زیتون– جمعی از دانشگاهیان، وکلا و حقوقدانان، مددکاران اجتماعی، و فعالان مدنی حقوق کودک در اعتراض به «جمع آوری کودکان خیابانی» نامه‌ای سرگشاده منتشر کرده‌اند.
در این نامه خطاب به مشاور رییس جمهوری در امور حقوق شهروندی٬ رییس سازمان بهزیستی٬ شهردار تهران و رییس شورای شهر تهران نوشته شده٬ تاکید شده است که اجرای چنین طرح‌هایی راه گشا نخواهد بود.
به گزارش «زیتون» بیش از ۳۰۰ نفر امضا کننده این نامه اضافه کرده‌اند که این قبیل اقدامات ضربتی تنها معطوف به خارج کردن جمعیت آسیب دیده و مظلوم از حوزه دید جامعه بوده و نه تنها بهبودی در وضعیت اجتماعی و زندگی مردم فقیر به ویژه کودکان فراهم نمیکنند بلکه منجر به اسیب دیدگی بیشتر و سلب اعتماد آنها از نهادهای حمایتی و هدر دادن سرمایه هایی است که می تواند به جای دامن زدن به تبعیض های ناروای کنونی، صرف اقدامات موثرتری شود.
متن کامل این نامه سر گشاده و اسامی امضا کنندگان آن که برای انتشار در اختیار «زیتون» قرار گرفته به شرح زیر است:

سرکار خانم مولاوردی، مشاور محترم رییس جمهور در امور حقوق شهروندی؛
جناب آقای دکتر محسنی بندپی، رییس محترم سازمان بهزیستی؛
جناب آقای دکتر نجفی، شهردار محترم تهران؛
جناب آقای محسن هاشمی رییس محترم شورای شهر تهران
در روزهای گذشته با کمال تاسف اخباری مبنی بر شروع مجدد جمع آوری کودکان خیابانی از سطح شهر تهران، فعال نمودن قرارگاه جمع آوری کودکان خیابانی و متکدیان، و غربالگری کودکان توسط سازمان بهزیستی، شهرداری و فرمانداری تهران منتشر شده است. علاوه بر این در برنامه مورد اشاره اقداماتی تنبیهی برای خانواده هایی که کودکان خود را به کار می گمارند پیش بینی شده است. خاطر نشان میسازد نزدیک به دو دهه است اقدامات برای کنترل مسئله کودکان خیابانی در ایران با محوریت جمع آوری کودکان خیابانی از سطح شهرها به اجرا در آمده است، اما تا کنون هیچ شواهدی مبنی بر تاثیر این روش ها بر وضعیت کودکان خیابانی چه به لحاظ کمی و کاهش جمعیت آنها و چه تغییر در کیفیت زندگی آنها وجود نداشته است. در صورتی که مبدعین طرح اخیر، نگاهی به تاریخچه نه چندان دور اقدامات معطوف به جمع آوری و غربالگری سازمان های متولی می داشتند، از تکرار اقداماتی که نتیجه ای جز صرف هزینه بدون بازده نداشته، خودداری می نمودند. اقدامات برای کنترل و حل مشکلاتی مانند خیابانی شدن کودکان در درجه اول نیاز به تغییر در نگرش و رویکرد به مسئله به عنوان معلول شرایط اجتماعی_ اقتصادی و فرهنگی دارد و زمان کافی و اقدامات همه جانبه و منسجم از سوی چندین وزارتخانه و سازمان را طلب می کند.
شواهد فراوان حاصل از مطالعات موجود در کشور نشان می دهد کار کودکان به ویژه در شهرها نتیجه عواملی است که مهمترین آنها عبارتند از فقر و نابرابری و شیوع مشکلات اجتماعی در گروه های آسیب پذیر جامعه یا به عبارت دیگر آسیب پذیری بالا و تاب آوری پایین جامعه ایران. علاوه بر این ضعف در برخورداری کودکان از آموزش که خود نتیجه ی مجموعه ای از تبعیض های مختلف اجتماعی- اقتصادی، فرهنگی و سیاسی است، به کار کودکان دامن زده است. شواهد نشان می دهد آموزش عامل محافظت کننده ای در برابر کار کودکان است و بالعکس عدم برخورداری از آموزش در کنار فقر، کودکان را بیش از پیش به سمت کار سوق می دهد.
