کلیشه‌ برعکس برای مردان٬ واقعیت زندگی زنان

زیتون ـ مهسا محمدی: کلیشه برعکس، هشتگی است که در توییتر بسیار مورد توجه قرار گرفت و توییت‌های زیادی حول آن نوشته شد.

به نظر می‌رسد که این توییت‌ها بعد از دست به دست شدن مجدد یکی از پوسترهای قدیمی شهرداری تهران که در آن تاکید شده بود  «بهشت زیر پای مادران است و نه کارمندان» شکل گرفت.

تلاش کاربران برای برهم زدن کلیشه‌های غالب درباره زنان و بازگو کردن این کلیشه‌ها به صورت «برعکس» به تعبیر بعضی از کاربران و بالاخص مردان، «شوکه‌کننده » بود. چه برای زنانی که در زندگی عادی موضوع این کلیشه‌ها هستند و چه برای مردان و زنانی که به واسطه محتوای تولید شده با این هشتگ به نوعی مخاطب آن شدند.
افراد به یکدیگر توصیه می‌کردند که این هشتگ را دنبال کنند تا ببینند آنچه در زندگی روزمره جریان دارد چقدر «هولناک» است و «خودشون و پدرانشون با زن‌ها چه کردن».
تعداد زیادی از توبیت‌های مرتبط با این موضوع توسط مردان نوشته شد و به تعبیر کاربری نشان‌دهنده آن بود که بخش قابل‌توجهی از مردان مطلعند که چه چیزهایی موجب تولید و بازتولید این تبعیض‌ها می‌شود، هر چند به صورت عادت درآمده باشد.

وضعیت‌هایی که عادی شده

کلیشه‌های تبعیض‌‌آمیز موجود در عرف و قوانین جاری کشور درباره زنان موضوع اصلی توییت‌های جدی و شوخی این هشتگ بود. به طور جزئی‌تر وضعیت‌های عادی‌شده و جاری در محیط خانواده، کار، حوزه اقتصادی، آموزش، کلیشه‌های جاافتاده در حوزه زبان فارسی که به صورت ضرب‌المثل و لطیفه در آمده و مواردی از این دست موضوع اصلی این توییت‌ها بود.
این موضوع علاوه بر مخاطبان زن و مرد ناراضی‌ای که از دایره بسته کلیشه‌ها داشت، مردانی را هم به پاسخ واداشت که گمان می‌کردند بخش زیادی از این کلیشه‌ها به نفع مردان هم نیست و آنان کسانی هستند که از این رهگذر آسیب می‌بینند.
تاکید اصلی این توییت‌ها بر کلیشه‌های حاکم بر ازدواج، عدم توانایی زنان برای انجام کارهای بدنی، «ناقص‌العقل» و احساساتی بودن و مواردی از این دست بود. در «کلیشه برعکس» مردان تبدیل به ابژه‌هایی شدند که دایم در حال قضاوت شدن به خاطر ظاهر، محدودیت‌های فیزیکی و «حرف مردم» هستند.
کاربری با کنایه به تصور رایج درباره تصمیمات احساساتی و غیرقابل اتکای زنان نوشته است «مردا از روی شهوت عاشق میشن واسه همین برای ازدواج نیاز به اذن مادر دارن که عاقلانه تصمیم بگیره، این به نفع خود پسراس»
دیگری نیز انتظار جامعه از زن سنتی را مورد توجه قرار داده و این‌گونه به آن تاخته است که«مرد فقط باید تو خونه، خودش رو برای زنش درست کنه، لباس خوشگل بپوشه، آرایش کنه… گاهی هم براش عربی برقصه که چه بهتر #کلیشه_برعکس»
کنار گذاشتن زنان از بعضی از مشاغل به بهانه محدودیت‌های فیزیکی نظر کاربر دیگری را به خود جلب کرده و این‌گونه نوشت که «بیولوژی میگه مردا تو بعضی کارا خوبن مثل بلند کردن اجسام سنگین. ولی دیگه مثل زنا تو همه چی خوب نیستن »

اجازه خروج شوهر ازکشور توسط همسر
دسته دیگری از توییت‌ها بر محدودیت‌هایی که بر اساس قوانین جاری کشور برای زنان ایجاد شده تاکید دارد. از خروج زنان از کشور به اذن همسر گرفته تا اجازه کار و تمکین زن در روابط زناشویی٬ مساله چند همسری و حق طلاق.
توئیت مهناز افشار بازیگر سینما که به نوعی فعال اجتماعی و فضای مجازی نیز محسوب می‌شود با عنوان «اجازه خروج شوهر از کشور توسط همسر» در اعتراض به قانون جاری اذن شوهر برای خروج زن نوشته شده است.
کاربر دیگری با اشاره به امکان چند همسری مردان در ایران چنین نوشته است که «وضعم خوبه پولشو دارم دو تا شوهر دارم میخام برم واسه سومی٬ بلاخره زن تنوع طلبه با مردا فرق دارن #کلیشه_برعکس »
حق طلاق و شرایط ضمن عقد که علاه بر قانون جامعه سنتی نیز آن را برای زنان نمی‌پسندد موضوع توییت کاربر دیگری شد:«حواست باشه اگه حق طلاق بدی به شوهرت ممکنه یهو بره طلاقت بده! میدونی دیگه،مردها عقل درست حسابی ندارن #کلیشه_برعکس»

چندتا وزیر مرد مدنظر داشتیم اما نشد
بعضی از کاربران اما رنگ و لعاب سیاسی بیشتری به توییت‌های خود دادند و در این میان به تاکیدات حاکمیت ایران بر حجاب و عفاف تاختند و به مواردی که به صورت سلیقه‌ای و با تبلیغات گسترده برای زنان اعمال می‌شود اشاره کردند.
تبلیغات گسترده‌ای که بر روی حجاب صورت می‌گیرد و ارتباط دادن آن به مواردی مانند «شهادت» و «جنگ» به نوشتن توییت‌هایی از این دست انجامید که «ما شهید ندادیم که مردها هرچی دلشون خواست بپوشن و هر کاری دلشون خواست انجام بدن. #کلیشه_برعکس»
در این میان کاربری نیز با کنایه به توجیه حسن روحانی برای نبود وزیر زن در کابینه نوشت:«چندتا وزیر مرد مدنظر داشتیم #امانشد #کلیشه_برعکس»
الگوی زن خانه‎دار و مادر خوب نیز دستمایه کلیشه برعکس کاربری شد و نوشت: «مرد کارمند لازم نداریم،پدر می خوایم تو جامعه،تربیت فرزند و امن و زیبا کردن منزل برای زنی که خرج خونه رو در میاره »
تبعیض جنسیتی در حوزه‌های آموزشی و بازماندن زنان از پیشرفت در بعضی از رشته های دانشگاهی مشخص نیز مورد توجه قرار گرفت و کاربری نوشت:«دخترا، دخترا! دارم استادهای برتر رشته‌ها رو لیست می‌کنم باید چند تا مرد هم بینشون بذارم ولی پیدا نمی‌کنم،کمکم می‌کنین؟»