زیتون- سینا پاکزاد: بیست و یک عضو منتخب شورای شهر تهران با اتخاذ یک تصمیم جمعی اعلام کردند که در طول دوره تصدی‌شان که از ۱۴ مرداد ماه آغاز خواهد شد هیچ مسوولیتی را خارج از شورای شهر قبول نکنند. اعلام این تصمیم به معنای پایان شایعات درباره احتمال انتخاب شهردار آینده پایتخت از میان اعضای برگزیده شورا است و همچنین راه ورود اعضا به مسوولیت‌های دولتی را نیز می‌بندد.
پاسداشت رای مردم
زهرا نژاد بهرام از اعضای منتخب شورای پنجم در بیان دلایل اتخاذ تصمیمی که اعضا را از ورود به مسوولیت‌های دیگر منع می‌کند گفته است که «این اقدام به پاس احترام به رای مردم و امانتداری در مسوولیتی که برعهده ما قرار گرفته اتخاذ شده است.» منتخبان شورای پنجم در دوران کاندیداتوری پای منشور شورای سیاست‌گذاری اصلاح طلبان را امضا کرده‌اند که این منشور آنها را از قبول مسوولیت‌های دیگری به جز عضویت در شورای شهر به صراحت منع کرده است.
الهام فخاری از دیگر اعضای منتخب شورا روز ۳۰ خرداد در همین ارتباط به خبرگزاری ایلنا گفته بود که هیچ‌تغییری در میثاق نامه انجام نشده است. او به شایعات درباره نقض این منشور و احتمال انتخاب شهردار از بین اعضای شورا هم واکنش نشان داده و آن را حاصل «خبر پردازی نادرست و ناقص و حاشیه‌سازی‌ها نابجا دانسته بود که به گفته وی « تنها ایجاد جنجال کاذب کرده است.»
او درباره فرآیند انتخاب شهردار آینده هم این توضیح را داده بود که « همه‌ی منتخبین شورا به اهمیت جایگاه شورا و لزوم احترام به رأی مردم آگاه هستند و مردم را به‌صورت شفاف در جریان فرایند انتخاب شهردار قرار خواهند داد.»
اهمیت سیاسی انتخاب مدیر پایتخت
محسن هاشمی که در انتخابات سرلیست اصلاحطلبان بود و به عنوان نفر اول هم به شورای شهر راه یافت در واقع بیشترین شانس را برای تصدی شهرداری داشت. گمانه‌زنی‌ها حاکی از این بود که اگر اعضای شورای شهر بخواهند از بین خود کسی را به عنوان جانشین قالیباف انتخاب کنند آن چهره کسی جز محسن هاشمی نخواهد بود. حالا این فرضیه باطل شده است و نام‌های دیگری به گوش می‌رسد که محمود حجتی وزیر کشاورزی٬ محمدعلی نجفی مشاور رییس جمهور و محسن مهرعلیزاده رییس اسبق سازمان تربیت بدنی از این جمله هستند.
افراد دیگری از جمله معصومه ابتکار رییس سازمان محیط زیست٬ حبیب‌الله بی طرف و اسحاق جهانگیری نیز نام‌هایی هستند که در رسانه‌ها به عنوان بخت‌های تصدی شهرداری تهران از آنها یاد می‌شود اما شانس این دسته دوم زیاد نیست و بعید به نظر می‌رسد که به عنوان بخث‌های اصلی جانشینی قالیباف مدنظر قرار بگیرند.
اعضای منتخب شورای پنجم البته معیارها و اصول مدنظرشان برای انتخاب شهردار بعدی را به طور روشنی ابراز نکرده‌اند و صرفا باید از لابلای گفتگوهای رسانه‌ای برخی از منتخبان به این نتیجه رسید که کدام چهره‌ها در حال حاضر شانس بیشتری دارند.
از آنجا که شهرداری تهران اهمیت و کارکردی فراتر از مدیریت شهری دارد و تاثیر مشخص سیاسی هم خواهد داشت٬ انتخاب چهره‌ای که بتواند اعتبار اجتماعی اصلاحطلبان را در چهارسال پیش رو بالا ببرد بسیار حیاتی است.
انتخاب نمادین یا مصالحه‌گرانه
درباره معیارهای انتخاب شهردار بعدی دو گرایش عمده قابل مشاهده است. گروهی از انتخاب یک شهردار با سابقه روشن اصلاح‌طلبی دفاع می‌کنند و معتقدند حالا که اصلاحطلبان توانسته‌اند ۲۱ کرسی شورا را از آن خود کنند نباید انتخابی محافظه‌کارانه داشته باشند و در نتیجه باید با انتخاب یک اصلاح‌طلب صریح‌الهجه نشان دهند که عزم‌شان برای تغییر جدی است.
پیشنهاد حامیان این دیدگاه انتخاب چهره‌ای مانند محسن صفایی فراهانی است که در دولت محمد خاتمی کارنامه‌ای موفق برای مدیریت فدراسیون فوتبال داشت اما در سال ۸۸ به همراه گروه گسترده‌ای از اصلاحطلبان به اتهام حمایت از «فتنه» به حبس رفت. نام او در هفته‌های گذشته مطرح بوده است ولی حتی حامیان‌اش هم قبول دارند که صفایی فراهانی یک گزینه آرمانی و در شرایط موجود غیرقابل دسترس است.
در حال حاضر بخت‌های اصلی را محمود حجتی٬ محمدعلی نجفی و محسن مهرعلیزاده تشکیل می‌دهند. هر سه این افراد هم در دولت محمدخاتمی دارای مناصب دولتی بوده‌اند اما بهرحال جزو اصلاحطلبان میانه رو یا به تعبیر دیگر تکنوکرات دسته بندی می‌شوند و این قابلیت را دارند که در مقام شهردار تهران با نهادهایی همچون سپاه تعامل داشته باشند.
آنها در واقع چهره‌های مطلوب برای گروهی هستند که می‌خواهند یک جانشین اصلاح‌طلب برای قالیباف پیدا کنند ولی نمی‌خواهند که انتخاب آنها با حساسیت اصول‌گرایان روبرو شود. رصد اظهارات و مواضع اعضای شورای پنجم دستکم تا کنون گویای این است که قائلان به گرایش دوم در این شورا اکثریت دارند و بنابراین باید در انتظار یک شهردار اصلاح‌طلب ولی مایل به میانه‌روها بود.
