بازگشت سایه جنگ

زیتون- سینا پاکزاد: عملیات موشکی سپاه پاسداران علیه گروه داعش در منطقه دیرالزور سوریه با واکنش اسراییل روبرو شده است اما آمریکایی‌ها هنوز نسبت به آن ابراز موضع نکرده‌اند. بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسراییل در واکنش به این حمله گفته است: «ما اعمال و حرف‌های آنها (ایران) را دنبال می‌کنیم. من پیامی برای ایران دارم: اسرائیل را تهدید نکنید.» واکنش اسراییل از این جهت صورت گرفته است که عملیات سپاه از طریق موشک‌های بالستیک میان‌برد انجام شد و اسراییل نگران است که ایران از توان نظامی کافی برای هدف قراردادن تل‌آویو برخوردار باشد.

پیام ضمنی یک حمله
عملیات موشکی سپاه علیه داعش در خاک سوریه بی سابقه بود و این نهاد نظامی در بیانیه‌ خود اعلام کرد که حمله را به تلافی عملیات تروریستی اخیر داعش در مجلس شورای اسلامی و آرامگاه آیت‌الله خمینی ترتیب داده است. حمله داعش به این دو مکان روی هم رفته ۱۷ کشته و ۴۶ مجروح برجای گذاشته بود.

هنوز مشخص نشده است که در عملیات انتقام‌جویانه سپاه چه تعداد از نیروهای داعش کشته یا زخمی شده‌اند٬ با این حال رمضان شریف سخنگوی سپاه ایران٬ اهداف موشک‌ها در دیرالزور را مقرهای فرماندهی گروه داعش و دپوی تجهیزات انتحاری و لجستیکی آنان اعلام کرده و گفته است که برای شلیک موشک‌ها با سوریه هماهنگ شده بود.

او همچنین هشدار داده که «حامیان بین‌المللی و منطقه‌ای تروریست‌ها باید پیام هشدارآمیز عملیات موشکی را درک کنند.» اشاره سخنگوی سپاه به عربستان٬ اسراییل و ایالات متحده است که جمهوری اسلامی مدعی است به صورت غیرعلنی از داعش حمایت می‌کنند.

حمایت از دو جناح

موضع‌گیری‌هایی که چهره‌های اصول‌گرا و اصلاح‌طلب در قبال حمله سپاه به سوریه داشته‌اند همدلانه و در مقام تایید بوده است. حمایت اصول‌گرایان از این حمله تعجبی نداشت و آنها به طور استراتژیک از دخالت جمهوری اسلامی در کشورهای منطقه به عنوان حوزه‌های نفوذ استقبال می‌کنند و آن را در راستای منافع ملی می‌دانند. اصلاح‌طلبان هم حالا به نظر می‌رسد که دستکم درباره حمله اخیر سپاه با دیدگاه جناح رقیب سیاسی خود همراه شده‌اند.

محمدرضا عارف رییس فراکسیون امید مجلس متشکل از اصلاح‌طلبان در تایید عملیات نظامی موشکی علیه داعش گفته است که «حمله موشکی سپاه پاسداران به مقر داعش در پاسخ به عملیات کور تروریستی این گروهک از رهگذر همین اتحاد و با هم بودن میسر شد و پاسخی بود به بدخواهان ایران اسلامی که در آرزوی ایجاد تنش و درگیری در داخل کشور ما نباشند.»

محمدعلی ابطحی از دیگر چهره‌های اصلاح‌طلبان هم در صفحه توییتر خود پیرامون این عملیات نوشت که «حمله موشکی از داخل خاک ایران به داعش، ایرانی‌ترین کاری است که غرور ملی را احیا کرد و باعث شد به ایرانی بودنمان افتخار کنیم.» علی مطهری نایب رییس مجلس شورای اسلامی هم اقدام سپاه را «بجا و متقابل» دانست و گفت که «ایران حق دارد تروریست ها را در هرکجای دنیا تعقیب کند.»

گرفتاری‌های قابل انتظار

حسن روحانی رییس‌جمهوری ایران هنوز موضع رسمی خود را در قبال حمله سپاه به داعش مشخص نکرده است اما اسحاق جهانگیری معاون اول وی و همچنین جواد ظریف وزیر امورخارجه٬ از این حمله استقبال کرده‌اند.

جهانگیری با اشاره به عملیات اخیر داعش در تهران گفت:«خوشبختانه پاسخ مناسبی به گروه تروریستی داعش داده شد و جمهوری اسلامی ایران در مقابل هر حرکتی پاسخی متناسب و سنگین خواهد داد.» ظریف نیز در پیامی توییتری نوشت که «قدرت موشکی ایران٬ به طور مشروع برای دفاع از شهروندانش است و همچنین در جهت پیشبرد مبارزه مشترک جهانی برای از بین بردن داعش و خطر افراط‌گرایان»
حمایت دولت از عملیات موشکی سپاه علیه اهدافی در سوریه در شرایطی اتفاق می‌افتد که روحانی در جریان تبلیغات انتخاباتی به صریح‌ترین شکل نسبت به تحرک‌های سپاه برای ضربه زدن به توافق اتمی موضع‌گیری کرده بود. او در مناظره تلویزیونی روز ۱۵ اردیبهشت گفت:«آمدند چگونه شهرهای زیرزمینی نشان دادند تا برجام را به هم بزنند؛ روی موشک شعار نوشتند تا برجام را به هم بزنند؛ برای اینکه ما نتوانیم ۱۰۰ درصد استفاده کنیم».
حالا با انجام عملیات موشکی سپاه در سوریه به نظر می‌رسد که فصل تازه‌ای از تنش‌های منطقه‌ای در پیش خواهد بود و استراتژی روحانی برای کاهش بحران با کشورهای همسایه و ایده تنش‌زدایی در سیاست‌خارجی با تنگناهای بیشتری روبرو خواهد شد. دولت او اگرچه خود را حامی حمله‌های سپاه علیه داعش نشان می‌دهد اما قاعدتا تصمیم‌گیران دولت به این موضوع آگاهند که بحرانی و نظامی شدن شرایط کشور بیشترین ضربه را به برنامه‌های روحانی برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی و عادی سازی روابط با جهان خواهد زد.

روحانی با وعده دور کردن سایه جنگ و سوار شدن بر موج ترس عمومی از کاندیداهای رقیب توانست بار دیگر نظر اکثریت رای دهندگان را به سوی خود جلب کند اما حالا آن سایه طنین‌انداز شده و صدای شیپور‌های جنگ نزدیک‌تر از گذشته است.