرد خود به «هووهایی که بارها قصد کشتن» برجام را داشتند حمله کرد و گفت که آنان «نمی‌توانند سرپرست خوبی برای این فرزند باشند» او تاکید کرد که از امروز به بعد «حفظ برجام» یکی از مهمترین مسایل سیاسی داخلی و اقتصادی ملت ایران خواهد بود. رییس دولت اعتدال همچنین بر عزم خود برای ادامه کار با کسانی که «تمام تلاش شبانه روزی خود را برای این توافق نهادند» پای فشرد.
روحانی در دفاع از کارنامه اقتصادی دولت خود با ارائه آمار و ارقام٬ تفاوت‌های ایجاد شده در دولت یازدهم نسبت به دولت قبل را برجسته کرده و گفت: «در زمینه نجات اقتصاد ما از رکود تورمی فاصله گرفتیم. از رشد منهای ۷ درسال گذشته به رشد بالای ۷ رسیدیم و از تورم ۴۰ درصد به تورم ۷ درصد در اسفند سال گذشته رسیدیم.» درباره اشتغال نیز مدعی شد که اشتغال خالص کمتر از ۱۰ هزارنفر قبل از دولت یازدهم به اشتغال خالص ۶۲۰ هزار نفر رسیده است.
روحانی در سخنرانی بعد از نام نویسی خود نیم‌نگاهی هم به چرخ‌های سانتریفیوژ داشت تا منتقدین را کمی آرام کند و از چرخیدن «مدرنترین سانتریفیوژ یعنیIR8 » خبر داد.
«احیای اخلاق با حقوق شهروندی، شفاف سازی و آزادی گردش اطلاعات» و «حفظ امنیت و ادامه عزت ایران» و تاکید بر نقش جوانان در دولت آینده و مواردی از این دست محور سایر صحبت‌های رئیس جمهور در این کنفرانس خبری بود.

پایان انشانویسی

در حالی که روحانی با کارنامه ۴ ساله خود از راه رسیده بود، ابراهیم رییسی اما مبنا را بر کلی‌گویی گذاشته و در کنفرانس خبری تلویحا کارنامه دولت اعتدال را زیر سوال برد و ارائه برنامه‌های دولت خود یعنی دولت «کار و کرامت » را به بعد موکول کرد.
فرهاد رهبر، مسعود میرکاظمی و نادر طالب‌زاده سه تن از شاخص‌ترین افرادی بودند که در روند نام‌نویسی، تولیت آستان قدس رضوی را همراهی می‌کردند. همراهی مدیران و وزیر رییس جمهور اسبق ایران، محمود احمدی‌نژاد، موجب گمانه‌زنی‌هایی مبنی بر حضور این افراد در کابینه احتمالی رییسی شد.

آنچه در روز ثبت نام از رییسی دیده شد را شاید نتوان ورود پرقدرتی نامید که بتواند او را دربرابر سخنوری و چابکی روحانی به پیروزی برساند

تولیت آستان قدس رضوی ضمن تاکید مجدد بر عدم تمایل خود برای «حضور در انتخابات» گفت که «دیدن بسیاری از مشکلات مردم و دعوت‌ها» باعث تغییر این تصمیم شد.
رییسی «انتخاب تمامی اجزای» نظام با رای مردم را از افتخارات آن دانست و تاکید کرد که این رای «تشریفاتی» نیست و «حقیقتاً سرنوشت کشور را رقم می‌زند» و آن را فرصتی برای «نگاه دوباره» به آنچه که پیش از این انتخاب کردند ارزیابی کرد. این نامزد انتخابات ریاست جمهوری با مانور روی «بیکاری» و «کسب و کار مردم » این سوال را مطرح کرد که: «آیا درست است در کشوری با این همه سرمایه و ذخایر و منابع عظیم انسانی، شخصی بیکار شرمنده خانواده‌اش شود؟ آیا برون‌رفت از این وضعیت امکان ندارد؟»
یکی دیگر از اظهارات رییسی که احتمالا در یارگیری روزهای آینده اصولگرایان نیز بی‌تاثیر نخواهد بود تاکید وی بر استقلال از «جمنا»٬ جبهه مردم نیروهای انقلاب است که به نظر می‌آمد به محل اجماع اصول‌گرایان در انتخابات پیش‌رو بدل شده است. این نامزد اصولگرای انتخابات ریاست جمهوری در پاسخ به سوال یک خبرنگار درباره اقدام‌های جمنا گفت: «ما خودمان را منحصر به مجموعه، عنوان و یا جریان خاصی نمی‌بینیم.»

داوطلب دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری که از سوی منتقدان خود به خاطر عضویت در هیات سه نفره مرگ در سال ۱۳۶۷ مورد سوال است در پاسخ به سوالی پیرامون حقوق‌ شهروندی گفت:«حقوق شهروندی حقیقتی است که باید در میدان اتفاق بیفتد.» وی آنچه در حال حاضر در جریان است را « انشانویسی» خواند. رییسی درباره برنامه‌اش برای یکی دیگر از مسائل چالش‌برانگیز این روزهای ایران یعنی بحران سوریه گفت: «حل بحران سوریه باید توسط سوری‌ها انجام شود. حضور خارجی‌ها نه تنها مشکلی را حل نکرده بلکه مشکل ایجاد می‌کند.»
تا بدین‌جای کار به نظر می‌رسد که هر یک از این دو کاندیدا در حال سنجش حریف بوده و هنوز با تمام قوا به میدان نیامده‌اند. روحانی، بر داشته‌های خود و کارنامه اقتصادی‌اش تکیه می‌کند و رییسی دقیقا همان را نقطه ضعف‌ وی می‌نامد.

درعین حال رییسی هنوز هم با وجود ثبت نام، خود را به این جایگاه بی‌میل نشان می‌دهد و برنامه‌ای ارائه نداده است. آنچه در روز ثبت نام از رییسی دیده شد را شاید نتوان ورود پرقدرتی نامید که بتواند او را دربرابر سخنوری و چابکی روحانی به پیروزی برساند.

از سوی دیگر با نگاهی به اتفاقاتی که در طی روزهای اخیر به وقوع پیوست و شکاف موجود در جبهه اصولگرایی که آنان را به سه شقه رییسی، جمنا و احمدی‌نژاد بدل کرد، به نظر می‌رسد که احتمال شکل‌گیری دو‌قطبی رییسی ـ روحانی ضعیف‌تر می‌شود. حضور نابهنگام احمدی‌نژاد و تلاش‌اش برای فاصله گیری از بدنه اصولگرایان از یک سو و اعلام استقلال رییسی از جمنا از سوی دیگر٫ وضعیت پیش رو را در هاله‌ای از ابهام فرو برده است.