زیتون-پریامنظرزاده: انتشار اسامی خبرنگاران دریافت‌کننده طرح ترافیک خبرنگاری در روزهای اخیر، نمونه کوچکی از رانت‌ها و مجوزهای خاصی است که به نام عده‌ای و به کام کسان دیگری صادر می‌شود. این‌بار تعدادی از مقام‌های مسئول، از جمله نمایندگان مجلس و مسئولان رسانه‌ها زیرذره بین رفته‌اند.

از هنگامی که طرح ترافیک در شهر تهران اجرا شد، سهمیه‌ای به خبرنگاران تخصیص داده شد.

علاوه بر خبرنگاران، گروه‌های دیگری از جمله پزشکان نیز سهمیه طرح ترافیک دریافت می‌کنند اما هزینه طرح ترافیک سالانه خبرنگاران به مراتب کمتر از سایر گروه‌هاست.

در این میان مدیران مسئول و صاحبان امتیاز روزنامه‌ها نیز از رانت طرح ترافیک استفاده کرده‌اند، فرزندان سیدمحمود دعایی، مدیر مسئول روزنامه اطلاعات، و فرزندان محمدعلی وکیلی، نماینده مجلس و صاحب امتیاز روزنامه ابتکار، به‌چشم می‌خورند.

قیمت پایین مجوز طرح ترافیک خبرنگاران همواره وسوسه‌برانگیز بوده است. در طول سال‌های گذشته همواره عده‌ای از خبرنگاران از دریافت این سهمیه محروم می‌شدند و باور عمومی بر آن بود که عده دیگری در قالب خبرنگار این سهمیه را تصاحب می‌کنند.

حالا در راستای افشای آنچه طی ۱۲ سال شهرداری محمدباقر قالیباف بر شهر تهران رفته و راه‌اندازی سامانه شفافیت شهرداری تهران، مشخص شده که حدس و گمانی که درباره استفاده سایر افراد از سهمیه خبرنگاری زده می‌شد، بیراه نبوده است.

از حدود ۴۵۰۰ خبرنگار متقاضی طرح ترافیک برای سال ۱۳۹۷، به ۲۲۴۰ نفر طرح ترافیک داده شده است.

حجت نظری، عضو شورای شهر تهران، که پیگیر این موضوع است، از انتشار اسامی دریافت‌کنندگان طرح ترافیک خبرنگاری خبر داد. او در شبکه‌های اجتماعی با واکنش‌هایی از این قبیل مواجه‌شده که مملکت به تاراج رفته و شما دنبال طرح ترافیک هستید.

در مقابل گروهی معتقدند که اعلام اسامی دریافت‌کنندگان پروژه‌های کلان و وام‌های میلیاردی وجود ندارد، اسامی افرادی که در قالب خبرنگار طرح ترافیک دریافت کرده‌اند مشت کوچکی نشانه خروارها فساد اداری است که دامن‌گیر ایران شده است.

برخی دیگر از کاربران شبکه‌های اجتماعی نسبت به انتشار ناقص فهرست دریافت‌کنندگان سهمیه طرح ترافیک خبرنگاری اعتراض کرده اند، چون نام رسانه‌های آنها در فهرست درج نشده است.

اسفندماه ۹۶ فعالان محیط زیست بیانیه‌ای در مخالفت با طرح ترافیک خبرنگاری تهیه کرده بودند که به امضای بسیاری از خبرنگاران رسیده بود. امضای این بیانیه پس از زمستان بدون بارش و آلودگی بیش از حد هوای تهران صورت گرفت.

نام برخی مقامات سابق و فعلی و بستگانشان از جمله حمید رسایی، خانواده‌های مسئولانی از جمله عبدالله جاسبی، محمدرضا راه چمنی، حسین نوش‌آبادی، معاون سابق امور مجلس و استان‌های وزارت ارشاد و سبحان بطحائی، پسر وزیر آموزش و پرورش نیز در فهرست دریافت‌کنندگان سهمیه طرح ترافیک خبرنگاری به چشم می‌خورد.

خبرنگاران می‌خواستند توقف دریافت هرگونه رانت را از خود شروع کنند و نشان دهند که چه افرادی به نام آنها سهمیه خبرنگاری دریافت می‌کنند.

اما در جریان این شفاف‌سازی مشخص شد برخی مدیران مسئول روزنامه‌ها، که مبارزه با فساد را تنها به صورت شعاری در رسانه‌هایشان مطرح می‌کنند، در عمل دست رد به رانت‌های در دسترس نمی زنند.

