مرگ‌های مبهم،«خودکشی‌های»زنجیره ای

زیتون-سینا پاکزاد:دو هفته پس از فروکش‌کردن نسبی تجمع‌ها در شهرهای ایران، هم‌چنان انتشار گزارش‌ها درباره کشته‌شدگان این اعتراض‌ها تمامی ندارد و نام‌های جدیدی از قربانیان منتشر می‌شود.

مقامات جمهوری اسلامی در برابر انتشار برخی نام‌ها واکنش نشان می‌دهند و اصل کشته‌شدن آنان در تجمع‌ها و اعتراض‌ها را تکذیب می‌کنند و یا در مواردی اعلام می‌کنند که کشته شدن افراد ارتباطی به تجمع‌ها نداشته است، گویا آنان تصمیم گرفته‌اند که آمار رسمی کشته‌شدگان از ۲۵ نفر بالاتر نرود.

عیسی سحرخیز، روزنامه نگار، در توئیتر خود ضمن انتشار تصویری خبر داده که پدر مریم(فروزان) جعفرپور، یک مهندس ۲۷ ساله، اعلام کرده که وی «دستگیر شده بود» و «جنازه‌اش را بعد از کالبد شکافی به خانواده تحویل دادند».

برخی دیگر از خبرنگاران نیز در توئیتر خود نوشته‌اند که مریم جعفری ساکن سنندج بوده است. مقامات جمهوری اسلامی به این گزارش‌ها واکنش نشان نداده‌اند.

پیش از این فرماندار سنندج درباره مرگ سارو قهرمانی مدعی شده بود که وابسته به احزاب کرد مسلح مخالف جمهوری اسلامی بوده است. برخی از نزدیکان سارو قهرمانی اما این ادعا را تکذیب کرده‌اند.

روز ۱۳ دی، یک شاهد عینی به «زیتون» خبر داده بود که دو نفر در حین تعقیب و گریز مقابل ترمینال سنندج-تهران، بر اثر شلیک مامور‌ها کشته شده‌اند. مدتی بعد مشخص شد که این دو نفر، سارو قهرمانی و کیانوش زندی یک جوان ۲۴ ساله بوده‌اند.

مقامات جمهوری اسلامی برخلاف سارو قهرمانی هنوز درباره کیانوش زندی سخنی نگفته‌اند.

رئیس کمیسیون بهداشت مجلس از رئیس سازمان پزشکی قانونی برای توضیح درباره«خودکشی» بازداشت‌شدگان دعوت کرده، نهادی زیر نظر قوه قضائیه که مشخص نیست بتواند به سئوالات نمایندگان پاسخ واقعی دهد.

برخی از وب سایت‌ها نام افراد دیگری را هم منتشر و اعلام کرده‌اند که آن‌ها پس از دستگیری در تجمع‌ها کشته شده‌اند.

از جمله وب سایت کُردپا، اعلام کرده که روز دوشنبه بیست و پنجم دی‌ماه، یک زندانی کُرد به نام حسین قادری ٣٠ ساله که در تجمع‌های اخیر دستگیر شده بود، در قرنطینه زندان مرکزی  سنندج به دلایل نامعلومی جان خود را از دست داده است.

وب سایت هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، نیز اعلام کرده بود که جوانی به نام علی پولادی روز جمعه ۲۲ دی «توسط ماموران نیروی انتظامی چالوس بازداشت شده بود اما یک روز بعد به خانواده او اعلام شده که«برای تحویل گرفتن پیکرش مراجعه کنند».

برخی از وب سایت‌ها نیز از کشته شدن فردی به نام محمد نصیری در زندان زنجان خبر داده بودند اما علاءالدین کریم، مدیرکل زندان‌های این استان، گفته که در این تجمع‌ها فردی با این مشخصات «زندانی نبوده وموضوعات مطرح شده در فضای مجازی و برخی از سایت‌ها از اساس کذب محض است».

پیش از این نیز فیلم‌هایی از خاک‌سپاری آرش خدری و امین رمضانی در مسجد سلیمان و هم‌چنین فیلمی از تیر خوردن آرش خدری منتشر شده است. فرماندار این شهر اما این گزارش‌ها را تکذیب کرده است.

بیشتر بخوانید 

• پنج روز تجمع؛ ۲۵ کشته
• از «ندا» تا «احسان»
• زندانیان فوت شده «از احساس گناه دق کرده‌اند»

در میان نام‌هایی که به عنوان کشته‌شدگان تجمع‌های اخیر منتشر شده، نام سینا قنبری، وحید حیدری و سینا ابطحی‌زاده بیشتر مطرح شده است، شاید به دلیل اینکه برخی از نمایندگان مجلس و فعالان مدنی وضعیت آنان را پیگیری کرده اند.

