دفاع رهبر از گفتمان اصول‌گرایان در انتخابات

زیتون- نازنین نامدار: آیت‌الله خامنه‌ای در یک موضع‌گیری پیرامون انتخابات بار دیگر نشانه‌هایی از حمایت خود نسبت به گفتمان اردوگاه اصول‌گرایی را به نمایش‌ گذاشت و از کلیدواژه‌هایی برای توصیف یک دولت مطلوب استفاده کرد که این روزها بر زبان کاندیداهای اصول‌گرا جاری است.

او البته در ظاهر سعی داشت بی‌طرفی خود را نسبت به کاندیداها نشان دهد و بر همین اساس هم تاکید کرد:«هرگز نمی‌گویم به چه کسی رأی بدهید یا ندهید.»

با این حال نگاهی به محتوا و جهت‌گیری کلی سخنرانی آیت الله خامنه ای در دیدار با کارگران در روز جهانی کارگر نشان از آن دارد که رهبر ایران علیرغم تجربه‌های گذشته، به تاکید بر حضور در «پای صندوق رأی» و رای دادن به هر آنکس که خود مردم «تشخیص» می‌دهند، بسنده نکرده است.
همه دورکنندگان سایه جنگ
آیت‌الله خامنه‌ای در طعنه‌ای آشکار به دولت که شعار و دستاورد اصلی خود را در ۴ سال گذشته دور کردن سایه جنگ از سر ایران تعریف کرده است، تاکید کرد:«گاهی می‌شنویم بعضی‌ها گفته‌اند، وقتی ما آمدیم مسوولیت پیدا کردیم توانستیم سایه‌ جنگ را از سر کشور رفع کنیم، نه، این حرف درستی نیست، واقعیت آن است که در تمامی سال‌های متمادی، حضور ملت در صحنه، موجب رفع سایه جنگ و تعرض از سر ایران شده است.»

کلید واژه اصلی توصیه اول و دوم آیت‌الله خامنه‌ای «خدمت به طبقات ضعیف» بود، شعاری که کمپ اصول‌گرایان و بالاخص ابراهیم رییسی سعی دارد خود را از خلال آن به مردم بشناساند.

رهبر ایران مدعی است که با استناد به اطلاعات موثق می‌داند ترس از حضور ملت در صحنه، علت اصلی خودداری دشمنان «پررو، وقیح و گردن‌کلفت » از هر عمل و اقدام سخت در مقابل ایران است. این در حالی است که حسن روحانی یک روز پیش از این سخنان، در سفر انتخاباتی خود به یزد گفته بود مردم باید در ۲۹ اردیبهشت مشخص کنند که عزت کشور را می‌خواهند یا «سایه جنگ» را.

خادمان طبقه ضعیف

اظهارنظر رهبری درباره «سایه جنگ» تنها کدی نبود که رهبر ایران برای انتخابات پیش رو به حامیان خود و همچنین به بازیگران عرصه سیاست ایران داد. وی در تلاش برای تعیین و جهت‎دهی به اتفاقات سه هفته آینده، در بخش دیگری از سخنانش به بیان چند توصیه به نامزدهای انتخابات پرداخت.
کلید واژه اصلی توصیه اول و دوم آیت‌الله خامنه‌ای «خدمت به طبقات ضعیف» بود، شعاری که کمپ اصول‌گرایان و بالاخص ابراهیم رییسی سعی دارد خود را از خلال آن به مردم بشناساند. رییسی در فعالیت‌های پیشاانتخاباتی خود سرزده به خانه افرادی از  «طبقات ضعیف» می‌رفت و عکس‌ این ملاقات‌های سرزده در سطح وسیعی در شبکه‌های مجازی پخش می‌شد. «اعلام صریح» خدمت به طبقات ضعیف که رهبر ایران در پی آن است را فقط در می‌توان در تبلیغات و وعده‌های گسترده کمپ اصولگرایی و شعارهایی مانند، افزایش ۳ برابری یارانه برای ۳ دهک پایین ابراهیم رییسی یافت. قالیباف نیز با طرح شعار جنبش ۹۶ درصدی در برابر ۴ درصد برخوردار و «زالو صفت»، سعی در گنجاندن خود در دسته خادمان طبقات ضعیف دارد.

رهبر ایران به دادن این سرنخ‌ها برای معرفی کاندیدا (یا کاندیداهای) مورد وثوق خود بسنده نکرد و در ادامه تاکید داشت که «کار انقلابی و جهادی» را تنها راه سامان یافتن مشکلات کشور می‌داند و بر کار «پرحجم و با کیفیت، مجاهدانه و انقلابی» تاکید کرذ. الگوی «مدیریت جهادی» در برابر مدیریت تخصص گرای حسن روحانی، روشی است که باقر قالیباف آن را مشخصه خود می‌داند و بنابر ادعای خود از همین شیوه مدیریتی برای اداره تهران در مقام شهردار استفاده کرده است.
مساله «اشتغال» یکی دیگر از موکدات رهبر ایران در سخنرانی روز ۱۰ اردیبهشت بود. مساله‌ای که از سرفصل‌های مهم وعده‌های نامزدها و محل نزاع آنان است. نامزدهای اصول‌گرا، دولت وقت را متهم به اهمال در حل این مساله می‌کنند و وعده‌هایی نیز برای رفع آن می‌دهند. رییسی وعده ایجاد سالی یک و نیم میلیون شغل را داده و قالیباف گفته که فقط در یک مورد در صنایع پتروشیمی به ازای هر یک میلیون تن تولیدات، ۲۰۰ هزار شغل به صورت مستقیم و ۴۰۰ هزار شغل غیر مستقیم ایجاد می‌کند. وعده‌هایی که با توجه وضعیت فعلی اقتصاد ایران امکان تحقق آنان قویا از سوی کارشناسان مسائل اقتصادی رد می‌شود اما به هر روی کارکرد شعاری خود را دارد.

حال آیت‌الله خامنه‌ای می‌گوید که هر کسی که مسوول اجرایی کشور شود، باید از همان روز اول، همت و تلاش خود را به حل مشکل اشتغال معطوف کنند و مسوولان دولت بعدی باید در «اولین فرصت» به «برنامه‌ریزی» درباره این موضوع بپردازند. این سخنان تلویحا بدین معناست که از نظر وی در حال حاضر برنامه مشخصی برای برطرف کردن این مشکل وجود ندارد.

پیامدهای عبور از گردنه ۹۲

رهبر جمهوری اسلامی در پایان سخنان خود به روال معمول، رای دادن در انتخابات پیش رو را رای به نظام خوانده و تاکید کرد که هر کس «کشور، نظام و امنیت» را دوست دارد در انتخابات شرکت کند. شواهدی مانند تلاش آیت‌الله خامنه ای برای جلوگیری از دوقطبی شدن و در نتیجه داغ نشدن تنور انتخابات، دفاع آشکار وی از اصول‌گرایان علیرغم اظهار بیطرفی و همچنین دعوت از رای‌دهندگان برای شرکت در انتخابات از موضعی متفاوت با ۴ سال پیش که خواسته بود «هرکس کشور را دوست دارد، حتی اگر با نظام مخالف است، رأی بدهد» نشان از آن دارد که وی احتمالا وضعیت فعلی نظام را تثبیت شده‌تر از سال ۹۲ ارزیابی می‌کند. وضعیتی که برای مشروعیت یافتن و تداوم خود دیگر نیاز چندانی به رای «مخالفان نظام» و تلاش و تخصص کاندیدای مورد تایید آنان ندارد.