افراطیون دست به ماشه‌اند

زیتون- سینا پاکزاد: در حالی افراطیون و رقبای انتخاباتی حسن روحانی همچنان سعی دارند دولت را با حاشیه‌سازی پیرامون نحوه برگزاری انتخابات و موضوعاتی همچون سند ۲۰۳۰ مشغول سازند که به‌نظر می‌رسد در دور دوم ریاست‌جمهوری روحانی٬ از دست ندادنِ زمان و فرصت‌ها بیش از پیش واجد اهمیت است. نشانه‌ها حاکی از آن است که دولت دوازدهم برای تحقق وعده‌هایش و عمل به خواسته‌های مردم با صحنه سخت و پیچیده‌ای در عرصه داخلی و خارجی روبرو است که غلبه بر این وضعیت نیازمندِ تدارک تیم‌هایی قوی‌تر و جسورتر از دولت یازدهم در این حوزه‌هاست.
آزمون مقاومت روحانی

انتخابات ریاست‌جمهوری با رای به کاندیدای اعتدال‌گرایان و اصلاح‌طلبان به پایان رسیده اما همچنان صدای تندروها به گوش می‌رسد. این امر نشان می‌دهد پس از ۴ سال حضور میانه‌روها در قوه اجرایی و پیروزی‌شان در انتخابات اخیر ریاست‌جمهوری٬ مساله تندروها و بحران‌آفرینی‌هایشان در معادلات داخلی و خارجی مرتفع نشده و یکی از چالش‌های پیش روی حسن روحانی در ۴ سال آینده نیز همین نکته است.
در مناظرات انتخاباتی٬ حمله به سفارت عربستان و آزمایش موشکی سپاه همراه با شعارنویسی روی آنها به‌ عنوان مصادیقی از بحران‌آفرینی‌هایی معرفی شدند که تاثیرش علاوه بر سیاست خارجی و اخلال در روند اجرای برجام، اقتصاد کشور را نیز درگیر خود می‌کند. حالا مواضع تندروها پس از گذشت نزدیک به ۱۰ روز از انتخابات نیز نشان می‌دهد در بر همان پاشنه می‌چرخد و آنان قصد دارند رفتارهایی مشابه مصادیق مورد اشاره را ادامه دهند. رفتارهایی که دقیقا دو حوزه مهم اقتصادی و دیپلماسی را که دولت دوازدهم برای موفقیت٬ محتاجِ گره‌گشایی در آنهاست را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
حسین شریعتمداری از نمایندگانِ تفکر افراطی‌گری ساعاتی پس از پیروزی روحانی در مصاحبه‌ای با «فارس» اعلام کرد: «دولت آقای روحانی در اولین روز انتخاب خود به ریاست‌جمهوری ایران سایه جنگ را برای ملت سوغات آورده است.»

کام‌جویی ایران از فضای بین‌المللی و گسترش روابط خارجی از مهم‌ترین سرفصل‌هایی است که به بهبود اقتصاد و تحقق وعده‌های حسن روحانی منجر خواهد شد

همین اظهارات شریعتمداری کلیدواژه‌هایی شدند برای رسانه‌ها و دیگر چهره‌های تندرو به‌طوری که آنان نیز متفق‌القول از طریق تریبون‌هایِ در اختیارشان، تحریم و سایه جنگ را نخستین هدیه آمریکا و غرب به دولت دوازدهم اعلام کنند. در این زمینه، علاوه بر قرارداد تسلیحاتی ترامپ با عربستان، طرح «مبارزه با فعالیت‌های ثبات‌زدای ایران» که از سوی سنای آمریکا مطرح شده٬ باعث خشنودی تندروها در ایران شد.
اغلب ناظران سیاسی در شرایطی که تندروها با مانور بر این دست از اخبار سعی دارند شکست خود در انتخابات را زیر سایه برده و روحیه هوادارانشان را برای اقدامات بعدی حفظ کنند٬ معتقدند که بهبود شرایط اقتصادی از معبرهایی همچون جذب سرمایه خارجی کمک شایانی به تحقق وعده‌های روحانی خواهد کرد؛ همان اقدامی که یکی از موانع عمده‌اش کارشکنی و بحران‌زایی تندروهاست.

