زنگ خطر تحریم‌های تازه موشکی

زیتون-نازنین نامدار: نمایش قطعات به جا مانده از موشکی که حوثی‌های یمن به سوی عربستان شلیک کرده بودند در پس زمینه کنفرانس مطبوعاتی نماینده آمریکا در سازمان ملل یک پیام واضح داشت.

کاخ سفید مدعی است که موشک شلیک شده از سوی ایران برای حوثی‌ها ارسال شده و در نتیجه مسوولیت حمله به عربستان از یمن متوجه جمهوری اسلامی است.

کنفرانس ویژه
نیکی هیلی در کنفرانس خبری خود برای اثبات ادعاهایش به تشابه‌ها میان موشک‌های ایرانی و موشک پرتاب شده از یمن اشاره کرد و گفت که در موشک حوثی‌ها آرم گروه صنعتی شهید باقری وجود داشته است.

او ایران را متهم کرد که قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل را نقض کرده و در نتیجه به گفته وی « اکنون کشورهای دنیا می‌بینند که برجام رفتار ایران را عوض نکرده و این کشور به رفتارهای بی‌ثبات کننده‌اش در یمن، عراق، سوریه و لبنان ادامه می‌دهد.» نماینده آمریکا در سازمان ملل متحد به دفاع از تصمیم دونالد ترامپ برای امضا نکردن برجام پرداخت و گفت که او به دلیل همین نوع رفتارهای جمهوری اسلامی از امضا کردن برجام امتناع کرده است.

احتمال بازگشت تحریم‌های یک‌جانبه ایالات متحده نیز خطر دیگری است که ممکن است در سال آینده بر حیات اقتصادی جمهوری اسلامی تاثیر منفی بگذارد

کنفرانس خبری نیکی هیلی که پیام اصلی آن را می‌توان دعوت به اتحاد جهانی علیه برنامه‌های موشکی جمهوری اسلامی تلقی کرد در نوع خود یک کنفرانس ویژه بود. ارسال قطعات باقی‌مانده از موشک حوثی‌ها به آمریکا و نمایش آنها در پشت سر نماینده سازمان ملل نشان می‌دهد که آمریکا برای اثبات دست داشتن تهران در حمله به عربستان تا چه اندازه مصر است.

انکار دیپلماتیک
مقام‌های جمهوری اسلامی بلافاصله نسبت به ادعاهای طرح شده توسط نماینده آمریکا در سازمان ملل موضع‌گیری کرده‌ و این اظهارات را کذب و بی‌اساس خوانده‌اند. غلامعلی خوشرو،‌ نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد ضمن رد «اتهامات سفیر آمریکا علیه ایران» اعلام کرده که «دولت آمریکا برنامه‌ای برای پیشبرد اهدافش دارد و مدام در تلاش است تا با مواردی که جمع می‌کند افکار عمومی را در این جهت منحرف کند.»

محمد جواد ظریف وزیر امورخارجه ایران نیز با انتشار یک توییت در صفحه توییتر خود گفته:««در حالی که ایران از روز نخست، خواستار آتش‌بس، کمک‌رسانی و گفت‌وگو درباره یمن شده است، آمریکا با اقدام به فروش سلاح، متحدانش را برای کشتار غیرنظامیان و تحمیل قحطی تقویت کرده است. هر قدر هم واقعیت‌ها و شواهد وارونه ارائه شوند، نمی‌توان همدستی آمریکا در جرائم جنگی را پنهان کرد.»

او همچنین در توییت دیگری که حاوی تصویری از نیکی هیلی و کالین پاول وزیر خارجه اسبق آمریکا بود پیامی به این مضمون نوشت:«زمانی که در سازمان ملل حضور داشتم همین نمایش را دیدم و سر آغاز آنچه که بود…» اشاره او به سخنرانی کالین پاول وزیر امور خارجه آمریکا در سازمان ملل در سال ۲۰۰۳ بود که شواهدی از سلاح‌های کشتار جمعی عراق ارائه کرد و بعدها مشخص شد که این ادعاها درست نبوده است.

معمای حمایت مستشاری
مقام‌های تهران اگرچه دست داشتن در حمله موشکی حوثی‌ها به عربستان را رد می‌کنند اما منکر نقش ایران در حمایت از این گروه نظامی برای مقابله با حملات عربستان نیستند.

محدعلی جعفری فرمانده سپاه پاسداران روز دوم آذر در تایید این حمایت‌ها گفته بود که:«امروز در یمن حاکمیت به دست انصارالله است و کمک های ایران در حد مستشاری و معنوی است که یمن بیشتر به آنها نیاز دارد و جمهوری اسلامی هم از این کمک ها دربغ نمی‌کند و این راه ادامه دارد.»

او همچنین روز ۲۴ آذرماه بر نزدیک بودن پیروزی در یمن تاکید کرده و گفته که «در آینده‌ای نزدیک در یمن شاهد پیروزی خواهیم بود.»

چنین اظهاراتی به فرضیه‌ها درباره کمک مستقیم نظامی ایران به حوثی‌های یمن دامن می‌زند و ادعاها درباره منحصر بودن حمایت ایران به کمک مستشاری را زیر سوال می‌برد. بالا گرفتن تنش‌ها میان تهران و ریاض طی چند سال گذشته به مجموعه‌ای از نبردهای نیابتی در عراق‌ و سوریه و یمن منجر شده است و حالا با فروکش کردن آتش جنگ در سوریه به نظر می‌رسد که هسته‌ اصلی ستیز به یمن منتقل شده است.

پیامدهای دخالت منطقه‌ای
ایران برای پیشبرد اهداف منطقه‌ای خود نیازمند صرف بودجه‌های هنگفت است و در شرایطی که بودجه انقباضی دولت برای سال آینده باعث ناخرسندی‌های قابل ملاحظه‌ای شده است٬ پرداختن هزینه‌ جنگ‌های نیابتی بار مالی شدیدی بر دوش دولت خواهد گذاشت.

احتمال بازگشت تحریم‌های یک‌جانبه ایالات متحده نیز خطر دیگری است که ممکن است در سال آینده بر حیات اقتصادی جمهوری اسلامی تاثیر منفی بگذارد. در این شرایط اگر ایالات متحده موفق به ایجاد حدی از همگرایی بین‌المللی علیه برنامه‌های موشکی تهران شود٬ کاملا مشخص است که تحریم‌ها علیه افراد و نهادهای مربوط به این حوزه اعمال خواهد شد. وضعیتی که در صورت وقوع بر دستاوردهای کنونی برجام هم تاثیر می‌گذارد و ضمن بالا بردن ریسک سرمایه‌گذاری خارجی به بی‌ثباتی بیشتر در اقتصاد کشور می‌انجامد.