زلزله در کرمانشاه، شکاف در تهران

زیتون ـ مهسا محمدی: با گذشت یک هفته از زلزله‌ای که غرب ایران را لرزاند، پس‌لرزه‌های آن حالا به مرکز و به زمین بازی‌های سیاسی در تهران هم رسیده است.

دعوا از یک سو بر سر مسکن مهر است و حمله دولت به بانیان برپایی مسکن مهر که به گفته آنان قربانیان زیادی در زلزله اخیر گرفت. از سوی دیگر اصولگرایان نیز کم کاری دولت را عامل اصلی خسارات وارده می‌دانند و شاهد آن را بیمارستان‌های نوساز ویران شده در سرپل ذهاب ذکر می‌کنند.

سرکشی‌های «غیر منتظره» رهبر، از بم تا کرمانشاه

در این میان آیت الله خامنه‌ای نیز به سنت همیشگی خود، در زمان وقوع زلزله‌های بزرگ در نقاط مخالف ایران، دیدار «غیر منتظره و بدون اعلام قبلی»ای از مناطق زلزله‌ به عمل ‌آورد.
در این دیدار که رسانه‌های اصولگرا و سایت آیت‌الله خامنه‌ای در عکس‌های منتشر شده از آن تلاش کردند، دیدار را در قیاس با دیدار حسن روحانی از منطقه قرار دهند، رهبر جمهوری اسلامی «بی‌واسطه» به میان مردم رفته است و به روستاها سرکشی می‌کند. در حالی که در عکس‌های منتشر شده از رییس‌جمهور ، او را نیروهای گارد محافظ در میان گرفته‌اند و به نظر می‌رسد که فاصله زیادی از «مردم» دارد.

رهبر جمهوری اسلامی در این دیدار خطاب به مسوولین جمهوری اسلامی گفت که کارهایی که تابحال انجام شده او را «قانع» نمی‌کند و مسوولان باید تلاش خود را «مضاعف» کنند. او از سوی دیگر مردم را به تلاش برای «رقم زدن روزگاری بهتر » برای خود فرا خواند و گفت که «چشم امید»شان به «تلاش و قدرت خود» شان باشد.
با نگاهی به سرکشی‌های رهبر از مناطق زلزله‌زده می‌بینیم، تنها در فیلم و عکس‌های منتشر شده از بازدید در زلزله بم در دی ماه ۱۳۸۲ بود که انبوه جمعیت استقبال کننده «عزادار و خسارت دیده» از رهبر جمهوری اسلامی حضور نداشت و آیت‌الله خامنه‌ای در لباس شخصی (بدون عبا و عمامه) و البته در حلقه محافظان شخصی خود به چادرهای مردم بم می‌رفت و از آنان درباره تعداد کشته‌شدگان هر خانواده می‌پرسید و از کم و کیف خدمات سوال می‌کرد.
در مرداد ماه ۱۳۹۱ و بعد از زلزله آذربایجان شرقی که بنابر روایت‌های مختلف از ۱۶۰ تا ۳۰۰ نفر کشته داشت، در زمان حضور آیت‌الله خامنه‌ای مردم با شعار «روح منی خامنه‌ای» از او استقبال کرده و حضورش را باعث «تسلای خاطر» اعلام می‌کردند.

این بار در غرب ایران نیز با حضور رهبر جمهوری اسلامی در مناطق زلزله‌زده و در میان آوار این منطقه کردنشین همچنان شعارهای «تجدید عهد» با رهبر داده شد. این در حالی بود که با انتشار فیلم‌های این دیدار در شبکه‌های اجتماعی٬ کاربران این شعارها را دستمایه طنز قرار داده و نوشتند که حضور آیت الله خامنه‌ای در جمع زلزله‌زدگان «آنقد روحیه بخش بود که مردم کُرد منطقه نه تنها درد و رنجش‌شون رو فراموش کردند بلکه لهجه‌شونم یادشون رفت.»
حاشیه دیگر حضور رهبر جمهوری اسلامی در مناطق زلزله زده٬ همراهی سوال‌برانگیز و بی‌سابقه مجتبی خامنه‌ای، پسر دوم سید علی خامنه‌ای با وی در این سرکشی بود که در عکس‌ها و فیلم‌ها او همواره در نزدیکی پدر و گاه در حال تعامل با جمعیت است .

