زیتون-نیلوفر سعیدی: آمریکا و سیاست‌های دونالد ترامپ در مورد ایران، همچنان اصلی‌ترین موضوع بحث سخنرانی‌های سران و مسئولین جمهوری اسلامی ایران است. آنان شرایط داخلی و فضای تبلیغاتی را به‌گونه‌ای هدایت می‌کنند که گویی هراسی از آمریکا ندارند و نگران حرف‌ها و تصمیم‌های ترامپ نیستند. اما از سخنرانی‌های رهبر گرفته تا رئیس‌جمهور، وزیر امور خارجه، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح کشور، فرماندهان سپاه و بسیاری دیگر از مسئولین، غالبا بسامدی به نام «آمریکا» وجود دارد و می توان این وضعیت را نوعی از پارادوکس دانست. حتی وقتی که حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران در جمع دیپلمات‌ها و سفرای ایران، خطاب به آمریکا می گوید «با دم شیر بازی نکنید»، می‌توان به این واقعیت پی برد که اندیشیدن به تصمیمات و گام‌های بعدی اقدامات ترامپ، در کانون توجه شخص رئیس جمهور ایران است.
پافشاری خامنه‌ای در مورد بی فایده بودن مذاکره با آمریکا
صبح روز شنبه سی‌ام تیرماه، محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه و مدیران این وزارتخانه، سفیران و روسای نمایندگی‌های جمهوری اسلامی در خارج از کشور، به دیدار رهبر رفتند. در این دیدار خامنه ای گفت:« تصور حل مشکلات از راه مذاکره یا رابطه با آمریکا خطایی واضح است. امریکایی‌ها به دنبال بازگشت به موقعیت و جایگاه خود در ایران قبل از انقلاب هستند و به کمتر از این هم راضی نخواهند شد. روی حرف و حتی امضای امریکایی‌ها نمی توان حساب کرد، بنابراین مذاکره با امریکا هیچ فایده ای ندارد.»
آیت‌الله خامنه ای که چند روز پیش هم در دیدار با مقامات دولت، از تلاش دروازه بان تیم ملی فوتبال ایران در گرفتن ضربه ی پنالتی در برابر اسپانیا مثال آورده بود، این بار به بیان برخی از دیدگاه های تئوریک خود در مورد دیپلماسی پرداخته و گفت:«برخی به غلط، سخن از لزوم جدایی دیپلماسی از ایدئولوژی به میان می آوردند، در حالی‌که دیپلماسی ایدئولوژیک هیچ اشکالی ندارد و القاء تقابل میان ایدئولوژی و منافع ملی، صحیح و منطقی نیست.»
نگاه خامنه ای به اروپا
رهبر جمهوری اسلامی ایران در دیدار با دیپلمات ها وسفرای ایران، دیگر نشان داد که احتمالا جمهوری اسلامی، تلاش می کند تا نظریه ی قدیمی «غرب منهای آمریکا» را پیش بکشد. همان نظریه ای که برخی از دیپلمات های دوران هاشمی رفسنجانی بر آن پافشاری می کردند ولی هیچگاه محقق نشد. خامنه ای در این مورد گفت:« مذاکرات با اروپایی‌ها قطع نشود اما نباید معطل بسته اروپایی ماند.»
وقتی که ظریف هم ساز را از پرده ی رهبر می نوازد
محمد جواد ظریف که به عنوان چهره‌ی اصلی توافق هسته ای برجام، پس از خروج آمریکا از توافق برجام، مورد هجوم اغلب رسانه ها و چهره های اصولگرا قرار گرفته بود، در همین دیدار و پیش از سخنرانی آیت‌الله خامنه‌ای در مورد وضعیت کنونی ایران در منطقه گفت:« با حمایت‌ها و هدایت‌های رهبر انقلاب اسلامی توانستیم پروژه ایران‌هراسی صهیونیست‌ها را شکست دهیم. ترامپ و نتانیاهو تلاش می‌کنند با نمایش‌های سخیف، پروژه ایران‌هراسی را تکرار کنند اما امروز حتی در میان متحدان خود نیز تنها و منزوی هستند.»