برای کنترل مسئله کودکان خیابانی باید تلاش ها معطوف این عوامل اصلی باشند، و برای این تلاش ها و شناسایی گروه های آسیب پذیر جامعه نه تنها نیازی به جمع آوری کودکان نیست بلکه این قبیل اقدامات علاوه بر به هدر دادن سرمایه هایی که می تواند صرف اقدامات موثرتری شود، جمعیت هدف این مطالعات را در معرض خطرات و آسیب های بیشتری از آنچه متحمل می شوند و نقض حقوق شهروندی شان قرار داده و دسترسی به آنها را مشکل تر می سازد. بنا به گزارش های میدانی از دوره های جمع آوری در شهرهای مختلف کشور(تحت عنوان جذب) آنچه از این اقدامات به طور ملموس نتیجه شده، تعرض مضاعف به حقوق کودکان، ایجاد آسیب های جسمی و روانی در آنها و خانواده هایشان و نارضایتی، ترس و بی اعتمادی کودکان نسبت به خدمات سازمان هایی بوده که باید در عمل منبع حمایت و مدافع حقوق آنها باشند.
به علاوه منابع مالی و انگیزه های انسانی که صرف این اقدامات شده به هدر رفته و فعالیت های سازمان ها به صورت دور باطلی درآمده است که در مقاطع زمانی شدت میگیرد اما به دلیل بی ثمر بودن آن پس از چندی فرو می نشیند. غربالگری چند باره و تفکیک کودک کار از متکدی، فرستادن کودکان به استان های آنها، پرداخت های موردی ناچیز و بازگرداندن اجباری کودکان افغان به وطن شان اقدامات تکراری هستند که بدون توجه به شرایط اقتصادی اجتماعی که این کودکان در بستر آن به سوی کار سوق داده شده اند، بی نتیجه بودن آنها بارها به اثبات رسیده است.
خانم ها و آقایان
به جای جمع آوری کودکان و تنبیه خانواده هایی که از سر اجبار و ناآگاهی کودکان خود را به کار می گیرند، منابع مالی کشور و سرمایه انسانی باید با برنامه های منسجم کوتاه مدت، میان مدت و دراز مدت صرف بهبود معیشت، دسترسی به اشتغال و ارتقا شرایط زندگی گروههای در معرض آسیب جامعه و برخورداری کودکان آنها از آموزش و سلامت شود.
کار کودکان در خیابان که تنها بخش کوچکی از کار کودکان در بخش های مختلف اقتصادی کشور است، نشانه ای است هشدار دهنده از وضعیت نامطلوب اجتماعی بخشی از جمعیت کشور که نیازمند بیشترین حمایت و مراقبت هستند. تجارب خوبی در کشور از جلب اطمینان و حمایت کودکان کار توسط نهادهای مردمی بدون استفاده از روش های قهری وجود دارد. باید به این سازمانهای مردم نهاد و تجارب شات اعتماد کرد. همچنین قوانین و آیین نامه هایی در جهت هماهنگ نمودن فعالیت های بین سازمانی با تلاش فراوان در جهت بهبود شرایط کودکان تدوین شده است که در صورت پایبندی به آنها میتوان برای کاهش مسایل و مشکلات موجود اقدامات موثرتری انجام داد. از فرصت های موجود استفاده کنیم و به جای تکرار راه های رفته بپذیریم که تنها سرمایه گذاری جدی مالی و انسانی، فعالیت هماهنگ و همکاری واقعی میان سازمان های مختلف، مشارکت دادن مردم در ارتقا وضعیت خود و مهمتر از همه حفظ حقوق انسانی افراد نیازمند به حمایت، راه بهبود شرایط اجتماعی است و اقدامات ضربتی که هدف آنها خارج کردن جمعیت آسیب دیده و مظلوم از حوزه دید جامعه است اگرچه ممکن است یکی دو هفته صورت مسئله را پاک کند، اما هرگز بهبودی در وضعیت اجتماعی و زندگی مردم فقیر به ویژه کودکان فراهم نمیکند و دامن زدن است به تبعیض های ناروای کنونی.
