هر روز که از زمان تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم سپری میشود، نامزد اصلی راست افراطی مشخصتر میشود. بیتردید، هدف اصلی اقتدارگرایان و تمامیتطلبان، جلوگیری از تداوم دولت اعتدالگرای روحانی است؛ اما در راستای این مطلوب اصلی، پروژههای دیگری نیز تعقیب میشود.
قالیباف و رئیسی ـ همچون میرسلیم ـ نامزدهای منتقد و مخالف دولت روحانیاند؛ اما با اطمینان میتوان گفت که برای اکثریت اردوگاه راست افراطی، گزینهی اصلی و نهایی و مطلوب، رئیسی است.
این ادعا را میتوان با تکیه به شواهد گوناگون، مستند و مدلل کرد. یک گواه مهم، خروجی خبرگزاریهای امنیتی و وابسته به اطلاعات سپاه پاسداران (فارس و تسنیم) و نیز روزنامه کیهان است.
بهعنوان نمونه، موارد زیر تنها تیتر برخی از اخباری است که خبرگزاری فارس روز شنبه برای تبلیغ رئیسی منتشر کرده است:
ـ رئیسی وارد استان قم شد
ـ استقبال کمنظیر مردم قم از رئیسی
ـ حجتالاسلام رئیسی با برخی از علمای قم دیدار کرد
ـ حجتالاسلام رئیسی با آیتالله یزدی دیدار کرد
ـ رئیسی با اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم دیدار کرد
ـ مصلای ۳۵ هزارنفری قم در استقبال از رئیسی مملو از جمعیت شد
این به معنای آن نیست که خبرگزاری فارس، دیدگاههای قالیباف را بازنشر نمیکند؛ اما کمیت و کیفیت این پوشش خبری کاملا متفاوت است؛ چنانکه در همین یکروز، بخش سیاسی این خبرگزاری امنیتی، بیش از ۱۵ خبر و گزارش درباره رئیسی و تنها ۳ خبر درباره قالیباف منتشر کرده است.
وضع مشابهی در خروجی سیاسی دیگر خبرگزاری وابسته به سپاه (تسنیم) وجود دارد؛ در روز شنبه نسبت اخبار منتشر شده درباره رئیسی در این خبرگزاری، دو برابر اخبار مربوط به قالیباف (حدود ۲۶ خبر در برابر ۱۳ خبر) بوده است.
افزون بر این، باید به این مهم نیز اشاره کرد که هر دو این خبرگزاریهای امنیتی، رئیسی را با عنوان «حجتالاسلام» معرفی، و از درج عنوان «دکتر» یا «حجتالاسلام» برای دیگر نامزدها (ازجمله قالیباف و روحانی) پرهیز میکنند.
حکایت تأملبرانگیز حمایت راست افراطی از رئیسی، محدود به «فارس» و «تسنیم» نیست؛ روزنامه «کیهان» از بلندگوهای مشهور تمامیتخواهان در ایران نیز آرام آرام، «دم خروس» حمایت از رئیسی را بروز میدهد.
برای مستند کردن این ادعا میتوان به گزارش و تیتر نخست «کیهان» در روز اول هفته (شنبه ۱۶ اردیبهشت) اشاره کرد. کیهان نیز رئیسی را با تکیه و تاکید بر لقب «حجتالاسلام» معرفی میکند و نگاه متمایز خود را نسبت به وی مشهود میسازد. افزون بر این، حدود ۲۵ درصد از گزارش اصلی کیهان از مناظرهی دوم، به دیدگاههای رئیسی اختصاص دارد؛ سهمی بیش از دیگر نامزدها، و حتی قالیباف.
علاوه بر این، حسین شریعتمداری، مدیرمسئول این روزنامه نیز در یادداشت خود، ضمن حمله به دولت اعتدالگرا، و افزون بر انتقاد از دیدگاههای روحانی و جهانگیری، در جایی از سرمقاله، سخن خود را مستند به ارزیابی رئیسی کرده و نوشته است: «دیگر ترفند «دوگانه فریب»، ترساندن مردم از روی کار آمدن فلان رقیب یا رقبای انتخاباتی است. همان نکته که در مناظره دیروز، آقای رئیسی با هوشمندی به آن اشاره کرد…»
ملاحظه و تمجیدی که بعید است در این روزهای حساس مانده به انتخابات، ناآگاهانه ابراز و منتشر شده باشد.
عزم امنیتیهای حاکم بر سپاه و مستقر در کانون مرکزی قدرت برای پیروزی رئیسی در انتخابات خود را تنها از مجرای رسانههایشان محسوس نمیکند؛ با اطمینان میتوان گفت که آنان با تکیه بر بازوهای میدانی و نیروهای انسانی شبکهی نظامی ـ امنیتی خود در کشور، پروژهی خود را به هر تمهید تعقیب خواهند کرد.
رویکرد اقتدارگرایان همچنین خود را در قالب حمایت جبهه پایداری و مصباح یزدی، دبیرکل جامعه روحانیت مبارز، و نیز جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و محمد یزدی از رئیسی، متبلور کرده است.
این وضع اگر با بیاعتنایی حامیان روحانی توأم شود، و شخص روحانی و جهانگیری در مناظرهها و فرصت تبلیغاتی از رئیسی غفلت کنند و تنها به قالیباف بپردازند، میتواند پرهزینه باشد و به نتیجهای ناگوار منتهی شود. بهخصوص آنکه رئیسی با سفرهای تبلیغاتی استانی و طرح وعدههای پوپولیسیتی و نیز با تاکید بر این نکته که وابستگی تام و تمامی به دو جریان سیاسی اصلی کشور (اصولگرایان و اصلاحطلبان) ندارد، به گردآوری رأی مشغول است.
مستقل از آنچه آمد و در سطحی دیگر از بحث، اینکه قالیباف تا روز آخر انتخابات، نامزد بماند یا نه، پرسش مهمی است؛ اما حتی اگر قالیباف حاضر به کنارهگیری به نفع رئیسی نشود، معلوم نیست که مجموع آرای بسیجشده برای رئیسی کمتر از آرایی باشد که قالیباف با وعدههایش گرد آورد.
از منظری دیگر، کنارهگیری قالیباف نیز بهمعنای سرریز شدن تمام آرای حامیان او به سبد رئیسی نیست. اینچنین، دربارهی کامیابی راست افراطی بهقدر لازم ابهام و تردید و پرسش وجود دارد؛ بهویژه آنکه دولت روحانی مجری انتخابات است و عزم فزایندهای در جامعه مدنی برای جلوگیری از پیروزی اقتدارگرایان شکل گرفته است.
رئیسجمهور کردن رئیسی برای بخش مهمی از اردوگاه راست افراطی، آغاز یک دوران است؛ به نظر میرسد که امنیتی ـ نظامیهای حامی رئیسی به هدفی دیگر و مهمتر میاندیشند: نشاندن رئیسی وامدار حمایت خویش، بر صدر نظام سیاسی گره خورده با مقولهی «ولایت مطلقه فقیه».
۱۳ آبان در تاریخ جمهوری اسلامی روز مهمی است؛ نه از آن جهت که سفارت…
در تحلیل سیاسی و روانشناختی دیکتاتوری، مسئله مقصر دانستن پذیرفتگان دیکتاتوری به عنوان افرادی که…
امروز یکم نوامبر، روز جهانی وگن است؛ این روز، یادبودِ تمام دردمندیها و خودآگاهیهایی است…
درآمد در این نوشتار به دو مطلب خواهم پرداخت. نخست، تحلیلی از عنوان مقاله و…