با وجود آن که اغلب تحلیل‌گران سیاسی در ایران و جهان بر این باورند که جمهوری اسلامی در سخت ترین و دشوارترین مقطع حیات سیاسی خود قرار گرفته، ظریف گفت:« ما شرایط سخت‌تری را تجربه کرده‌ایم و اطمینان دارم در پرتو همدلی و وفاق می‌توانیم بر مشکلات فائق شویم و شرایط پیش‌رو را با عنایت الهی و با هدایت‌های رهبری و حمایت مردم به خوبی و با افتخار و سربلندی و با کمترین آسیب مدیریت کنیم.»
روحانی، از رابطه با عربستان تا بازی با دم شیر
این روزها روحانی به خاطر شرایط دشوار اقتصادی، بحران ارزی و هجمه های آمریکا و منتقدین داخلی در موقعیتی قرار گرفته که تلاش می کند، در حرف ها و تصمیماتش، بیشتر هوای داخل را داشته باشد. چنین به نظر می رسد که حرف های جدید او هم از جنس مصرف داخل بود. سخنرانی روز یکشنبه ی حسن روحانی در جمع دیپلمات ها و سفرای ایرانی، با برخی ویژگی های جدید همراه بود. او که قبلا در اروپا به شکلی در مورد اسراییل صحبت کرده بود که مورد خوشایند سردار سلیمانی قرار گرفته بود، این بار نیز به گونه ای در مورد آمریکا صحبت کرد که مورد توجه و پسند صادق لاریجانی قاضی القضات جمهوری اسلامی قرار گرفت. روحانی گفت:«امروز سخن گفتن با آمریکا معنایی جز تسلیم و پایان دستاوردهای ملت ندارد. آقای ترامپ! ما مرد شرف و ضامن امنیت آبراه منطقه در طول تاریخ هستیم؛ با دم شیر بازی نکنید، پشیمان کننده است.» او همچنین عنایت ویژه ای به سپاه نشان داده و گفت:«در کنار ارتش جمهوری اسلامی، یک نیروی نظامی دوم قوی در کشور متولد شد. نوزادی در آن دوران متولد شد که در پایان جنگ به جوانی برومند و قوی تبدیل شد، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در دل جنگ و با تجهیزات و تسلیحاتی که از عراقی‌ها به غنیمت گرفته شد، پا گرفت.»
اما آن بخش از سخنان روحانی که می‌توانست تعجب برانگیز باشد، اعلام سربسته‌ی تمایل جمهوری اسلامی برای ترمیم روابط با عربستان بود. روحانی گفت:«حتی اگر همسایه‌ای مانند عربستان هم از لجاجت‌ها و اقدامات خود دست برداشت و نسبت به روابط اظهار تمایل کرد، باید اختلافات را حل کرده و دوستی را برقرار کنیم. در مورد امارات و بحرین نیز اینگونه است و ما در شرایط جدید بدنبال اصلاح روابط با این کشورها هستیم.» این سخنان روحانی در حالی بیان شده که روابط ایران در دو سال اخیر، نه تنها با عربستان سعودی بلکه با بحرین و اردن نیز به انجماد کامل رسیده و در ان مدت، رسانه های اصولگرا، همواره عربستان را به همدستی با آمریکا و اسراییل و تلاش برای ضربه زدن به ایران متهم کرده اند. کار به جایی رسید که حتی اعتراضات مردمی ایران و اعتراضات اخیر مردم عراق نیز به عربستان نسبت داده شد. لذا مشخص نیست در شرایطی که به اعتقاد سران نظام جمهوری اسلامی، این کشورهای عربی، با آمریکا و اسراییل هم‌دست شده اند، چگونه و با چه انگیزه ای ممکن است به یکباره تغییر مسیر داده و راضی شوند تا روابط خود را با تهران، از سر بگیرند.
