۴۰ سال مصادره

زیتون-احسان مهرابی: 40 سال پس از پیروزی انقلاب در ایران، بنیاد مستضعفان، نهاد اقتصادی زیر نظر رهبر جمهوری اسلامی، همچنان به دنبال مصادره ساختمان‌ها است و برای کسانی که این ملک‌ها را معرفی کنند«حق الکشف» می‌دهد.

پس از پیروزی انقلاب ۵۷ اموال خانواده شاهنشاهی، فرماندهان ارتش، بهائیان و یهودیان سرشناس، کارخانه داران و خلاصه هر کسی که به نوعی می‌شد او را به حکومت سابق سابق نسبت داد، مصادره شد.

 پس از فوت آیت‌الله خمینی «یک عده نقشه کشیدند و اموال عظیمی،مصادره » و «با سرعت بالایی بین مسئولین توزیع شد».

آیت‌الله خمینی نیز در اسفند ماه سال ۵۷ به شورای انقلاب اسلامی دستور داد که «تمام اموال منقول و‏‎ ‎‏غیرمنقول سلسلۀ پهلوی و شاخه‌ها و عمال و مربوطین به این سلسله را که در طول مدت‏‎ ‎‏سلطۀ غیرقانونی از بیت‌المال مسلمین اختلاس نموده‌اند، به نفع مستمندان و کارگران و‏‎ ‎‏کارمندان ضعیف مصادره نمایید.»

در مصادره این اموال اما هیچ قاعده‌ای وجود نداشت و پس از سال‌ها تعدادی زیادی از مقامات جمهوری اسلامی از مصادره «ناحق» اموال بسیاری از افراد سخن می‌گویند.

در این میان فسادهای بسیاری نیز رخ داد و برخی از دست‌اندرکاران شاخص و یا عادی، بخشی از اموال ارزشمند از جمله طلاها و دیگر اموال ارزشمند را تصاحب کردند.

اکثر مقامات جمهوری اسلامی و به خصوص روحانیون شاخص در خانه‌های مصادره‌ای ساکن شدند.

بین نهادهای مختلف نیز برای تصاحب این اموال درگیری وجود داشت و هر نهادی تلاش می‌کرد که اموال مصادره‌ای بیشتری را ‌ضبط کند.

بنیاد مستضعفان، بنیاد شهید، ستاد اجرایی فرمان امام، بنیاد ۱۵ خرداد و دیگر بنیادهای تاسیس شده پس از انقلاب، هر یک بخشی از این ساختمان‌ها و اموال را تصاحب کردند.

درباره واگذاری این اموال به افراد مختلف نیز ضابطه‌ای جدی وجود نداشت و روسای این بنیادها اختیار مطلق برای واگذاری داشتند؛ به گونه‌ای که علاوه بر مقامات حکومت، بخشی از زندانیان سیاسی مذهبی در حکومت شاه نیز خانه‌هایی را از بنیادها دریافت کردند.

روند مصادره اموال پس از سال‌های ابتدایی انقلاب نیز ادامه یافت و حتی پس از ۴۰ سال همچنان ادامه دارد؛ تاجایی‌که رئیس بنیاد مستضعفان اخیرا در مصاحبه با روزنامه اعتماد گفته که او هر ماه املاک این بنیاد را بررسی و پیگیری می کند که این نهاد چند ملک جدید« پیدا کرده است».

محمد سعیدی کیا در توضیح «پیدا کردن ملک‌های جدید» می‌گوید: «یعنی ملکی که مصادره شده بوده و اسناد و مدارک آن نبوده، حال آن را پیدا کرده‌ایم و رویش دست گذاشته‌ایم».

رئیس بنیاد مستضعفان اخیرا در مصاحبه با روزنامه اعتماد گفته که او هر ماه املاک این بنیاد را بررسی و پیگیری می‌کند که این نهاد چند ملک جدید«پیدا کرده است».

او در پاسخ به این سئوال که «حق الکشف هم برای یافتن ملک‌های جدید می‌دهید»، می‌گوید «می‌دهیم اما درصدش را یادم نیست».

نادر طالب‌زاده، فیلم‌سازی که حامیان جوان رهبر جمهوری اسلامی او را تجلیل می‌کنند، نیز می‌گوید که یک سال پس از فوت آیت‌الله خمینی و در دوره رهبری آیت‌الله خامنه‌ای، یعنی حدود ۱۰ سال پس از انقلاب اموال پدر و مادرش مصادره شده است.

او می‌گوید که قوه قضائیه حتی به دستور آیت‌الله خامنه ای برای بازگرداندن این اموال «بی‌توجهی» کرده است.

پدر طالب‌زاده از فرماندهان ارتش شاهنشاهی بوده اما از سال ۴۳ استعفا داده و او می‌گوید، «دار و ندارش یک باغ بود که با وام بانک کشاورزی خریده و آباد کرده بود».

