پیشکاران خمینی و خامنه‌ای

زیتون-احسان مهرابی: سخنان وحید حقانیان اولین اظهار نظر سیاسی علنی او است. ماموریت او برای حضور در کرمانشاه نیز اولین ماموریت رسمی او در اتفاقاتی از این دست محسوب می‌شود.

هرچند او پیش از این ماموریت‌های بسیار مهم‌تری از سوی رهبر جمهوری اسلامی داشته که از جمله آنها ارتباط با نمایندگان نامزدها و دیگر چهره‌های سیاسی در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۸۸ بوده است.

وحید حقانیان را می‌توان گماشته و پیشکار آیت‌الله خامنه‌ای محسوب کرد. پیشکاری که پیش از این هیچ هویت سیاسی مشخصی نداشته و تنها اعتبارش بودن در کنار رهبر جمهوری اسلامی است. بسیاری از نزدیکان سال‌های اخیر آیت الله خامنه‌ای نیز در این ویژگی مشترکند و به همین دلیل او در سال‌های اخیر با بحران منصوب کردن مقام‌های جدید درنهادهای زیر نظرش مواجه بوده است.

هرچند در دفتر آیت‌الله خمینی نیز پیشکارانی وجود داشته‌اند اما سابقه نداشته که فردی در دفتر او بدون هویت سیاسی روشن تا این حد رشد کند. برادران انصاری شاید وضعیتی مشابه فعلی وحید حقانیان را در دفتر آیت‌الله خمینی داشتند و با حضور در دفتر رهبر جمهوری اسلامی٬ موقعیت ویژه‌ای یافتند.

محمدعلی انصاری اگر چه درطول دوره رهبر جمهوری اسلامی و پس از آن کمتربه صورت علنی وارد درگیری‌های سیاسی می‌شد اما به لحاظ سیاسی نزدیک به جریان چپ اسلامی بود.

آنان البته پیش از آن نیز حداقل برای سیاست‌مداران نزدیک به آیت‌الله خمینی٬ شناخته شده بودند و سوابقشان در هاله‌ای از ابهام نبود.
از سوی دیگر وجود احمد خمینی در دفتر پدرش وضعیت را متفاوت می‌کرد و قاعدتا در این دفتر مانند دفتر آیت‌الله خامنه‌ای بر سر نفر اول بودن درگیری نبود.

هر چند ممکن است در دفتر آیت‌الله خامنه‌ای، مجتبی فرزندش این نقش را داشته باشد اما این نقش علنی نیست. این رسم همه مراجع تقلید بوده که پسر یا دامادشان به عنوان رییس دفترشان یا رییس «بیت» انتخاب می‌شده و نبود پسران خامنه‌ای در ساختار رسمی اداره دفترش نیز٬نشانه‌ای دیگر از مرجع تقلید نبودن او است.

در غیبت پسران آیت‌‌الله خامنه‌ای٬ هراز چندگاهی فردی به عنوان نفر اول دفتر او مطرح می‌شود. با وجود سمت رسمی محمد محمدی گلپایگانی، در دهه ۷۰ از اصغر حجازی به عنوان نفر اول دفتر او نام برده می‌شد تا اینکه در دهه ۸۰ وحید حقانیان در کنار رهبر جمهوری اسلامی ظاهر شد.

حضور او بیشتر از سوی چهره‌های افراطی نزدیک به آیت‌الله خامنه ای مورد استقبال قرار گرفت تا آن جا که حسین سازور از مداحان مشهور درباره او گفته که «اگه در دم و دستگاه آقا نباشد، گرگ‌هایی دهن بازکردند آن را ببلعند، او مثل ببر و پلنگ از شخصیت آقا در حال محافظت است».

وحید حقانیان به سردار وحید مشهور است اما در واقع درجه سرداری نداشته و به جز سوابق سیاسی، مقام اجرایی شاخصی نیز نداشته است.

محمد علی انصاری، پیشکار آیت‌الله خمینی نیز هر چند در میان روحانیون او چهره شاخصی محسوب نمی‌شد اما سوابق مشخصی داشت.
محمدعلی، مجید و حمید انصاری، سه برادری بودند که در اداره دفتر آیت الله خمینی نقش داشتند. محمدعلی انصاری، بزرگترین و پس از آن حمید کوچکترین برادر، نقش اصلی را داشتند و مجید انصاری ترجیح داد که به صورت جدی‌تر در عرصه سیاست وارد شود.

محمدعلی انصاری اگر چه در طول دوره رهبر جمهوری اسلامی و پس از آن کمتر به صورت علنی وارد درگیری‌های سیاسی می‌شد اما به لحاظ سیاسی نزدیک به جریان چپ اسلامی بود.

پس از درگیری شورای نگهبان و علی‌اکبر محتشمی‌پور، وزیر کشور، بر سر تایید انتخابات مجلس سوم در تهران، آیت‌الله خمینی به محمد علی انصاری حکم داد که به عنوان نماینده او به همراه دو نفر از اعضای شورای نگهبان و دو نفر از نمایندگان وزیر کشور«کار انتخابات تهران را به پایان» برساند.

همچنین پس از انشعاب مجمع روحانیون مبارز و تاسیس مجمع روحانیون مبارز، محمدعلی انصاری در نامه‌ای به آیت الله خمینی از اختلافات بین این دو جریان سیاسی اصلی در داخل حکومت ابراز نگرانی کرد و پاسخ آیت‌الله خمینی به این نامه به عنوان«منشور برادری» مشهور شد.

آیت‌الله خمینی به محمد علی انصاری حکم‌های دیگری داده است که از جمله آنها اداره مدارس «طلاب کرمانی‌ها» در قم و کرمان به همراه برادرش مجید انصاری،حسین هاشمیان و دو نفر دیگر، پس از برخورد آیت‌الله خمینی با مرتضی فهیم کرمانی است.

محمدعلی انصاری و برادر کوچکترش حمید همچنین طرح تاسیس «مؤسسه تنظیم و نشرآثار» آیت‌الله خمینی را نیز تهیه کردند و پس از فوت آیت الله خمینی٬ او سرپرست این موسسه شد.

محمدعلی انصاری در سال‌های گذشته در حمایت از آیت‌الله خمینی و در مقام دفاع از او٬ نامه‌ها و جوابیه‌های مختلفی به مقام‌ها و یا شخصیت‌های سیاسی نوشته است. از محمد مومن، عضو شورای نگهبان گرفته تا احمد منتظری فرزند آیت‌الله منتظری.

او در جریان ناتمام ماندن سخنرانی حسن خمینی در ۱۴ خرداد ۸۹ نیز در نامه‌ای٬ درگیری‌های پشت پرده را روایت کرد. پس از آن وب‌سایت‌های اصولگرا خبر دادند که او به گوش مصطفی محمد نجار به گونه‌ای سیلی زده که «باعث می شود نجار به دلیل خونریزی به بیمارستان منتقل شود».

در این نامه بود که پیشکار خمینی از حضور وحید حقانیان به عنوان نماینده آیت الله خامنه‌ای در کمیته بزرگداشت مراسم سالگرد آیت‌الله خمینی سخن گفت.

هرچند که ممکن است برخی گفته های وحید حقانیان را به معنای نقش آفرینی ویژه‌تر او در فضای سیاسی بدانند اما تقدیر پیشکارهای رهبران جمهوری اسلامی که برای مدتی طولانی در این جایگاه ماندگار شده‌اند، پیشکاری تا آخر عمر بوده است.