روحانی البته در ادامه ی سخنان خود خطاب به ترامپ، یک بار دیگر تهدید «تنگه» را تکرار کرد و اعلام کرد که ایران نمی تواند نظاره گر فروش نفت دیگران باشد و خود از فروش نفت عاجز بماند. این سخن روحانی به شدت مورد تایید خامنه ای قرار گرفته و آن را سیاست نظام دانست. روحانی در جمع دیپلمات های جمهوری اسلامی همچنین بر این مساله تاکید کرد که اقدامات واکنشی ایران، فقط تنگه ی هرمز نخواهد بود.
این سخنان تهدیدآمیز روحانی در حالی بیان شده که سرلشگر محمد باقری رییس ستاد کل نیروهای مسلح اعلام کرده:«رفتار دشمن قابل پیش‌بینی نیست. هرچند که دولت فعلی ظالم آمریکا در ظاهر حرفی از تهدید نظامی نمی‌زند، اما اطلاعات متقنی وجود دارد که در همین یک و نیم سال اخیر تلاش بر این داشتند که ارتش آمریکا را وادار به تهاجماتی کنند و این را مقامات نظامی آمریکا دوبار عملا بیان کرده‌اند.»
مشاور روحانی نظر دیگری دارد
در شرایطی که روحانی و تیم او، بی وفایی و بدعهدی ترامپ و آمریکا را مسبب همه ی مشکلات اقتصادی و سیاسی امروز ایران می دانند، یکی از مشاوران او دیدگاه متفاوتی دارد. محمود سریع القلم از استادان مشهور روابط بین‌الملل در ایران که از او به عنوان مشاور رییس جمهور ایران نام برده می شود، اخیرا در یک گفتگوی رسانه ای، در مورد رابطه با آمریکا گفته است:« فضایی در کشور ایجاد شد که می‌گفت اگر برجام شکل بگیرد، تحریم‌ها برداشته می‌شود، سرمایه‌گذاری خارجی فوراً شروع می‌شود و همه مشکلات حل خواهد شد. این تصور از برجام از ابتدا اشتباه بود. من متعجبم که چرا موضوع به جامعه دقیق منتقل نشد؟ چرا خیلی صریح به افکار عمومی گفته نشد که ما با آمریکا چندین مسئله اختلاف‌برانگیز داریم و چرا نگفتیم که خیلی از این مسئله‌ها را نمی‌توانیم حل کنیم اما مسئله هسته‌ای را می‌توانیم حل کنیم؟ وزارت خارجه به گونه‌ای وانمود کرد که انگار با برجام همه مسائل حل خواهد شد و این اشتباه بود. ما به نقطه صفر در مشکلات ایران و آمریکا بازگشته‌ایم و اگر از تحریم‌ها صحبت می‌شود، ناشی از این وضعیت است. »
دیپلمات ها با چه برنامه ای به محل ماموریت خود باز می گردند
بازگشت یک هفته ای سفرا و دیپلمات های ایران به تهران و دیدارهای آنان با خامنه ای، حسن خمینی، روحانی، لاریجانی و دیگر مقامات، در واقع، یک گردهمایی هر ساله و روتین است. اما حالا که ایران از لحاظ سیاسی و اقتصادی در شرایط بحرانی و خاصی قرار گرفته، انتظار می رفت جمهوری اسلامی، در سیاست خارجی خود تصمیمات تازه ای اتخاذ کند و دیپلمات ها، با دستور کار جدید به محل ماموریت خود بازگردند. اما شواهد نشان می دهد که تنش جدی بین آمریکا و ایران، اوضاع نابه سمان اقتصاد و آب و همچنین تداوم حضور تنش زای ایران در عراق، سوریه و یمن، شرایطی پدید آورده که فعلا، در بر همین پاشنه بچرخد.
5 پاسخ
متاسفانه غرض و مرض در نقل اخبار و شایعات و تحلیل ها آنقدر زیاد شده که کمتر کسی میتواند بگوید که چه باید کرد!
شاید اگر خبررسانی معتدل و بی غرضی داشتیم کلا زندگی بهتر میشد! و یا کارشناسان خبره نظر میدادند و خیر و صلاح مملکت را میگفتند.
