زیتون- پریا منتظر زاده: محمدعلی نجفی، شهردار تهران، بعد از حدود هفت ماه حضور در این سمت، و در آستانه تعطیلات نوروز، استعفای کتبی خود را به شورای شهر ارایه داد. خبر آنقدر ناباورانه بود که در ابتدا تعدادی از اعضای شورای شهر تهران آن را تکذیب کردند. سپس اعلام شد که استعفای کتبی ارایه شده اما اکنون زمان خوبی برای استعفا نیست و تصمیمگیری در این خصوص به پایان تعطیلات نوروز موکول میشود.
نجفی اینبار هم بهانه بیماری خود را مطرح کرده است، اما مساله اینجاست که آیا شهردار تهران نمیداند که روزهای آخر سال زمان خوبی برای استعفا نیست و بهانه بیماری نخنما شده است؟
بهاره آروین و محمد نعیمیپور فشارها را دلیل استعفای نجفی دانستهاند؛ فشارهایی که از سوی سپاه پاسداران، دادستانی و دفتر رهبر جمهوری اسلامی وارد شده است.
با وجود رای قاطع مردم به لیست امید شورای شهر تهران و توافق جامع شورا بر انتخاب نجفی، او از همان روزهای نخست با مشکل و تهدید برکناری مواجه بود. زمزمههای رفتن او از شهرداری هنگامی بر سر زبانها افتاد که نجفی به شهرداری آمده بود که بماند و سلامت جسمانی خود را نیز با صراحت اعلام کرد.
نجفی از مدیران نسل اول انقلاب است که در سال ۱۳۶۰ به وزارت علوم رسید. او در انتخابات جنجالبرانگیز ۱۳۸۸ مشاور ارشد مهدی کروبی بود.
از همینجا بود که غیرخودی تلقی شد و در دوره نخست ریاستجمهوری حسن روحانی، نتوانست به عنوان وزیر آموزش و پرورش از مجلس شورای اسلامی رای اعتماد بگیرد.
او ۲۴ دی ماه گزارش صد روزه خود، به علاوه بررسی عملکرد شهرداری در دوره قبل را به شورای شهر تهران ارایه داد.
بر اساس گزارش نجفی، «واگذاری سلیقهای ۶۷۴ ملک» به اشخاص مختلف (که در پروندهای موسوم به املاک نجومی پیگیری شد)، استخدامهای بیرویه (که موجب شده به ازای هر ۱۰۰ پست، ۴۲۶ نفر در استخدام شهرداری تهران باشند)، تخلفات زیستمحیطی (از جمله تفکیککردن هوشمند تنها ۳ درصد زباله شهر تهران) و حفر ۳۲ حلقه چاه برای تامین آب، تنها بخشی از تخلفات شهردار پیشین تهران محسوب میشوند.
درخواست ملاقات شهردار با آیتالله خامنه ای «به تعویق افتاده» و برخی اصلاحطلبان این موضوع را «به مخالفت بخشهای اصلی حاکمیت با نجفی تعبیر کردهاند».
«هزینهکردن بودجه شهرداری در انتخابات ریاستجمهوری»، «استخدام ناگهانی ۱۳ هزار نفر در آستانه انتخابات» و «خیانت در صندوق ذخیره کارکنان شهرداری» دیگر تخلفهای قالیباف در گزارش نجفی بود.
قراردادهای صوری همچون قرارداد ارزیابی عملکردی که با یکی از شرکتهای ناجا بسته شد و پول آن به مخارج انتخاباتی رسید، از موارد دیگر اتهامات قالیباف است. ارزش دو قرارداد روی هم یک میلیارد و ۴۳۰ میلیون تومان بوده است.
به گفته نجفی مبلغ دو قرارداد به حساب شرکت وابسته به ناجا ریخته شده اما یک میلیارد و ۲۵۷ میلیون تومان آن را به یک حساب بانکی متعلق به رئیس دفتر یکی از معاونان شهردار قبلی واریز کردند و این پول نیز «خرج انتخابات» شده است.
نجفی پس از ۱۲ سال، ویرانهای با ۵۲ هزار میلیارد تومان بدهی را از قالیباف تحویل گرفته بود که نمیتوانست نسبت به تخلفاتی که در گذشته در آن انجام شده بود اقدام قانونی صورت دهد.