در این میان مدیران مسئول و صاحبان امتیاز روزنامه‌ها نیز از رانت طرح ترافیک استفاده کرده اند، فرزندان سیدمحمود دعایی، مدیر مسئول روزنامه اطلاعات و فرزندان محمدعلی وکیلی، نماینده مجلس و صاحب امتیاز روزنامه ابتکارب به چشم می‌خورند.

نام فرزندان الیاس حضرتی نیز در این فهرست خبرساز شد که برخی خبرنگاران با دفاع از آنها، اظهار داشتند که هر دوی آنها در روزنامه اعتماد مشغول فعالیت هستند.

علاوه بر این اسامی افرادی از جمله حمید رسایی، نماینده سابق مجلس که در انتخابات مجلس دهم رد صلاحیت شد، خانواده‌های مسئولانی از جمله عبدالله جاسبی، رییس سابق دانشگاه آزاد و محمدرضا راه چمنی، دبیرکل حزب همکاری ملی و رئیس اسبق سازمان بهزیستی، حسین نوش‌آبادی، معاون سابق امور مجلس و استان‌های وزارت ارشاد و سیدسبحان بطحائی، پسر وزیر آموزش و پرورش نیز در فهرست دریافت‌کنندگان سهمیه طرح ترافیک خبرنگاری به چشم می‌خورد.

استفاده از طرح ترافیک خبرنگاران به عنوان رانتی که به نام خبرنگار و به کام افراد دیگر صادر می‌شود، برخی خبرنگاران را چنان آزرده کرده که خواستار حذف این سهمیه به طور کامل شده‌اند.

این خبرنگاران، این سهمیه ها را رانت‌هایی تحقیرآمیز می‌دانند. علاوه بر این، آنها می‌گویند که با وجود دشواری یافتن پارکینگ در شهر و تسهیلات رفت‌وآمد ارزان قیمتی همچون تاکسی‌های اینترنتی، استفاده از خودروی شخصی برای خبرنگار وقت‌گیرتر است.

طرحی بی‌نتیجه اما درآمدزا برای شهرداری

با افزایش هزینه حضور در محدوده طرح ترافیک و قیمتی که شهرداری تهران برای فروش سالانه آن تعیین می‌کند، تعداد متقاضیان خرید طرح ترافیک خبرنگاری نیز بالاتر می‌رود.

در دوره قبلی شهرداری تهران به ظرفیت تردد در محدوده طرح، ۴۲ درصد افزوده است و دلیل آن نیز فشار دستگاه‌ها و سازمان‌ها و نهادها برای افزایش سهمیه بوده است

در سال ۱۳۹۷ ساعات طرح ترافیک نیز دو ساعت بیشتر شد و به ساعت ۶:۳۰ صبح تا ۷ عصر افزایش یافت. مبلغ ورود به محدوده طرح ترافیک برای سراسر روز ۳۶ هزار تومان است.

محسن پورسیدآقایی در جریان چهل‌و‌یکمین جلسه شورای شهر تهران و در بررسی لایحه نرخ تعیین عوارض تردد وسایل نقلیه در محدوده‌های مرکزی شهر تهران در سال ۹۷ اظهار کرد: «وضع فعلی طرح ترافیک در شهر تهران نه ترافیک را برطرف کرده و نه تأثیری در کاهش آلودگی هوا داشته است».

با افزایش هزینه حضور در محدوده طرح ترافیک و قیمتی که شهرداری تهران برای فروش سالانه آن تعیین می‌کند، تعداد متقاضیان خرید طرح ترافیک خبرنگاری نیز بالاتر می رود.

به گفته محسن پورسیدآقایی، معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران، هم‌اکنون در طرح جدید ۱۲۹ هزار خودرو اجازه ورود به محدوده طرح ترافیک را دارند و شهرداری تمهیداتی در نظر دارد تا این تعداد را به ۱۰۳ هزار خودرو کاهش دهد. از این تعداد، حدود ۴۰ هزار طرح ترافیک به صورت روزانه فروخته می‌شود و بقیه به صورت سهمیه ای واگذار می‌شود.

وی تصریح کرد:«در دوره قبلی شهرداری تهران به ظرفیت تردد در محدوده طرح، ۴۲ درصد افزوده است و دلیل آن نیز فشار دستگاه‌ها و سازمان‌ها و نهادها برای افزایش سهمیه بوده است».

افزایش ۴۲ درصدی سهمیه طرح ترافیک نیز یکی دیگر از میراث‌های دوره قالیباف برای شهر تهران است.

این در حالی‌ست که افرادی همچون پورسیدآقایی، معتقدند وضع فعلی طرح ترافیک در شهر تهران نه ترافیک را برطرف کرده و نه تأثیری در کاهش آلودگی هوا داشته است.