چند اعدام و ۱۰۵ سال زندان

زیتون:سحرنصیری- سید مهدی هاشمی اگرچه مشهورترین ولی تنها قربانی حذف آیت‌الله منتظری از صحنه رهبری نظام نبود. دراین پرونده چندین نفر دیگر اعدام و ۲۶ نفر به بیش از ۱۰۵ سال زندان محکوم شدند.

در فاصله دستگیری سید مهدی هاشمی، نفرات بسیاری در لیست وزارت اطلاعات مرتبط با سازمان نهضت‌های آزادی‌بخش و هم‌چنین افشای ماجرای مک فارلین حضور داشتند.

آیت‌الله منتظری در کتاب خاطراتش از تلاش وزارت اطلاعات برای دستگیری حدود ۳۰۰ نفر سخن گفته بود.

محمد محمدی ری‌شهری نیز در خاطرات سیاسی‌اش در مورد افراد نزدیک به مهدی هاشمی نوشته است: «یکی از افراد شاخص این گروه آقای امید نجف آبادی است که بر اساس اعترافات متهمین دستگیر شده، یکی دیگر از افرادی که دستگیر شده آقای میرزائی است که نماینده مجلس بوده و یک فرد دیگر حسن نارنجی معروف به حسن ساطع نام دارد».

 آیت‌الله منتظری در کتاب خاطراتش از تلاش وزارت اطلاعات برای دستگیری حدود ۳۰۰ نفر در پرونده مهدی هاشمی سخن گفته بود.

محمدی ری‌شهری در کتاب خود به وضعیت افرادی که در ارتباط با قتل‌های منسوب به نزدیکان مهدی هاشمی دستگیر شده بودند اشاره‌ای نکرده است اما آنان نیز در این پرونده اعدام و یا به تعبیری قصاص شده‌اند.

در این پرونده مرتضی امینی، حسن تاج و حسن سمیعی متهم به قتل جعفر حسام و رضا مرادی و محمد کاظم‌زاده متهم به قتل عباس قلی حشمت بودند.

محمد اسماعیل ابراهیمی، اسدالله شفیع‌زاده، محمد حسین جعفرزاده و محمود ایمانیان متهم به قتل آیت‌الله شمسآبادی و حسین علی جعفرزاده و مصطفی مهدی‌زاده، متهم به قتل امیر عباس بحرینیان بودند.

از معاون اولی و «سوتِ بلبلی» تا «پرده‌نشینی»

پیدا و پنهان مهدی هاشمی

در میان کسانی که در پرونده مهدی هاشمی متهم بودند، محمد حسین جعفرزاده، حسین مرادی و محمد قاسم‌زاده (قاسمی) موفق به فرار به کشورهای اروپایی شدند.

هم‌چنین عباس‌علی رحیمی به پاکستان گریخته بود و فکر می‌کرد که پس از مدتی موضوع پرونده‌اش حل می‌شود اما پس از بازگشت به ایران اعدام شد.

 

ری‌شهری در کتاب خود نوشته است: «حسین مرادی و محمد حسین جعفرزاده به کشور پاکستان و محمد قاسمزاده (قاسمی) به کشور سوئیس گریخته و تا کنون به جمهوری اسلامی مراجعت نکرده‌اند و اسدالله شفیع‌زاده نیز فراری می‌باشد و مصطفی مهدی‌زاده تاکنون خود را به وزارت اطلاعات معرفی نکرده است. مهدی شه‌نوازی معروف به امیری، مدتی مخفی بود تا این‌که توسط برادران اطلاعات مخفی‌گاه وی کشف و دستگیر گردید. وی پس از انجام بازجویی و تحقیقات به‌حکم دادگاه ویژه روحانیت آزاد شد. فضل‌الله ریسمان‌کار، مرتضی نیل‌فروشان و مسعود عرب‌زاده معروف به معتمدی، مدتی بازداشت بوده و پس از گذراندن مراحل بررسی و پایان کار بازجویی آزاد گردیدند».

دیدار آیت‌الله خمینی با هادی هاشمی پس از اعدام برادرش به نوعی دل‌جویی از او بود.

البته افرادی که ری‌شهری از آن ها نام برده، پس از برگزاری دادگاه و ابلاغ حکم مجددا برای اجرای حکم و گذراندن مدت محکومیت به زندان فراخوانده شدند.

