اصلاح‌طلبان نگران سهم خود در کابینه

زیتون-مهدی تاجیک: ۱۴ مرداد ماه روزی است که حسن روحانی رییس جمهوری ایران پا به صحن مجلس شورای اسلامی خواهد گذاشت تا مراسم تحلیف‌اش برای تصدی دولت دوازدهم با حضور ۲۹۰ نماینده و دیپلمات‌های کشورهای مختلف برگزار شود. خبرهای تایید نشده حاکی است که روحانی قصد دارد مانند سال ۱۳۹۲ اعضای کابینه‌اش را در روز مراسم تحلیف معرفی کند. طبق قانون٬ نمایندگان مجلس شورای اسلامی باید به هر کدام از وزیران پیشنهادی رای اعتماد بدهند تا آنها امکان ورود به کابینه را پیدا کنند. در روزهای اخیر خبرهای جسته‌ گریخته‌ای هم از نحوه چینش کابینه منتشر شده ولی نمی‌توان مطمئن بود که این خبرها تا چه حد قرین صحت باشد.

تشویش اصلاح‌طلبان

برخی چهره‌های اصلاح‌طلب از نمایندگان مجلس گرفته تا چهره‌های حزبی و مطبوعاتی نسبت به چینش کابینه اظهار نگرانی کرده‌اند. آنان می‌گویند که خبرهای خوشی از انتخاب وزیران پیشنهادی به گوش نمی‌رسد و سهم اصلاح‌طلبان در کابینه رعایت نشده است. حالا علی مطهری نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی از حسن روحانی گلایه کرده است که چرا لیست کابینه را قبل از درمیان گذاشتن با نمایندگان به اطلاع آیت‌الله خامنه‌ای رسانده‌ است. او گفته:«روش ایشان که قبل از ارائه اسامی کابینه پیشنهادی به مجلس، اعلام می کنند که این اسامی خدمت مقام رهبری ارائه شده، کار درستی نیست و باعث می شود امکان اظهار نظر درباره این گزینه ها محدود شود و نباید ربیس جمهور چنین فضایی را قبل از معرفی کابینه ایجاد کند. قانونا هم چنین الزامی وجود ندارد. شاید آقای روحانی می خواهد خودش را از سیل پیشنهادها راحت کند.»

غلام‌رضا حیدری نماینده اصلاح‌طلب تهران در مجلس شورای اسلامی هم در صفحه توییتر خود با اشاره به اظهارنظر اخیر روحانی که گفته بود کابینه‌ دوازدهم فراجناحی خواهد بود نوشته است:«امیدوارم تفسیرکابینه فراجناحی،کابینه چندنبش نباشدچون تصور می‌کنم چندنبش یاچندچهره بودن افراد، نوعی اختلال شخصیتی است.»

الیاس حضرتی نماینده لیست امید در تهران نیز نگرانی مشابهی را طرح کرده و گفته «اخبار خوب و خوشایندى از بستن لیست کابینه بگوش نمى‌رسد مخصوصا در تیم اقتصادی. امیدوارم این اخبار درست نباشد.» طیبه سیاوشی دیگر نماینده تهران نیز در گفت‌وگو با «ایلنا» اعلام کرده که تاکنون خواست اصلاح‌طلبان در چینش کابینه در نظر گرفته نشده است.
حسین نورانی‌نژاد عضو حزب اتحاد ملت ایران اسلامی هم در توصیه‌ای به حسن روحانی گفته:«موقع بستن کابینه به روزهای انتخابات فکر کنید. به تجمعات و شعارهای هوادارانی که با هزار امید رای دادند. خبرها حاکی از فراموشی آن جمعیت است»
مجموعه‌ این نگرانی‌ها باعث شده که اصلاح‌طلبان به سهم‌خواهی از کابینه روحانی متهم شوند و این موضوعی است که محمدرضا عارف رییس فراکسیون امید در مجلس شورای اسلامی نسبت به آن واکنش نشان داده است. او در صفحه توییتر خود نوشته بود:« همراهی، هماهنگی و همدلی با جریان اصلاحات رمز موفقیت دولت دوازدهم است و گفتمان اصلاحات در این مسیر بدنبال سهم خواهی نیست.»

موضع‌گیری او با این پاسخ حسام‌الدین آشنا مشاور فرهنگی رییس جمهوری ایران روبرو شد که «درست است گفتمان اصلاح طلبان سهمی نمی‌خواهد اما امان از سهم خواهی های افراد به اسم جریان.» چنین موضع‌گیرهایی بازتابی روشن از اختلاف‌های جدی بر سر نحوه چینش کابینه دوازدهم و سهم هر گروه و جریان سیاسی در تصدی پست‌های وزارت و معاونت رییس جمهور است.