وقتی گیر سگ هاری مثل ترامپ افتاده ایم که پاچه ی جاستین ترودو، مرکل و ترسا می را میگیرد، و قربون کیم و پوتین میرود، جا دارد که زود جا بزنیم؟ یا ما هم پاچه بگیریم، یا ادا و صدای شیر دربیاوریم؟
در زندگی عادی چه میکنیم؟ صحنه بین الملل هم دست کمی از آن ندارد. آنهم وقتی با امثال ترامپ مواجهیم.
مصاحبه و حرف های اردشیر زاهدی شنیدنی است. لا اقل یک نظر است. اگر نگوئیم یک کارشناس.
“نوزادی در آن دوران متولد شد که در پایان جنگ به جوانی برومند و قوی تبدیل شد،”
و امروز که ۳۰ سال از پایان جنگ میگذرد ، پیدا کنید وضعیت آن نوزاد را !
محمود سریع القلم و بسیاری دیگر از دور و بری های روحانی از شاگردان «ممتاز» سیستم سیاسی و اقتصادی غرب هستند. سریع القلم از مروجان نئولیبرالیسم و افکار فرد مرتجعی مثل فرانسیس فوکویاماست که معتقد به پایان تاریخ است. از نظر فوکویاما و طبیعتا از نظر سریع القلم امپریالیسم برای همیشه بر جهان تسلط یافته. بنابراین فوکویاما و شاگردخوانده اش سریع القلم نفس مبارزه را نفی می کنند چه مبارزه برای استقلال، چه آزادی و چه عدالت اجتماعی که از دید آقایان اصلا نباید بر زبان رانده شود. آنها مروج تسلیم شدن به ساختارهای موجودند، تسلیم در برابر دیکتاتورهای بومی (ولایت فقیه) و در برابر زورگویان بین المللی (امریکا عربستان و اسرائیل).
اما بنظر میرسد که همه اینها برای عده ای ملاک نبوده. برای امثال نویسنده مثل اینکه ملاک بیشتر استاد این یا آن کالج بودن است و نه ملی بودن و بدنبال حاکمیت ملی و منافع واقعا ملی.
رژیم‌های دیکتاتوری نیاز به داشتن دشمن دارند. جورج ارولل در رمان ۱۹۸۴ آن را به خوبی شرح داده است. رژیم‌های دیکتاتوری به همچین نیاز مشتی به ظاهر مخالف دارد که حواس مردم را به جا‌های دیگر برده و مشکل اصلی از یاد برود. این رول اصلاحطلبان است که الحق تاکنون خوب بازی کرده اند. هر وقت ما خواستیم از ج.ا انتقادی بکنیم، فورا بحث به اسرائیل، حکومت النده در شیلی، کودتا ۲۸ مرداد، جنایات امریکا در ویتنام، ………. میرسد و آخر سر آدم میماند که لیلی زن بود یا مرد. حمله به امریکا و برنامه طویله کردن کاخ سفید هم یکی دیگر از این تعزییه‌های نظام مقدس اسلامی است .
زمانیکه آمریکائی ها نیروهایشان را برای جنگی که به تصرف عراق و فرارصدام ختم شد ،در اطراف عراق مستقر می کردند،صدام حسین در یک نطق تلویزیونی ضمن پیش بینی شکست آمریکا جنگ پیش رو را ام الحروب (مادر جنگها) خواند. امریکایی ها به حومه بغداد رسیدند ،بازهم سعیدالصحاف به تبعیت از دیکتاتور از پیروزی عراق در ام الحروب خبر می داد.متاسفانه دیکتاتورها و کمک دیکتاتورها نه تنها شبیه هم فکر می کنند کلمات رانیز از هم وام می گیرند.اقای روحانی می داند که قبل از شروع جنگ اقتصادی با ۹۰۰۰ تومان شدن دلار و تورم ورکود هم زمان جنگ اقتصادی را هم اکنون باخته است..روحانی به عنوان معاون رفسنجانی در جنگ با عراق انقدر می فهمد که عراق شکست نحورده در هفت سال جنگ با ایران ،با یک هفته بمباران امریکایی ها در هم شکست ،بازهم به پیروی از خامنه ای رجز می خواند…مبارک است شغل جدید سعیدالصحاف اعتدال گرا!
دیدگاه‌ها بسته‌اند.