به گفته این فیلم‌ساز، بعد از انقلاب ۵۷ مقامات قضایی به او گفته‌اند چون پدرش از سال ۴۳ از ارتش خارج شده بود، هیچ مشکلی برایشان به وجود نخواهد آمد.

او اما می‌گوید که با این حال پس از فوت آیت‌الله خمینی و در ریاست محمد یزدی بر قوه قضائیه «یک عده نقشه کشیدند و اموال عظیمی، مصادره » کردند  که این اموال «با سرعت بالایی بین مسئولین توزیع شد».

با وجود استفاده بسیاری از مقامات جمهوری اسلامی از ساختمان‌های مصادره‌ای برای خانه و دفتر خود، دراین میان واگذاری یک ویلای مصادره‌ای ۱۰ هزار متری به حسن فیروزآبادی، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران، خبرساز شده است.

ویلایی که به گفته خبرگزاری ایرنا حداقل ارزش آن حدود «۱۰۰ میلیارد تومان است».

علی همدانی، خبرنگار بی‌بی‌سی فارسی، در توییتر خود نوشت: «ملک مورد نظر، باغ اشرف پهلوی است که پیش از انقلاب او برای ساختن دانشگاه وقف‌ وزارت علوم کرد …. از یکی از مهندسان سابق و کارکنانش شنیدم که بعد از مصادره، انقلابیون باغ را در سودای یافتن گنج قلوه کن کردند».

استقبال چهره‌هایی چون علیرضا زاکانی و حمید رسایی از افشای موضوع ویلای فیروزآبادی می تواند حکایت از درگیری‌های داخلی بین نیروهای نظامی داشته باشد.

استقبال چهره‌هایی چون علیرضا زاکانی، حمید رسایی و دیگر اصولگرایان از افشای این موضوع می‌تواند حکایت از درگیری‌های داخلی بین نیروهای نظامی داشته باشد.

برخی نیز برکناری حسن فیروزآبادی را مرتبط با حمایت از حسن روحانی در موضوعاتی مانند برجام و انتقاد از عملکرد رسانه های وابسته به سپاه پاسداران در تضعیف دولت می‌دانند.

خبرگزاری ایرنا نیز نوشت که «این سوال مطرح است که آیا فیروزآبادی تنها مسئولی است که از این املاک استفاده می‌کند و نقد او با مواضع سیاسی‌اش ارتباطی ندارد؟».

فیروز آبادی نیز گفته که این ساختمان با دستور رهبر جمهوری اسلامی به عنوان «دفتر فوق سری» رئیس کل ستاد نیروهای مسلح به او تحویل شده و دستوری برای تخلیه آن «دریافت نکرده» است.

احمد توکلی، نماینده سابق مجلس، اعلام کرده که درباره موضوع ویلای فیروزآبادی در روزهای آینده اعلام موضوع خواهد کرد، درحالی که خود پیش از این ساختمانی را از بنیاد مستضعفان دریافت کرده که به گفته محمدرضا رحیمی، معاون اول احمدی نژاد درسال ۹۰ ، بیش از ۱۲ میلیارد تومان ارزش داشته است.

به گفته رحیمی، توکلی در زمان ریاست محسن رفیق‌دوست بر بنیاد مستضعفان و جانبازان در سال ۷۰ به همراه چند فرد دیگر «زمینی به مساحت ‌۳۰۰۰متر مربع در شهرک غرب تهران به ارزش ‌۱۸۰ میلیون تومان با تخفیف به قیمت ‌۲۳ میلیون تومان» خریداری کرده و قرار شده این پول را به صورت قسطی ظرف مدت ۱۰ سال بپردازند.

توکلی اما گفته بود که این زمین برای یک مجموعه آموزشی استفاده شده با «توصیه» رهبر جمهوری اسلامی بنیاد مستضعفان و جانبازان موافقت کرده که پول این زمین به صورت قسطی پرداخت شود.

وی گفته بود که «یک متر مربع زمین متعلق به کسی نیست و تمام مجتمع اعم از زمین و ساختمانش وقف است».

هر چند احتمالا سخنان توکلی درباره مالکیت این زمین درست است اما نشان از بی‌ضابطه بودن واگذاری‌های این چنینی در بنیادهای زیر نظر رهبر جمهوری اسلامی دارد.

واکنش‌ها به ویلای در اختیار حسن فیروزآبادی نیز هرچند موضوع ساختمان های مصادره‌ای  و در اختیار مقامات جمهوری اسلامی را بار دیگر مطرح کرده اما بعید است که اتفاق جدیدی درباره آن‌ها رخ دهد و موضوع در حد تسویه حساب‌های سیاسی باقی خواهد ماند.