بر این اساس امضا کنندگان این نامه به عنوان جمعی از فعالان و پژوهشگران مدنی واجتماعی به ویژه در حوزه کودکان از شما میخواهند یک بار برای همیشه با احترام به حقوق شهروندی کودکان کار و خانواده هایشان به جمع آوری کودکان خیابانی پایان دهید!

امضا کنندگان

مجید ابراهیم پور(پژوهشگر شهری)، لیلا ابراهیمیان(روزنامه نگار)، سپیده ابوذری(کارشناس شهرسازی)، فائزه اثنی عشری، فرزانه احمدی(فعال حقوق کودکان)، کامیل احمدی(مردم شناس و محقق)، مینا احمدی، ایما آراینفر، زهره ارزنی(وکیل دادگستری و فعال حقوق زنان)، منیره آرزومندی(مددکار اجتماعی، فعال حقوق کودکان)، میترا ارژنگ، لیلا ارشد(فعال حقوق کودکان و زنان)، سارا آزاد(روانشناس)، زینب آژیراک(مددکار اجتماعی)، محمد کریم آسایش(پژوهشگر و فعال حوزه شهری)، ریحانه اسد(مددکار اجتماعی)، سمیه اسدی، محمد اسدی(کارشناس حقوق کیفری و جرم شناسی)، میترا اسفاری(انسان شناس، پژوهشگر حوزه کودکی)، علی اکبر اسماعیل پور(فعال حقوق کودکان)، سحر اسماعیلی، هانیه اشراقی، نامیه اصفهانیان، فاطمه افشار(روانشناس)، محمد آقامیرزاده، رودابه اکبری(فعال حقوق کودکان)، شکوفه اکبری(جامعه شناس)، شکیلا اکبری،

ضحی امیری، رعنا امینی، الناز انصاری(فعال حقوق زنان)، محمود اولاد، الهام اردبیلی، سمانه احمدی، شیوا آقایی، میترا امام، امین امامی، محدثه بابایی، نغمه بابائیان(مددکار اجتماعی)، حامد بابکری، مسعود باستانی(روزنامه نگار)، احمد باقری کلو، سارا باقری(فعال سیاسی و دانشجویی)، علی باقری، مریم باقری(کارشناس حقوقی)، رضا ببری(مددکار اجتماعی)، غزاله بحیرائی، شهناز برات، بیتا برآهویی(مددکار اجتماعی)، نیما برومند، نرجس بریران، هما بهرامی گرجی (متخصص زنان)، باربد بهروان، سپیده بهلولی، نیلوفر بزازی، مهیار بشردوست، فاطمه بیرامی، ریحانه بیات،
سوسن پرور، طاهره پژوهش(فعال حقوق کودکان)، ملیحه پویا بهار، پریسا پورفرج، مهران پورشایگان، الهام پیرایش، بابک پیروز، مریم پورقربان مقدم،
تاجبخش، زهره تدبیری نوش آبادی، فهیمه تسلی بخش، ساسان تقوایی، ندا تقی، مرضیه تکفلی، ساناز توسلی(مشاور حقوقی)، نسرین تیموری شاد، سپیده ثقفیان
مونا جانفدا، ستاره جزایری، ابراهیم جعفری، ناهید جعفری(فعال حقوق زنان)، زهرا جعفری، سروش جعفری، کیمیا جعفری، مریم جعفریه، مریم جفرودی، صدف جاودانی، طهورا چرخ انداز،
سمیرا حاتمی(فعال حقوق کودکان)، سحر حاتمی لحاقی، مولود حاجی زاده، باهره حافظی، سید احمدرضا حائری(پژوهشگر)، محمدرضا حبیبی فر(روانپزشک)، ثنا حسام زاده، مریم حسنی میرا، زهرا حسینی، زهرا حسین پور، احمد حسینی(فعال حقوق کودکان)، امیر حسینی، سیده سارا حسینی، سیده طلیعه حسینی، فهیمه حسینی نائینی(روانپزشک)، نازنین حسینی، رویا حصاری اصل(فعال حقوق کودکان)، آیدین حلال زاده، حمیرا، هاله حیدری،