چنانکه پیش از انتخابات ریاستجمهوری بحث تامین هزینههای ستاد انتخاباتی قالیباف مطرح شد و محمد جعفر منتظری، دادستان کل کشور به بهانه آنکه قانون مناسبی در این زمینه وجود ندارد، از پیگیری آنها اجتناب کرد.
احضاریه دادستانی را ساعت ۱۰ شب به خانه نجفی بردهاند، جوانی بیستوچند ساله از او بازجویی کرده و سپس با قرار کفالت آزاد شده است.
رسانههای اصولگرا از جمله خبرگزاری تسنیم ماههاست که با مطالب مختلفی سعی دارند احتمال رفتن نجفی از شهرداری را تقویت کنند. این خبرگزاری در تاریخ ۱۴ بهمن امسال مطلبی با عنوان «زمزمههای رفتن نجفی از شهرداری تهران» منتشر کرد.
برخلاف این تیتر گمراهکننده، تنها در یک جمله از مطلب به پرسش از نجفی درباره استعفایش اشاره شده بود: «محمدعلی نجفی روز گذشته و در حاشیه بیستونهمین نشست کمیته دائمی احزاب آسیایی و دومین کنفرانس بینالمللی ویژه در خصوص زمزمههای موجود درباره استعفاء از شهرداری، گفت: الآن این زمزمه را درست کردید؟».
این پاسخ شهردار تهران نشان میدهد که او قصد ادامه کار در شهرداری را داشته است. واضح است که عملکرد این رسانه اصولگرا ریشه در اختلافات عمیق تری با شهردار تهران دارد.
برخی منتقدان نجفی، عملکرد او در زیر سوال بردن مسئولان سابق را به عملکرد روحانی تشبیه می کنند. علاوه بر این، مخالفت با نجفی در دوران ریاست جمهوری روحانی، به مخالفت با کرباسچی در دوران خاتمی تشبیه می شود که هر دو با هدف تضعیف رییس جمهور صورت گرفت.
نجفی به دلیل برکنار نکردن مدیران قالیباف همواره مورد انتقاد بوده است. اما او در پاسخ به منتقدان گفت که ورای مسائل جناحی رفتار می کند و به همین دلیل برخی مدیران لایق را ارتقا داده است. حالا گفته میشود که مراسم رقص برج میلاد را نیز یکی از مدیران سابق برگزار کرده و موجب دردسر، احضار و صدور قرار وثیقه برای شهردار کنونی شده است.
نجفی از بخت بد و به دلیل جانشینی با قالیباف، با یکی از نزدیکان رهبر جمهوری اسلامی و سپاه پاسداران درافتاده که پای ثابت انتخاباتهای ریاستجمهوری است.
اتهاماتی که او به قالیباف نسبت میدهد آنقدر بزرگ هستند که در صورت پیگیری، نه تنها او نمیتواند در انتخابات ۱۴۰۰ کاندیدای ریاستجمهوری شود، بلکه باید در زندان این انتخابات را به نظاره بنشیند.
مجموعه عوامل و اتفاقهای هفت ماه گذشته، شهردار تهران را به این نتیجه رسانده که دیگر نمیتواند به کارش ادامه دهد. او به دلایلی که دارد، دوباره موضوع بیماری مطرح کرده است.
آیندگان ممکن است از روزهایی بنویسند که رقص دختران ۸ ساله میتوانست به تغییر یک شهردار پایتخت منجر شود.
از این بیماری تنها با عنوان «مشکل جدید پزشکی» یاد میشود بدون اینکه توضیح بیشتری داده شود. برخی همچون محمد علیخانی، رئیس کمیسیون حمل و نقل شورای شهر تهران فشارهای سیاسی را در بروز این بیماری دخیل میدانند.
این نخستین بار نیست که نجفی به بهانههای پزشکی مشاغل خود را رها میکند. او پیش از این نیز به دلیل بیماری قلبی از سمت معاون رییسجمهور و رییس سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی استعفا داد.
پس از شهردار شدن، مشکلات جسمانی دیگری از جمله کمردرد هم مطرح شد که در واکنش به آنها رسانههای اصولگرا همچون مشرقنیوز نوشتند «چه کسی شهر تهران را اداره خواهد کرد؟»
نجفی پس از استعفا، از سوی اصلاحطلبان نیز با انتقاد مواجه شده که چرا دلایل واقعی استعفایش را بیان نمیکند؟ مشارکت گسترده مردم شهر تهران در انتخابات شورای شهر، مسئولیتی را بر دوش نجفی و یاران او در شورای شهر تهران گذاشته است و در صورت عدم توجیه افکار عمومی، اعتماد عمومی از مجموعه شورای شهر تهران نیز سلب میشود.
