زمینه‌سازی برای «نرمش قهرمانانه» دیگر

زیتون-فائزه مهرابی: شعار دادن علیه علی‌اکبر صالحی درمراسم روز قدس، تجمع گروهی از طلاب درمقابل  دفتر علی لاریجانی در اعتراض به لایحه مقابله با تامین مالی تروریسم و نشست جامعه مدرسین درباره اجرای مقررات گروه  ویژه مالی( (FATF )حکایت از تکرار بازی قدیمی اصول‌گرایان در مواجهه با برجام دارد.

براساس همان روش قدیمی آیت‌الله خامنه ای قصد دارد هیچ مسئولیتی را درباره مذاکرات جدید ایران و اروپا برای حفظ برجام برعهده نگیرد.

همه اعتراض های دلواپسان درروزهای اخیر برخلاف ظاهر ماجرا می تواند نشان از آمادگی برای «نرمش قهرمانانه» دیگری داشته باشد.روشی که درپذیرش برجام انجام شد.

پیش از پذیرش برجام نیز گروهی از روحانیون درمقابل مجلس چادر زدند و دلواپسان ده‌ها نشست و تجمع برگزار کردند.

اعضای جبهه پایداری نیز در مجلس اعتراض های زیادی را مطرح کردند اما در نهایت علی لایجانی به نمایندگان اعلام کرد که نظر آیت‌الله خامنه ای بر تصویب برجام است و به این ترتیب این توافق در مجلس اصول‌گرای نهم تصویب شد.

هرچند که پیش از مجلس عملا شورای عالی امنیت ملی این توافق را تصویب کرده بود و تصویب مجلس تنها جنبه نمایشی داشت.

اعتراض‌های اخیر نیز می‌تواند نشانی از احتمال پذیرش بخشی از شرط‌های اروپا در مذاکرات برای حفظ برجام باشد.

بیشتر بخوانید

پیامدها و بایدهای پس از خروج آمریکا از برجام

مسیحیان دست‌راستی؛ عامل اصلی خروج ترامپ از برجام

پومپئو و ترامپ؛ ایران و «فرماندهانِ بیزانسی»

نمایندگان مجلس اعلام کرده اند که اجرای مقررات گروه ویژه مالی در ایران از جمله خواسته‌های کشورهایی اروپایی در مذاکرات جدید با تهران بوده است.هرچند اجرای این مقررات عملا ارتباطی با برجام ندارد.

برای اجرای این مقررات چهار لایحه درمجلس ایران مطرح است که لایحه «الحاق ایران به کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم» جنجالی‌ترین آنها است.

«اصلاح قانون مبارزه با پول‌شویی» و «اصلاح قانون مبارزه با تأمین مالی تروریسم» در مجلس ایران در حال بررسی است.

«لایحه پیوستن به کنوانسیون مبارزه با جرایم سازمان‌یافته (پالرمو)» نیز در مجلس تصویب شده اما شورای نگهبان این لایحه را برای اصلاح به مجلس بازگردانده است.

دیپلمات های ایران و اروپا مذاکرات سختی را پیش رو دارند اما نتیجه هرچه باشد آیت الله خامنه ای از هم اکنون درقبال آن از خود سلب مسئولیت کرده است.

دلواپسان تصویب این لوایح را «برجام مالی» می‌خوانند و می‌گویند که با تصویب آن‌ها ایران دیگر نمی‌تواند به گروه حزب‌الله لبنان و گروه‌های فلسطینی کمک مالی کند، چرا که در فهرست گروه های تروریستی هستند. دولت اما این ادعاها را رد کرده است.

گروهی نیز اجرای این لوایح را به معنای تحویل دادن قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران، به آمریکا می‌دانند؛ ادعایی که قبلا جواد کریمی قدوسی، نماینده مشهد و محمود نبویان، عضو جبهه پایداری، مطرح کرده و گفته بودند که محمد جواد ظریف به آمریکا قول داده قاسم سلیمانی را تحویل دهد.

روز شنبه گروهی از طلاب و دلواپسان دربرابر دفتر علی لاریجانی در قم تجمع کردند و جامعه مدرسین حوزه علمیه قم نیز پس از افطار نشستی را با رئیس مجلس درباره اجرای مقررات گروه ویژه مالی برگزار کرد.

فراکسیون نمایندگان ولایی یا همان اعضای جبهه پایداری نیز در بیانیه ای از نمایندگان مجلس خواسته که  به لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم» رای ندهند.

