انتخابات اردیبهشت ۱۳۹۶ ایران و مسأله‌ی «بومی‌سازی» دانش سیاسی

رفتار انتخاباتی مردم ایران در دو انتخابات اردیبهشت ۱۳۹۶ را می‌توانیم به‌مثابه‌ی نمونه‌ای موفق از پیروزی پوپولیسم مردم‌گرا بر پوپولیسم مردم‌فریب مطالعه کنیم.

پس از برگسیت و هم پس از شکست پوپولیسم مردم‌گرای برنی سندرز از پوپولیسم مردم‌فریب دانلد ترامپ و نیز پس از پیروزی مردم‌فریبی مسلح اردوغان در ترکیه، و در کنار دیگر رویداد‌های وحشتناک مشابه در سراسر جهان، یکی از روز‌آمدترین و دشوارترین پرسش‌هایی که الآن مدتی است ذهن عالمان علوم سیاسی و کنش‌گران سیاسی را باز جداً در سراسر جهان به خود مشغول کرده است، همان پرسش دیرین افلاطون است که آیا دموکراسی انتخاباتی و نمایندگی و اکثریتی را می‌شود از آفت سهمگین پوپولیسم نجات داد. پاسخ افلاطون البته منفی بود، و همین هم دلیل مخالفت او با دموکراسی بود.

ولی کسانی که در مرزهای دانش‌وری و کنش‌گری سیاسی روزگار ما هنوز معتقد اند نجات دموکراسی انتخاباتی و نمایندگی و اکثریتی از چنگال پوپولیسم آدمی‌خوار مردم‌فریب هم‌چنان ممکن و مقدور است، به مواردی مانند شکست استثناطلبان در فرانسه و هلند و حالا ایران به چشم نمونه‌هایی درس‌آموز برای مطالعه‌ و کشف سازوکارهایی کار‌آمد برای شکست پوپولیسم مردم‌فریب می‌نگرند.

ما ایرانیان و خصوصاً مشتغلان به علوم سیاسی و علوم اجتماعی و جامعه‌شناسی و نظریه‌ سیاسی باید مطالعه‌ی این تجربه‌ی نزدیک و دست‌اول و ارجمند را جدی بگیریم و با بررسی وجوه گوناگون آن، به‌ویژه در مقایسه‌ با تجریه‌های مشابه، زمینه‌ای برای مشارکتی سودمند در جریان رشد دانش سیاسی بسازیم.

اگر دانش سیاس بومی یا بومی‌سازی دانش سیاسی معنایی محصل و مجال حصول داشته باشد، نمی‌تواند چیزی جز جدی گرفتن همین تجربه‌های ایرانی و اندیشیدن به آن‌ها در تراز جهانی برای حل مسأله‌هایی باشد که صرفاً مسأله‌ی ذهنی ما نیست، بلکه‌ مسأله‌ای عینی و جهانی است.

منبع: کانال تلگرام نویسنده

Recent Posts

بی‌پرده با کوچک‌زاده‌ها

حدود هفده سال پیش و در زمان جدی شدن بحران هسته‌ای، در تحریریه روزنامه بحثی…

۲۸ آبان ۱۴۰۳

سکولاریسم فرمایشی

بی‌شک وجود سکولاریسم آمرانه یا فرمایشی که توسط پهلوی‌ها در ایران برقرار‌شد تاثیر مهمی در…

۲۸ آبان ۱۴۰۳

مسعود پزشکیان و کلینیک ترک بی‌حجابی

کیانوش سنجری خودکشی کرد یک روایت این است که کیانوش سنجری، جوان نازنین و فعال…

۲۸ آبان ۱۴۰۳

چرا «برنامه‌های» حاکمیت ولایی ناکارآمدند؟

ناترازی‌های گوناگون، به‌ویژه در زمینه‌هایی مانند توزیع برق، سوخت و بودجه، چیزی نیست که بتوان…

۲۸ آبان ۱۴۰۳

مناظره‌ای برای بن‌بست؛ در حاشیه مناظره سروش و علیدوست

۱- چند روز پیش، مدرسه آزاد فکری در ایران، جلسه مناظره‌ای بین علیدوست و سروش…

۲۴ آبان ۱۴۰۳

غربِ اروپایی و غربِ آمریکایی

آنچه وضعیت خاصی به این دوره از انتخابات آمریکا داده، ویژگی دوران کنونی است که…

۲۳ آبان ۱۴۰۳