کامران خاکی، لیلا خدابخش، ایثار خدادادی، مهدی خدایی(روانپزشک)، محسن خشتی( کارشناس شهرسازی)، پریسا خسروی فر، مینا خراسانی، پدرام خیری، شکوفه خیری، حبیب دانشور، مهشید دارابی، احسان دادبین، نگار دانش، رضا دانشمند، میلاد دلاور عجمی، هلاله دلسوز، آزاده ذاکر، زهره ذکیانی، مریم ذبیحی(مددکار اجتماعی)، محسن ذولفقاریان(فعال حقوق کودک)،
مریم راستی، ربیعی(فعال حقوق کودکان)، لیلا رزاقی(روزنامه نگار)، جمال رشیدی(پژوهشگر حوزه سیاستگذاری اجتماعی)، حسن رفیعی(روانپزشک)، پیام روشنفکر(پژوهشگر حوزه سلامت)، آیشه رحیمی، نگار رحیمی، سحر رضازاده، بهنام رضوی، نژلا رضوی، علی رمضانی، پریسا روشنفکر،
زهره زمانی(مددکار اجتماعی)، آمنه زمانی(فعال مدنی)، معصومه زمانی(فعال حقوق زنان)، مریم زندی(فعال حقوق زنان)، مهدیه زهدی(فعال حقوق کودکان)، پیمان زینتی(پژوهشگر سیاستگذاری اجتماعی)، کیوان زمانی، حمیرا زینالی، مهتاب زینال زاده،
زهرا سادات ترابی(مددکار اجتماعی)، سپیده سالاروند(فعال حقوق کودکان و پژوهشگر) ، بهنام سالم(فعال حقوق کودکان)، روح الله سپیدارند، زهره سروش فر(جامعه شناس)، میلاد سفیدگران، روناک سلطانب، فاطمه سلیمانی(مددکار اجتماعی)، حدیث سلیمی، امیرحسین سعادت، مهدی سعیدی، معصومه سوری نژاد، سیمین سیمیاری(فعال حقوق کودکان)،
مژگان شاه حسینی، رضا شجاعی فر، شوان شریعتی راد، وحید رضا شعبانیان، اندیشه شمسی، عباس شهرابی فراهانی،مهسا شهشهانی، سعید شاهی وند(فعال اجتماعی)، آزاده شجاع(مددکار اجتماعی و فعال حقوق کودکان، جلال شریف سه گردکان(مددکار اجتماعی)، نگار شبان(کارشناس حقوق جزا و جرم شناسی)، معصومه شعبانی(فعال حقوق کودکان)، مهشید شهیدی(پژوهشگر اجتماعی)، آمنه شیرافکن(روزنامه نگار)، علا شیخی،
صابره صادقی(مددکار اجتماعی)، افخم صباغ، رویا صباغ نوین، آزاده صابری، مجید صادقی، مهسا صباغی، آناهیتا صدری، فرشته صدیق، ریحانه صدیقی، عاطفه صیقلانی، افسانه صحت(روانپزشک)، لیلی صوفیان، عاطفه طلوعی، خاطره طوفانی(روانپزشک)، رضا طیاری آشتیانی، عارفه طالبی، سحر طبیب زاده، ژیلا طوفان، فرناز طوفان پور، الهام ظریف هوشیار،
هما عاطف یکتا، عسل عامری، زهرا عباسی، فتانه عباسی، عزت الله عباسیان، مصطفی عبدالعلی زاده، رضا عبدی، ابوالفضل عرب زاده، آرش عزیزی، پرستو عزیزی، مرضیه عصاره، زینب علی زاده، محمد رضا عظیمی، فائقه عمران، ندا عیوض زاده، سمانه عابدینی(فعال حقوق زنان)، پردیس عامری(پژوهشگر اجتماعی و جنسیت)، دلارام علی(فعال حقوق کودکان و زنان)، رها عسگری زاده(فعال حقوق زنان)، عایشه علی یار(مددکار اجتماعی)، نازنین عین الیقین(فعال حقوق کودکان و مشاور کودک)، افسانه غریب نواز، ساسان غفوری،