پس از دست‌گیری های گسترده، اعلامیه‌های زیادی از سوی تعدادی از طلاب در تقبیح بازداشت ها منتشر شد که این بازداشت‌ها را نه یک جریان ساده بررسی «یک جنایت و یا اتهامات ضد انقلاب» بلکه بخشی از جنگ‌های قدرت پشت پرده رقیبان برای تضعیف آیت‌الله منتظری و «شروع انحرافی در انقلاب با حمایت ابرقدرت‌های خارجی» می‌دانستند.

دست اندرکاران پرونده سید و حذف آیت‌الله

قربانیان افشای معامله پنهانی

اما ری‌شهری انتشار این اعلامیه‌های بی نام‌ونشان را متوجه «باندمهدی هاشمی» دانسته است.

بیت آیت‌الله منتظری

سید هادی هاشمی داماد آیت‌الله منتظری و سعید منتظری فرزند کوچک آیت‌الله از جمله نفراتی که در اعترافات سید مهدی هاشمی مورد اتهام قرار گرفتند، با ارسال نامه‌ای هرگونه ارتباط خود را با جریان سید مهدی رد کردند.

اما چندی بعد سیدهادی مسئول دفتر آیت‌الله که به اعتقاد ری‌شهری شریک اتهامات برادر بود و در برخی موارد «حتی نقش اصلی» را ایفا می‌کرد با وجود مخالفت سران سه قوه و تنها با جلب حمایت آیت‌الله خمینی احضار و بازداشت شد.

وی پس از گذشت دو هفته از بازداشت با پی‌گیری مصرانه ری‌شهری به سمنان تبعید شد و حتی نامه کتبی آیت‌الله خمینی در خرداد ماه سال ۶۶ نیز نتوانست موجبات آزادی وی را فراهم کند.

محمدی ری‌شهری در خاطرات سیاسی خود اعلام می‌کند که از آیت‌الله خمینی تقاضا کرده که هادی هاشمی به سمنان تبعید شود. وی حدود هشت ماه در یکی از خانه‌های وزارت اطلاعات در سمنان تحت نظر ماموران بود تا این‌که به آیت‌الله منتظری خبری می‌رسد که قرار است مهدی و هادی هاشمی اعدام شوند و هادی هاشمی موفق به فرار از خانه وزارت اطلاعات و در قم پنهان می‌شود.

احمد خمینی در نوشته «رنج‌نامه »از دیدارهادی هاشمی با آیت‌الله خمینی پس از اعدام مهدی هاشمی خبر داده و نوشته که آیت‌الله خمینی دراین دیدار توصیه‌هایی را به هادی هاشمی درباره آیت‌الله منتظری داشته است اما این دیدار به نوعی دل‌جویی از هادی هاشمی پس از اعدام برادرش نیز بود.

برادران مرادی

غلام‌رضا مرادی پاسدار همراه سید مهدی هاشمی که متهم به قتل عباس‌قلی حشمت و هم‌چنین اختفا سلاح نیز بود، بنابر آن‌چه که در خاطرات سیاسی وزیر اطلاعات وقت آمده برای نشان دادن محل دقیق اختفاء مهمات به همراه بازجویان از تهران راهی اصفهان می‌شود و به بهانه حال بد مادر، بازجویان را جهت دیداری کوتاه با خانواده در قهدریجان راضی می‌کند. اما هنگام اقدام به فرار می‌کند که با رگبار ماموران کشته می‌شود.

مجلس خبرگان چاره دیگری جز انتخاب آیت‌الله منتظری نداشت

احمد خمینی به دنبال رهبری آینده بود

مرگ وی موجب خشم خانواده و اهالی قهدریجان شده و اعلام می‌کنند که وی شهید شده و باید در گلزار شهدا به خاک سپرده شود. آن‌ها هم‌چین از وجود کبودی و آثار شکنجه بر بدنش خبر دادند. دادستانی انقلاب بلافاصله پدر و برادر غلامرضا مرادی را احضار و تهدید کرد که بدون دامن زدن به شایعات باید وی را در یک قبر معمولی دفن کنند.