در آرزوی برجام داخلی
در این میان، رسانه‌ها و اندیشکده‌های خارجی نیز عمدتا بر این نظرند که دولت دوازدهم برای موفقیت نیازمندِ رفع موانع جذب سرمایه‌های خارجی به‌ منظور ایجاد اشتغال و بهبود فضای اقتصادی کشور است. هر چند چهره‌های متعلق به اردوگاه منتقد و مخالف دولت این مسیر را قبول ندارد و با خلق واژگانی همچون «اقتصاد مقاومتی» سعی دارند ایران را بی‌نیاز از هرگونه تعامل اقتصادی با جهان نشان دهند.
یک روز پس از انتخابات دور دوازدهم ریاست‌جمهوری، نشریه «نیویورکر» نوشت: «میانه‌روها انتخابات ایران را بردند، اما این برای ترامپ اهمیتی ندارد. ترامپ در همان زمانی که نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری به نفع روحانی رقم خورد، قراردادی ۱۱۰ میلیارد دلاری برای فروش سلاح به عربستان امضاء کرد.»
«گاردین» چند روز بعد از آن نوشت: «اکنون روحانی چهار سال برای تحقق وعده‌های اقتصادی خود فرصت دارد و این امر بدون جذب سرمایه‌های خارجی امکان‌پذیر نیست. غرب و مذاکره‌کنندگان هسته‌ای باید زمینه را برای ورود این سرمایه‌ها به ایران و تقویت دولت روحانی هموار کنند.»

این روزنامه بر این امر صحه گذاشته بود که «در دولت نخست روحانی تعداد توریست‌هایی که به ایران سفر کردند در مقایسه با دوران احمدی‌نژاد افزایش چشم‌گیری داشت.»
اندیشکده «گیت استون» نیز به جنبه دیگری از چالش پیش روی دولت نگاه کرده و نوشته است: «پیروزی مجدد روحانی در انتخابات٬ کلید احیای اقتصادی ایران نیست. فقدان رقابت در بازار آزاد به دلیل تسلط کانون‌های قدرت-نظیر سپاه- بر اقتصاد ایران که دست‌کم نیمی از تولید ناخالص داخلی را در اختیار دارد؛ فساد اقتصادی و اداری و قوانین پیچیده و بروکراسی؛ وضعیت اجتماعی و سیاسی داخل ایران و ماجراجویی‌های منطقه‌ای، در فهرست طولانی مواردی قرار دارد که مانع از ورود ایران به اقتصاد جهان و تعامل سرمایه‌گذاران خارجی با این کشور می‌شود.»

همانطور که مرور رسانه‌های داخلی و خارجی نشان می‌دهد٬ کام‌جویی ایران از فضای بین‌المللی و گسترش روابط خارجی از مهم‌ترین سرفصل‌هایی است که به بهبود اقتصاد و تحقق وعده‌های حسن روحانی منجر خواهد شد.

سرفصلی که در دولت یازدهم و با دستیابی به برجام گام‌هایی به‌سویش برداشته شد و اکنون در دولت دوازدهم نیازمندِ گام‌های بلندتر و محکم‌تری است که به‌نظر می‌رسد جز با ورود جدی‌ترِ حسن روحانی به چالش‌های داخلی و حل‌ و فصل مسائلی که ذهن مردم را درگیر خود ساخته میسر نخواهد شد، اگر چه این ورود برای دولت روحانی پرهزینه نیز خواهد بود.

چنانکه هنوز زمان زیادی از رای مردمی که بخش عمده‌ای از آنها سال‌ها است فتنه‌گر خوانده می‌شوند نگذشته است که آملی لاریجانی، رئیس انتصابی قوه قضائیه در برابر رییس‌جمهور موضع گرفته و می‌گوید: «نقل کرده‌اند که کاندیدایی در جمع هواداران خود خطاب به آنان گفته است که ما آمده‌ایم حصر را بشکنیم. عالی‌ترین نهاد امنیتی کشور در این زمینه تصمیمی را اتخاذ کرده است. رفع حصر نیز مانند سایر مصوبات شورای عالی امنیت ملی برای معتبر بودن پروسه خاص خود را دارد و اینکه بخواهیم عواطف مردم را برای ایستادگی مقابل این قبیل تصمیمات قانونی تحریک کنیم همان روح و باطن فتنه ۸۸ است. برهمین اساس به این قبیل رسانه‌ها و افرادی که تلاش می‌کنند به‌صورت زنجیره‌ای و همنوا چنین مسائلی را دائماً تکرار کنند و از این طریق فشار وارد آورند هشدار می‌دهیم که این بساط را جمع کنند وگرنه قوه قضاییه با اقتدار، خود این بساط را جمع خواهد کرد.»