دراین میان تاوان تکذیب کردن اظهارات مقامات قوه قضائیه و نیروی انتظامی درباره دستگیری وحید حیدری به اتهام «فروش مواد مخدر» برای محمد نجفی، وکیل دادگستری،بازداشت او بوده است.

 

علی مطهری،نایب رئیس مجلس،ایران اعلام کرده که یکی از محورهای بازدید نمایندگان از زندان اوین بررسی ادعای خودکشی سینا قنبری است.

او پیشنهاد کرده که بازدید از زندان‌ها در کل ایران انجام شود و درباره  همه افرادی که «گفته می‌شود در حوادث اخیر در زندان‌های کشور خودکشی کرده‌اند، تحقیق شود تا تبلیغات و شبهات از بین برود».پیشنهادی که نه قوه قضائیه تمایلی به آن دارد و نه نمایندگان شهرستان‌های مختلف حاضرند آن را پیگیری کنند.

بازدید نمایندگان مجلس از زندان اوین هم در حالی بنا است هفته آینده انجام شود که به گفته دادستان تهران، تنها «۲۰ نفر» در زندان باقی مانده‌اند که «طی هفته جاری در مورد آن‌ها اتخاذ تصمیم خواهد شد».

عباس جعفری دولت‌آبادی البته گفته که برای ۵۴ نفر کیفرخواست صادر شده است؛ به این معنا که پرونده آن‌ها به دادگاه خواهد رفت و احتمالا به زندان محکوم خواهند شد.

پیش از این معاون فرماندار تهران از بازداشت بیش از ۴۵۰ نفر دراین تجمعات خبر داده بود. نمایندگان مجلس هدف از بازدید از زندان اوین را دیدار با بازداشت‌شدگان اعلام کرده‌اند اما اگر سخنان دادستان تهران مبنی بر باقی ماندن ۲۰ زندانی درست باشد، مشخص نیست که نمایندگان مجلس قرار است با چه کسانی ملاقات کنند.

الهیار ملکشاهی، رییس کمیسیون قضایی مجلس، اعلام کرده که به همراه محمد کاظمی، محمد دهقانی، محمدجواد فتحی، عبدالکریم حسین‌زاده، محمدعلی وکیلی و دو یا سه عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی، یکشنبه هفته آینده از زندان اوین بازدید خواهند کرد.

اگر سخنان دادستان تهران مبنی بر باقی ماندن ۲۰ تن از بازداشت شدگان تجمع‌ها در زندان درست باشد، مشخص نیست که نمایندگان مجلس قرار است با چه کسانی ملاقات کنند.

از این ترکیب، محمد کاظمی، محمد جواد فتحی، عبدالکریم حسین‌زاده و محمد وکیلی اصلاح‌طلب هستند و شاید برخی امیدوارند آن‌ها پس از بازدید از زندان حداقل درباره موضوع مرگ سینا قنبری و اتفاقات دیگر سخن بگویند.

برخی از زندانیان سابق سیاسی و فعالان حقوق بشر اما اساسا بازدید نمایندگان از زندان‌ها را بی‌تاثیر دانسته‌اند.

عمادالدین باقی، فعال سیاسی و فعال حقوق بشر در مصاحبه با وب‌سایت «جامعه نو» گفته که این ملاقات‌ها «نقش سوپاپ را دارند و البته تعبیر رادیکال‌تر آن اغواگری است».

به گفته این زندانی سابق سیاسی «چنین ملاقات‌هایی بی‌اثر است چون تصمیم اصلی با قوه‌ قضاییه است».

حسن اسدی زیدآبادی، زندانی سابق سیاسی، نیز در توئیتر نوشت:« در دوره زندان یک‌بار تجربه بازدید نمایندگان مجلس نهم از اوین را داشتم. جدا معتقدم حتی بازدید نمایندگان با حسن نیت امروز نیز چندان حاصلی ندارد؛ به ویژه وقتی خود رییس سازمان زندان‌ها را هم به بندهای ۲۰۹، ۲الف و ۲۴۰ اوین راه نمی‌دهند».

به جز پی‌گیری بازدید از زندانها علی نوبخت، رئیس کمیسیون بهداشت مجلس، خبر داده که از رئیس سازمان پزشکی قانونی دعوت کرده است تا در یکی از جلسات این کمیسیون درباره گزارش‌ها مبنی بر «خودکشی» برخی زندانیان توضیح دهد.

پزشکی قانونی اما نهادی زیر نظر قوه قضائیه است و مشخص نیست که رئیس این نهاد تا چه حد بدون فشار نهادهای امنیتی بتواند به سئوالات نمایندگان پاسخ دهد.