اما در روز تشییع درگیری شدیدی را بین برادران مقتول و تعدادی از مردم قهدریجان و در مقابل نیروهای وزارت اطلاعات رخ داد و در نهایت خانواده مرادی و مردم حامی آنان موفق می‌شوند که وی را در گلزار شهدا دفن کنند. به دنبال این وقایع، وزارت اطلاعات اقدام به بازداشت رضا مرادی برادر متوفی به دلیل «نقض تعهد» می‌کند.

پس از دستگیری‌های گسترده، اعلامیه‌های زیادی از سوی تعدادی از طلاب در تقبیح بازداشت‌ها منتشر شد که این بازداشت‌ها را بخشی از جنگ‌های قدرت پشت پرده رقیبان برای تضعیف آیت‌الله منتظری و «شروع انحرافی در انقلاب با حمایت ابرقدرت های خارجی» می‌دانستند.

پس ازگ گذشت شش ماه، وزارت اطلاعات غلام‌رضا مرادی را در جریان مخفی کردن سلاح بی‌گناه دانسته و برادرش رضا مرادی را به عنوان متهم دستگیر می‌کند. ری‌شهری ادعا می‌کند رضا مرادی در نهایت اتهام فوق را پذیرفته و برای پیدا کردن محل جاسازی ۳۴ قبضه اسلحه با آن وزارت‌خانه همکاری کرده است.

احمد حسنی؛ وقتی خانه وزارت اطلاعات«خانه تیمی» شد

احمد حسنی که دستگیری وی به قبل از احضار سید مهدی هاشمی باز می‌گردد بنابر گفته مقامات در «خانه تیمی» بازداشت شده بود.

آیت‌الله منتظری در نامه‌اش خطاب به آیت‌الله خمینی، احمد حسنی را یکی از اعضای دلسوز نظام در نهضت‌های آزادی‌بخش می‌داند که در بسیاری از کارهای مهم اطلاعاتی در خارج از کشور با شخص ری‌شهری و فلاحیان همکاری نزدیک داشته است.

 

هم‌چنین نقل شده وی حدود هشت ماه قبل از دستگیری طی تماس با فلاحیان و ری‌شهری اقدام به تحویل سلاح‌های موجود و دریافت رسید کرده و فعالیت‌های نهضت آزادی‌بخش را به حوزه‌های تبلیغی و فرهنگی تقلیل می‌دهد.

امید نجف‌آبادی؛ نابینایی و ناشنوایی بر اثر شکنجه

فتح‌الله امید نجف‌آبادی از شاگردان آیت‌الله خمینی، منتظری و علامه طباطبایی در حوزه علمیه و از نزدیکان و همکاران مرتضی مطهری بود. امید نجف‌آبادی تنظیم و تدوین کتاب جاذبه و دافعه علی را از روی سخنرانی‌های مرتضی مطهری پیاده کرد و برای آن پاورقی زد.

فتح الله امید نجف‌آبادی در اثر شلاق و شکنجه بنابر اظهاراتش در ملاقات‌ها و نامه‌هایش در زندان حتی بینایی یک چشم و شنوایی یک گوشش را نیز از دست داده بود.

مرتضی مطهری در مقدمه این کتاب نوشت: «زحمت اصلاح و تکمیل سخنرانی‌ها را فاضل بلند قدر جناب آقای امید نجف‌آبادی متحمل شدند. نیمی از کتاب به قلم معظم‌له است که پس از استخراج از نوارهای ضبط صوت، از نو به قلم خود نوشته و احیاناً اصلاح فرموده‌اند. نیم دیگر آن تقریر لفظی خود اینجانب است».

او نقش مستقیمی در ارسال نامه‌های محرمانه ماجرای مک فارلین به آیت‌الله منتظری و در نهایت رسوایی مک فارلین ایفا کرد. این نقش به دلیل نزدیکی وی با شخصی به نام قربانی‌فر که از دلالان فروش اسلحه به ایران بود که پیش از انقلاب به نجف‌آبادی کمک مالی تبلیغاتی می‌کرد.