مهشید فارسیجانی(فعال مدنی)، الناز فاطمی، نرگس فتحعلی، امیررضا فخاریان، مهرداد فدایی، پریسا فرزین، ژاله فلاح آزاد، آمنه فقیری، عاطفه فراهانی(مددکار اجتماعی)، حمیدرضا فراهانی واشقانی(فعال حقوق کودکان)، حامد فرمند(پژوهشگر و فعال حقوق کودکان)، نسیم فروردین(فعال حقوق کودکان)، ستاره فروزان(پزشک و پژوهشگر مسائل اجتماعی)، فرشته فرهمند حبیبی(فعال حقوق کودک)، نیوشا فدایی(فعال حقوق کودکان)، بردیا فرجی(مددکار اجتماعی)، یونس فلاحی، گلناز فیض زاده(روانپزشک)، رهام فیض محمدی، بهرام فیض، اشکان قاسمی، عشرت قلی پور(فعال حقوق کودکان)، مرجان قطبی، مهدی قهرمان زاده،
آصفه کامرانی، سیمین کاظمی(جامعه شناس)، نسیم کشاورز(مددکار اجتماعی)، نوشین کشاورز نیا(فعال حقوق زنان و کودکان)، علیرضا کریمی(سازمان مردم نهاد رهپویان عهد مانا)، سمانه گلاب، مرضیه گل رو، میثم گندم آبادی(فعال حقوق کودکان)، فرشته گیلانی، شهاب لشکر محمد لطفی(فعال حقوق کودکان کارگر)، مصطفی لک قمی،
سروه مام قادری، الهه مجیدی، مصطفی محب کیا(پژوهشگر)، ستاره محسنی فر(روانپزشک)، سعیده محسنی نژاد، کامبیز محضری(پژوهشگر)، مریم محمدی، ایوب محمدی، ماهان محمدی، پروانه محمدخانی، رقیه محمدزاده، سونیا محمودی، فریبا مخبر، سعید مدنی(پژوهشگر مسائل اجتماعی)، فاطمه مزارئه، سید فرهاد مسببی، سینا مستاجران، گلاره مستشاری(روانپزشک)، غزاله مسعودی(فعال حقوق کودکان و پژوهشگر)، حمیده مصطفایی، الهام مصطفایی، حمیدرضا مصیبی، عالیه مطلب زاده(فعال حقوق زنان)، آرش مطهری، کاوه مظفری(فعال حقوق زنان)، معصومه معارف وند(مددکار اجتماعی، پژوهشگر حوزه کودکان)، ملیکا معراجی، عرفان مغربی فیض، فاطمه مقدسی(فعال حقوق کودک، عضو انجمن دوستداران کودک پویش)، سما مقرری، حسام ملامحمدی، بیتا منصوری، سحر موسوی(فعال حقوق کودکان)،میر طاهر موسوی(جامعه شناس)، میلاد موسوی، سمانه مومن(مددکار اجتماعی)، فیروزه مهاجر(پژوهشگر و فعال حقوق زنان)، آرش میراب زاده(روانپزشک)، ملیکا میراخورلی، امیر حسین میربهاری(فعال حقوق کودکان و عضو جمعیت دفاع از کودکان کار و خیابان)، نفیسه میرائی(فعال حقوق کودکان) ، حنا میرجانیان(فعال حقوق کودکان)، علی میرزازاده(پژوهشگر حوزه کودکان)، فریده میرزایی،
شرمینه نادری(استادیار دانشگاه، فعال حقوق زنان و قومیت ها)، مونیکا نادی(وکیل دادگستری)،محمد امین نجف زاده(مددکار اجتماعی)، مهتاب نصرتی نیما نعمتی، رویا نوری(پژوهشگر آسیب های اجتماعی)، اکرم نصیریان، ساقی نظر، سارا نوروزی، ، زینب نوری اصلی، حامد نیکو مرام، شیوا نیری،
مروئه وامقی(پژوهشگر حوزه کودکان)، غزاله هدایت امیر یعقوبعلی(فعال اجتماعی)، شهرزاد همتی(روزنامه نگار)، عطیه هوشمند، حمیدرضا یوسفی، آلاله وزیری، سمیرا ولی زاده، شکوه یزدانی، انسیه یزدانیان، لیلا یوسف آذر، سارا یوسفی مشهور.