«تخم لق سیاسی» سازی مسکن مهر
پای ثابت این دیدارهای رهبر از زلزله بم گرفته تا آذربایجان و سرپل ذهاب «وحید حقانیان» پیشکار یا به عبارتی معاون اجرایی رهبر جمهوری اسلامی بود.
حقانیان که به نظر می‌رسد در طی سالیان اخیر به نزدیک‌ترین فرد به رهبر جمهوری اسلامی و ابلاغ کننده نظرات وی بدل شده است، پیش از این در ویدیویی، معاون اول رییس جمهور ، اسحاق جهانگیری را «لعنت» کرده و گفته بود که او «تخم لق سیاسی» شدن زلزله را با اظهارنظرش درباره «مسکن مهر» در زبان‌ها کاشته است.
اسحاق جهانگیری بعد از وقوع زلزله کرمانشاه با ابراز تاسف از اینکه «بیشتر» خانه‌های تخریب شده در زلزله «متعلق به ساختمان های مسکن مهر بوده» از وزارت راه و شهرسازی خواسته بود این موضوع که «چرا خانه های نوساز تا این حد آسیب پذیر بوده اند را بررسی کند.»
بعد از انتشار فیلم اظهارات حقانیان و افزایش انتقادات به این «لعنت» علنی، معاون اجرایی رهبر با اشاره به اینکه «ظاهرا» سخنانش به «معاون اول محترم رییس جمهور برخورده» تاکید کرد:«بنده ۲۵ سال با ایشان همکار بودم و قصد توهین و جسارت نداشتم.»
این عذرخواهی ضمنی اما تمام حرف «سردار وحید» نبود، وی با بیان اینکه آن سخنان در یک جمع خصوصی گفته شده و قرار بر انتشار آن نبود، تاکید کرد که «البته اینها یک واقعیت است که ما نباید مسائل این‌چنینی را سیاسی کنیم.»
وی در ادامه در دفاعی صریح از پروژه مسکن مهر که بانی آن محمود احمدی‌نژاد بود، گفت که مسکن مهر بر روی گسل بوده و در حالی که بسیاری از خانه‌های بتنی که توسط خود مردم هم ساخته شده کاملا فرو ریخته، اما «سازه مسکن مهر سالم است.»
این دفاع جانانه معتمد رهبری از «میراث» دولت نهم و دهم در برابر دولت حسن روحانی در حالی اتفاق افتاد که این روزها دولت‌مردان آن با هدف اعتراض به قوه قضاییه و «لاریجانی»‌ها در حرم عبدالعظیم بست نشسته‌ بودند و در نهایت با توسل به زور از سوی نیروهای لباس شخصی به تحصن خود پایان دادند.

امروز هم واعظی سخنگوی دولت نیز اعلام کرد که «مساله وحید حقانیان تمام شده» چون او این «ادب» را از خود نشان دادند که در ویدئویی دیگر اعلام کرد که «این گفت‌وگوها به صورت خصوصی انجام شده و به هیچ وجه قصد توهین کردن نداشته است» و «انسان در خلوت و مکان های عمومی دوگانه صحبت می‌کند.»
آنچه شبهه سیاسی بودن دفاع معاون رهبر را با وجود نشان دادن «ادب» از سوی وی تقویت می‌کند٬ اظهار نظر کارشناسان درباره مسکن مهر است. بنابر گفته رییس سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور٬ واحدهای مسکن مهری که الزام شده «هزینه ساخت آن ۳۰۰ هزار تومان در هر متر باشد، طبیعی است که ایستایی و ایمنی آن در سطحی باشد که ساکنانش بتوانند بدون آسیب دیدگی از خانه خارج شوند.» به عقیده وی با هزینه اندکی که برای ساخت این مسکن اختصاص داده شده‎ بود اساسا ناامن بودن آن دور از انتظار نبود.
همچنین مهدی زارع، استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی نیز در گفتگو با روزنامه شرق تاکید کرده که «اگر استانداردهای حداقلی در ساخت بناها رعایت می‌شد، چه‌بسا میزان تلفات به کمتر از ۵۰ نفر می‌رسید.»
در طی روزهای اخیر گزارش‌های مختلف تعداد کشته شدگان مسکن مهر را بین ۲ تا ۱۰۰ نفر علام کرده‌اند.
با گذشت بیش از هفت روز از زلزله غرب ایران هنوز شکل و کیفیت امدادرسانی به زلزله زدگان، مدل مواجهه جامعه ، از مردم عادی گرفته تا افرد سرشناس، با این پدیده، میزان چابکی، کارایی و قابل‌اعتماد بودن نهادهای حکومتی مسئول در این‌باره، در کنار شکاف‌های سیاسی بیرون افتاده به واسطه این زلزله٬ همچنان بحث اصلی رسانه‌های داخلی ایران و شبکه‌های اجتماعی است.