انتخابات اردیبهشت ۱۳۹۶ ایران و مسأله‌ی «بومی‌سازی» دانش سیاسی

محمدمهدی مجاهدی

رفتار انتخاباتی مردم ایران در دو انتخابات اردیبهشت ۱۳۹۶ را می‌توانیم به‌مثابه‌ی نمونه‌ای موفق از پیروزی پوپولیسم مردم‌گرا بر پوپولیسم مردم‌فریب مطالعه کنیم.

پس از برگسیت و هم پس از شکست پوپولیسم مردم‌گرای برنی سندرز از پوپولیسم مردم‌فریب دانلد ترامپ و نیز پس از پیروزی مردم‌فریبی مسلح اردوغان در ترکیه، و در کنار دیگر رویداد‌های وحشتناک مشابه در سراسر جهان، یکی از روز‌آمدترین و دشوارترین پرسش‌هایی که الآن مدتی است ذهن عالمان علوم سیاسی و کنش‌گران سیاسی را باز جداً در سراسر جهان به خود مشغول کرده است، همان پرسش دیرین افلاطون است که آیا دموکراسی انتخاباتی و نمایندگی و اکثریتی را می‌شود از آفت سهمگین پوپولیسم نجات داد. پاسخ افلاطون البته منفی بود، و همین هم دلیل مخالفت او با دموکراسی بود.

ولی کسانی که در مرزهای دانش‌وری و کنش‌گری سیاسی روزگار ما هنوز معتقد اند نجات دموکراسی انتخاباتی و نمایندگی و اکثریتی از چنگال پوپولیسم آدمی‌خوار مردم‌فریب هم‌چنان ممکن و مقدور است، به مواردی مانند شکست استثناطلبان در فرانسه و هلند و حالا ایران به چشم نمونه‌هایی درس‌آموز برای مطالعه‌ و کشف سازوکارهایی کار‌آمد برای شکست پوپولیسم مردم‌فریب می‌نگرند.

ما ایرانیان و خصوصاً مشتغلان به علوم سیاسی و علوم اجتماعی و جامعه‌شناسی و نظریه‌ سیاسی باید مطالعه‌ی این تجربه‌ی نزدیک و دست‌اول و ارجمند را جدی بگیریم و با بررسی وجوه گوناگون آن، به‌ویژه در مقایسه‌ با تجریه‌های مشابه، زمینه‌ای برای مشارکتی سودمند در جریان رشد دانش سیاسی بسازیم.

اگر دانش سیاس بومی یا بومی‌سازی دانش سیاسی معنایی محصل و مجال حصول داشته باشد، نمی‌تواند چیزی جز جدی گرفتن همین تجربه‌های ایرانی و اندیشیدن به آن‌ها در تراز جهانی برای حل مسأله‌هایی باشد که صرفاً مسأله‌ی ذهنی ما نیست، بلکه‌ مسأله‌ای عینی و جهانی است.

منبع: کانال تلگرام نویسنده

تلگرام
توییتر
فیس بوک
واتزاپ

رسانه‌های گوناگون و برخی “کارشناسان” در تحلیل سیاست‌های آینده ترامپ در قبال حاکمیت ولایی، به‌طور مکرر از مفهوم “فشار حداکثری” (Maximum Pressure) استفاده می‌کنند. این اصطلاح شاید برای ایجاد هیجان سیاسی و عوام‌فریبی رسانه‌ای کاربرد

ادامه »

حدود هفده سال پیش و در زمان جدی شدن بحران هسته‌ای، در تحریریه روزنامه بحثی جدی میان من و یکی از همکاران و دوستان

ادامه »

بی‌شک وجود سکولاریسم آمرانه یا فرمایشی که توسط پهلوی‌ها در ایران برقرار‌شد تاثیر مهمی در شکل گیری و حمایت گسترده

ادامه »