آیت‌الله نجف‌آبادی پس از دستگیری به مدت سه ماه در زندان انفرادی نگهداری می‌شد. در اثر شلاق و شکنجه بنابر اظهاراتش در ملاقات‌ها و نامه‌هایش در زندان حتی بینایی یک چشم و شنوایی یک گوشش را نیز از دست داده بود، در نهایت در سال ۶۷ به همراه روحانی دیگر، به اتهام اعمال منافی عفت (هم‌جنس‌گرایی) محاکمه و اعدام گردید.

متهمان و مطلعان یک ترور؛مهدی هاشمی،یا محمد عطریان فر و احمد سالک

ایران‌گیت و حذف آیت‌الله در مصاحبه با ابوالحسن بنی‌صدر

هرچند امید نجف‌آبادی در پرونده مهدی هاشمی محکوم به اعدام شد اما دست اندرکاران پرونده نتوانستند برای اعدام او به موضوعاتی چون ترور امیر عباس بحرینیان استناد کنند و عملا در نهایت او را به اتهام «لواط» اعدام کردند.

دست اندرکاران پرونده مهدی هاشمی درباره اتهامی که به امید نجف‌آبادی منسوب شده توضیحی نداده‌اند و نزدیکان آیت‌الله منتظری می‌گویند که درباره این اتهام نه اعترافی در پرونده وجود داشته و نه شواهد قابل قبول دیگری.

آیت‌الله منتظری در کتاب خاطرات خود می‌نویسد:«مرحوم آقای امید را نیز در زندان متهم به اعمال منافی عفت کردند و او را به همین اتهام اعدام نمودند. آیا آقای امید که خود هم مجتهد بود و هم سنی ازشان گذشته بود اهل چنین کارهایی بود؟ … نقل می‌کنند در همان ایامی که این مسایل در کشور بحثش داغ بود مرحوم آیت‌الله آقای حاج میرزا هاشم آملی، پدر همین آقایان لاریجانی‌ها، به ملاقات مرحوم آیت‌الله مرعشی نجفی رفته بودند. بعد خادم منزل برای آن‌ها چای آورده بود و سینی را گذاشته و می‌خواست برود. مرحوم آیت‌الله نجفی به شوخی به ایشان گفته بود که نه خیر شما هم نروید و اینجا باشید. می‌ترسم اگر تو نباشی بعداً بگویند آقای نجفی با آقای آملی فلان عمل را انجام داده… القصه به نظر من آقای امید نجف‌آبادی هم قربانی ماجرای مک فارلین شد».

اعتراض نمایندگان مجلس به بازداشت عیدی محمد میرزایی

روحانی و نماینده شهرستان فلاورجان در مجلس که به اتهام همکاری با سید مهدی هاشمی بازداشت شده و به شش سال حبس تعزیری، چهار سال تعلیقی و همچنین خلع لباس محکوم شد.

واکنش‌ها به اتهام احمد علیه احمد

قهدریجان علیا علیه قهدریجان سفلی

برخی از نمایندگان مجلس با ارسال اعلامیه‌ای از دستگیری میرزایی به شدت انتقاد کرده و آن را نتیجه «باندبازی و گروه‌گرایی» می‌دانستند که حتی نمایندگان مجلس نیز از خطر آنها مصون نیستند و بدون هیچ ادله‌ای بازداشت می‌شوند.

ری‌شهری در کتاب خاطراتش احکام صادره دادگاه اعضای گروه سید مهدی هاشمی را متوجه ۲۴ نفر می‌داند که احکام آنها بین اعدام تا حبس‌های طولانی مدت و کوتاه مدت متغیر است. در این میان حسن ساطع و امیرشهنوازی به دلیل فعالیت‌های تسلیحاتی و فعالیت‌های موثر به نفع سید مهدی هاشمی هرکدام به ۱۵ سال حبس قطعی محکوم شدند.

تعداد دیگری هم‌چون مصفایی، طاهری، عرب‌زاده و صالحی نیز به دلیل اختفا و جعل اسناد و نگهداری تسلیحات به حبس‌های پنج ساله محکوم شدند.

محمدی ری‌شهری اعلام کرده که به جز افراد اعدام شده اکثر متهمین در سال ۶۷ آزاد شده‌اند که به نظر می‌رسد بیش از رسیدگی به اتهامات و مجازات خاطیان، به ثمر رسیدن پروژه حذف آیت‌الله منتظری مد نظر دستگاه حاکم بوده است.