هنوز امیدهایی هست

در بین نمایندگان اصلاح‌طلب مجلس شورای اسلامی کسانی هم هستند که هنوز نسبت به تشکیل یک کابینه اصلاح‌طلب امیدوارند و کارشکنی در معرفی چهره‌های اصلاح‌طلب را نه ناشی از اراده روحانی بلکه نتیجه خواست افراد و نهادهایی خارج از دولت می‌دانند. محمود صادقی نماینده تهران از جمله کسانی است که امیدوار به چینش یک کابینه قوی‌تر و اصلاح‌طلب‌تر است.

او در صفحه توییتر خود نوشته «از قرائن پیداست که رنگ بنفش کابینه دوم روحانی پررنگ‌تر خواهد بود.» در عین حال غلامعلی جعفرزاده ایمن‌ابادی نماینده رشت در مجلس موضوع اعمال فشار بر روحانی جهت معرفی وزیرانی غیرمنطبق با سلیقه و سیاست وی را پیش کشیده و گفته:«هر فردی که اسمش تحمیلی و تحت فشار در لیست کابینه بیاید در مجلس به او رای نخواهیم داد! به چه زبانی بگوییم:روحانی تنها نیست» او اشاره‌ای نکرده که اعمال فشارها از سوی چه نهادهایی است.

علامت سوالی روبروی معاون اول

موضوع ابقاء یا کنار گذاشتن اسحاق جهانگیری به عنوان معاون اول روحانی در دولت آینده از اساسی‌ترین بحث‌هایی است که درباره کابینه دوازدهم در جریان بوده است. اصلاح‌طلبان که نقش جهانگیری را در کمک به روحانی برای رای آوری در انتخابات مهم و کلیدی می‌دانند اکنون از رییس‌جمهور انتظار دارند که حضور او در سمت معاون اولی را تثبیت کند تا صدای جریان اصلاحات در دولت شنیده شود.

نگرانی‌ آنها از خبرهایی است که طی روزهای اخیر درباره کنار گذاشتن جهانگیری شنیده می‌شود و موضوع فقط رفتن او نیست بلکه احتمال جانشینی یک چهره اصول‌گرا در این سمت است. در هفته گذشته نام محمدرضا باهنر برای تصدی سمت معاون اولی به تکرار در رسانه‌ها مطرح شد اما او در مصاحبه‌ای این خبرها را تکذیب کرد و گفت که «اگر بنده جای روحانی بودم، حتما باهنر را به‌عنوان معاون اول انتخاب نمی‌کردم.»

از طرفی دیگر خبرها حاکی است که محمد خاتمی رییس جمهور اسبق ایران در توصیه‌ای به وزیران اصلاح‌طلب کابینه روحانی از آنها خواسته‌ است که در کابینه بمانند. توصیه‌ای که به نظر می‌رسد با هدف ایجاد توازن در کابینه آینده و دستکم نگه داشتن سهم فعلی اصلاح‌طلبان مطرح شده است.

هنوز لیست کامل نشده است

شاید دلگرم‌کننده‌ترین موضع روحانی برای اصلاح‌طلبان را بتوان مربوط به اظهارات روز چهارشنبه ( ۲۸ تیرماه) او دانست که گفت:«در مسوولیت‌های رده بالا نوبت ۲۴ میلیون نفری است که به ما رای دادند.» او در تاکیدی بر لزوم همسو بودن اعضای کابینه با خواست اکثریت رای‌دهندگان گفته بود:«افرادی که در دولت دوازدهم عهده دار مسوولیت می‌شوند باید خواسته و نظر اکثریت مردم را که در انتخابات رای دادند به طور کامل باور و قبول داشته باشند و اگر کسی اینطور نیست نمی‌تواند مسئولیت سنگین را برعهده بگیرد.»

محمد باقر نوبخت، سخنگوی دولت یک روز پیش از این سخنان به شایعات درباره لیست‌ کابینه واکنش نشان داده و گفته بود:« تا جایی که اطلاع دارم این لیست کامل نشده است و هر زمان کامل شود اطلاع رسانی می‌شود.» مشخص نیست که آیا اظهارنظر سخنگوی دولت مبنی بر کامل نشدن لیست کابینه درست است یا خبری که علی مطهری به نقل از روحانی درباره ارایه لیست کابینه به آیت‌الله خامنه‌ای داده است. اگر لیست برای رهبری ارسال شده باشد دست اصلاح‌طلبان برای تغییر در آن و افزودن چهره‌هایی جدید تا جد زیادی بسته خواهد شد و ممکن است آنها در مجلس مقابل عمل انجام شده برای تایید وزیرانی قرار بگیرند که نسبت به سوگیری سیاسی‌شان رضایت ندارند.