بهاره آروین، عضو شورای شهر تهران و محمد نعیمیپور، عضو حزب اتحاد ملت ایران، اما فشارها را دلیل استعفای نجفی دانستهاند؛ فشارهایی که میتواند از سوی سپاه پاسداران، دادستانی و دفتر رهبر جمهوری اسلامی به نجفی وارد شده باشد.
«یکی از نهادهای امنیتی به روسای دوره موقت و رسمی شورا پیغام دادند که حضور نجفی در شهرداری تهران برایشان قابل پذیرش نیست» و پروندههایش به جریان خواهد افتاد.
به گفته خانم آروین، قبل از انتخاب نجفی به سمت شهرداری تهران«یکی از نهادهای امنیتی به روسای دوره موقت و رسمی شورا پیغام دادند که حضور نجفی در شهرداری تهران برایشان قابل پذیرش نیست … و در صورت پذیرش سمت شهردار توسط او، پروندههایی از فعالیتهای سالیان قبل او به دادگاه ارجاع خواهد شد».
اشاره بهاره آروین میتواند به سپاه پاسداران باشد. این نهاد علاوه بر موضوعات سیاسی در شهرداری منافع اقتصادی نیز دارد. شهرداری تهران نیز سال ۹۳ یک تفاهم ۲۰ هزار میلیارد تومانی با قرارگاه خاتمالانبیا منعقد کرده بود.
بهاره آروین همچنین نوشت که درخواست ملاقات اعضای شورای شهر و شهردار تهران با رهبر جمهوری اسلامی «به تعویق افتاده» و برخی اصلاحطلبان این موضوع را «به مخالفت بخشهای اصلی حاکمیت با حضور نجفی به عنوان شهردار تهران تعبیر کرده و معتقد بودند چنین حضوری با توجه به چنان مخالفتی نه به صلاح جریان اصلاحطلبی است و نه به صلاح اداره پایتخت».
این عضو شورای شهر همچنین از «رفتارهای تحقیرآمیز» با شهردار تهران در ماجرای احضار به دادستانی به دلیل جشن روز زن خبر داد.
او نوشت که احضاریه را ساعت ۱۰ شب به خانه نجفی بردهاند، جوانی بیست و چند ساله از او بازجویی کرده و سپس با قرار کفالت آزاد شده است.
محمد نعیمیپور، عضو شورای شهر نیز سخنان مشابهی را بیان کرده و گفته بود:«قبل از اینکه آقای نجفی با رأی اعتماد شهردار شود، بخشهای… و همچنین مسئولان آنها با ایشان جلسههایی داشتهاند و تا آنجا که بنده اطلاع دارم در آن جلسهها ایشان تهدید شده بودند که اگر کنارهگیری نکنند، پرونده ایشان را به جریان خواهند انداخت و میتوانند برای ایشان دردسر ایجاد کنند».
مصطفی تاجزاده، عضو حزب جبهه مشارکت، نیز در توئیتر خود نوشته بود:«جواب رهبر به اعتراض آقای کروبی برای محاکمهی شهرداران این بود که کرباسچی باید بداند از او گردنکلفتتر هم وجود دارد. کاش شیخ اصلاحات در حصر نبود و علت اصلی استعفای نجفی را هم از رهبر میپرسید تا بفهمیم که چرا تهران باید از داشتن شهردار کاربلد و فسادستیز محروم گردد».
هر چند نجفی این شرایط را پیشبینی می کرد اما شاید ماجرای رقص دختران در مراسم روز زن و احضار از سوی دادستانی، تیر خلاصی بود که او را مجاب کرد نمیتواند در این فضا کاری انجام دهد.
آیندگان ممکن است از روزهایی بنویسند که رقص دخترکان ۸ ساله میتوانست به عوض شدن یک شهردار پایتخت منجر شود.
۱۳ آبان در تاریخ جمهوری اسلامی روز مهمی است؛ نه از آن جهت که سفارت…
در تحلیل سیاسی و روانشناختی دیکتاتوری، مسئله مقصر دانستن پذیرفتگان دیکتاتوری به عنوان افرادی که…
امروز یکم نوامبر، روز جهانی وگن است؛ این روز، یادبودِ تمام دردمندیها و خودآگاهیهایی است…
درآمد در این نوشتار به دو مطلب خواهم پرداخت. نخست، تحلیلی از عنوان مقاله و…