برخی از نمایندگان عضو این فراکسیون نیز تهدید کرده اند که جلسه روز یک شنبه مجلس که قرار است این لایحه درآن بررسی شود را آبستراکسیون می کنند.

در واکنش به این تهدید ها علیرضا رحیمی،نماینده تهران،در توئیتر خود نوشت:«اکثریت مجلس پیوستن به کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم را به نفع کشور می دانند و ملاحظات لازم در دولت و نیز مراجع مهم امنیتی کشور بررسی و تمهید شده است».

وی این پرسش را مطرح کرد که «فضا سازی گسترده علیه مجلس و نمایندگان به تحریک کدام مراکز و پایگاهها صورت می گیرد».

اگربنا بر مقایسه اتفاقات گذشته باشد، فضاسازی‌های این چنینی پیش از این توسط سپاه پاسداران انجام شده است.

فضا‌سازی‌های شدید علیه دولت به بهانه برجام به انتخابات آینده مجلس نیز بی‌ارتباط نیست و خروج آمریکا از برجام دلواپسان را امیدوار کرده که وضعیت هواداران دولت درانتخابات آینده تضعیف شده باشد.

سپاه از جمله نهادهایی است که پیش از این صراحتا با اجرای مقررات گروه ویژه اقدام مالی مخالفت کرده است. حسین سلامی، جانشین فرمانده کل سپاه پاسداران، گفته بود که هدف از توافق با گروه ویژه اقدام مالی (فتف) را «رصد گردش مالی و اهرمی برای تأثیرگذاری» بر این نهاد است.

همه این اقدامات اما برخلاف ظاهر آن ممکن است نشان از یک «نرمش قهرمانانه»داشته باشد. البته در این میان آیت‌الله خامنه ای مانند برجام قصد ندارد هیچ مسئولیتی را بپذیرد.

او شش شرط برای اروپا تعیین کرده که از دید برخی از تحلیل‌گران و رسانه‌های اروپایی اجرای بخش‌هایی از آن‌ها ممکن نیست. از سوی دیگر اروپا از ایران توقعاتی دارد که برآورده شدن بخشی از آن‌ها به سختی ممکن است.

«صدور قطعنامه علیه آمریکا در شورای امنیت سازمان ملل»، «مطرح نشدن برنامه موشکی و اقدامات منطقه‌ای ایران در مذاکرات»، «تضمین تجارت با ایران از سوی بانک‌های اروپایی»، «تضمین فروش کامل نفت ایران»، «جبران بدعهدی گذشته» و «مقابله با تحریم‌های آمریکا» شش شرط آیت‌الله خامنه‌ای برای ماندن ایران در برجام است.

 

تغییر در برنامه موشکی و اقدامات ایران درمنطقه نیز از جمله شرط‌های اروپاست.

در این میان دیپلمات‌های دو طرف مذاکرات سختی را پیش رو دارند اما نتیجه هرچه باشد آیت‌الله خامنه ای از هم اکنون در قبال آن از خود سلب مسئولیت کرده است.

در حالی‌که پذیرش برجام نیز بدون نظر او ممکن نبود، وفاداران او تنها به دولت می‌تازند و می‌گویند که دولت رهبری را وادار به پذیرش این توافق کرده است.

با این توصیف علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی از سوی آنان در راهپیمایی روز قدس «خائن» و «وطن‌فروش» نامیده شده و در استقبالش شعار «مرگ بر منافق» سردادند.

این بار حسن روحانی شانس داشت که به چین سفر کرده بود و در راهپیمایی روز قدس حضور نداشت.

سال گذشته نیز درمراسم روز قدس شعار «مرگ بر منافق» و «روحانی، بنی‌صدر پیوندتان مبارک» سرداده شده بود، به گونه‌ای که محافظان روحانی او را سوار ماشین کردند تا صحنه را ترک کند.

این فضاسازی‌های شدید علیه دولت به انتخابات آینده مجلس نیز بی‌ارتباط نیست. پذیرش برجام باعث شد که عملا نزدیکان آیت‌الله خامنه ای زمینه‌ای برای پیروزی در مجلس دهم نداشته باشند.

خروج آمریکا از برجام اما شاید آنان را امیدوار کرده که وضعیت هواداران دولت در انتخابات آینده تضعیف شده باشد.

به این ترتیب ممکن در نهایت ایران و اروپا به توافقی برای حفظ برجام دست یابند و خط قرمزهای اعلام شده از سوی آیت‌الله خامنه‌ای نیز مانند برجام در مذاکرات جایی نداشته باشد و درنهایت او توافق را بپذیرد اما مانند برجام پس از پذیرش باز هم انتقاد کند.