هراس از اعتراض‌های استادیومی

زیتون- سینا پاکزاد: وزارت کشور ایران در واکنش به شعارهای اعتراض‌آمیزی که به‌تازگی در ورزشگاه‌ها سرداده می‌شود، صورت مساله را پاک کرده و احتمال برگزاری بازی‌ها بدون تماشاگر را بررسی می‌کند.

اعتراض‌های سیاسی به هنگام بازی فوتبال در سال‌های اخیر رواج داشته، اما نزدیک شدن فاصله اعتراض‌ها و شدت آنها نگرانی مقام‌های ایران را موجب شده است.

به همین دلیل عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور، روز ۳۰ تیرماه در گفتگو با رسانه ها، از تصمیم‌گیری درباره شرایط ورزشگاه‌ها در جلسه‌ای با وزیر ورزش خبر داد.

او با تاکید بر اینکه باید فضا کنترل و مدیریت شود، اظهارداشت: «برای ما امنیت مهم است. اگر احساس کنیم گروه‌هایی وارد شده و انتظامات را دچار خدشه می‌کنند، این تصمیم را خواهیم گرفت».

رحمانی فضلی گفت: «زمینه رویدادهایی که در ورزشگاه‌ها رخ داد، نارضایتی بود. درست است تماشاگران به برخی مسائل فوتبال اعتراض داشتند اما شعارها با جنس اعتراض هماهنگی نداشت. خواهش ما در شورای امنیت این بود که نگذاریم این اتفاقات در ورزشگاه‌ها بیفتد، چون تکرار این حوادث می‌تواند شرایطی را ایجاد کند که برای حفظ امنیت مردم و حتی بازیکنان به‌ عنوان شورای امنیت تصمیم گرفته شود تا برخی بازی‌ها بدون تماشاگر برگزار شود.»

اعتراض های سیاسی و خشونت با یک چوب زده می شود

حضور جمعیت جوان و پرانرژی در ورزشگاه ها که بیشتر بدون هماهنگی قبلی، تحت تاثیر شعار دیگران، و البته با پیش زمینه مشکلات اجتماعی و اقتصادی که با آن دست به گریبان هستند، شعارهای سیاسی سرمی دهند، حکومت ایران را به تکاپو واداشته است.

اعتراض‌های سیاسی به هنگام بازی فوتبال در سال‌های اخیر رواج داشته، اما نزدیک شدن فاصله اعتراض‌ها و شدت آنها نگرانی مقام های ایران را موجب شده است

مقام های انتظامی و امنیتی ایران به خوبی می دانند که جمعیت ورزشگاه ها با جمعیتی که برای احقاق خواسته هایش در خیابان شعار سرمی دهد متفاوت است. چنانکه نمونه ای از این رفتارهای خشونت آمیز ورزشگاهی در ۲۷ مرداد و هنگام دیدار تیم‌های فوتبال پرسپولیس و نفت مسجد سلیمان در هفته چهارم لیگ برتر مشاهده شد. در این بازی یکی از تماشاگران نفت مسجد سلیمان با چاقو به سمت تماشاگران پرسپولیس حمله‌ کرد که توسط پلیس دستگیر شد.

پس از این اتفاق، حسین رحیمی، رئیس پلیس تهران بزرگ، درباره «تخلف در ورزشگاه ها» اظهارنظری کلی درباره «هنجارشکنان در ورزشگاه آزادی» کرد که می تواند شعاردهندگان را هم شامل شود: «افراد متخلف و کسانی که قصد برهم زدن آرامش مردم در ورزشگاه‌ها را دارند، شناسایی شدند و با آنها برخورد می‌شود».

ورزشگاه ها در حالی به مکانی برای بیرون ریختن خشم مردم تبدیل شده که در ایران مکانی برای برپایی تجمعات قانونی وجود ندارد.

ورزشگاه ها در حالی به مکانی برای بیرون ریختن خشم مردم تبدیل شده که در ایران مکانی برای برپایی تجمعات قانونی وجود ندارد. پس از اعتراضات دی ماه ۹۷ که ضرورت وجود چنین مکان هایی حس شد، شورای شهر تهران روز ۱۷ دی ۹۶ «طرح دوفوریتی انتخاب یک مکان برای اعتراضات عمومی» را تصویب کرد.

هیات دولت نیز در جلسه روز یکشنبه ۲۰ خرداد، محل‌های مناسب تجمع را در کلانشهر تهران چنین اعلام کرد: «ورزشگاه‌های دستجردی، تختی، معتمدی، آزادی و شهید شیرودی، و بوستان‌های گفت‌وگو، طالقانی، ولایت، پردیسان، هنرمندان، و شهر و همچنین ضلع شمالی مجلس شورای اسلامی.»

به این ترتیب، چنانکه هیات وزیران پیشنهاد داده، ورزشگاه ها محل برپایی تجمعات شده اند، اما این تجمعات به شیوه ای که دلخواه حکومت است صورت نمی گیرد.

سابقه اعتراض های ورزشگاهی

اعتراض های ورزشگاهی در سال های اخیر سابقه زیادی دارند و شعارهای ورزشگاه ها تحت تاثیر جوی که بر آنها حاکم است گاه تندتر از شعارهای خیابانی است.

تازه ترین شعارهای اعتراض آمیز در ورزشگاه ها، ۲۶ مردادماه هنگام بازی پرسپولیس و نفت در ورزشگاه آزادی صورت گرفت. با توجه به سابقه سردادن شعار در جریان مسابقه دیگری که یک هفته قبل برگزار شده بود، بر خلاف روال معمول اعتراض های ورزشگاهی، کاربران شبکه های اجتماعی با انتشار پوسترهایی یکدیگر را به سردادن شعار در هنگام بازی ۲۶ مردادماه دعوت کردند.

در این بازی، تماشاگران معترض حکومت شعارهای «توپ تانک فشفشه آخوند باید گم بشه» و «مرگ بر دیکتاتور» را سردادند.

یک هفته قبل از این واقعه، روز ۱۹ مرداد نیز هنگام بازی دو تیم تراکتورسازی تبریز و استقلال که در ورزشگاه آزادی تهران برپا شد، گروهی از تماشاگران علاوه بر شعارهای شعارهایی که گفته شد، شعار «رژیم صهیونیستی، همینه، همینه» را نیز فریاد زدند.

باز هم یک هفته قبل، در تاریخ ۱۲ مرداد، جمعی از تماشاگران حاضر در ورزشگاه آزادی تهران پس از پایان بازی تیم‌های پرسپولیس و فولاد خوزستان هنگام خروج از تونل‌ها شعار «مرگ بر دیکتاتور» سر داده بودند.

۷ اردیبهشت امسال نیز هنگام بازی پرسپولیس و سپیدرود تماشاگران شعار «رضا شاه روحت شاد» سردادند.

شهریورماه سال گذشته نیز ورزشگاه آزادی شاهد شعارهای اعتراض آمیز بود. در بازی فوتبالی که اول شهریورماه برگزار شد، تماشاگران علاوه بر شعار « مرگ بر بسیجی»، فریاد زدند: «آزادی بسیجی حیا کن ورزشگاهو رها کن».

در سال های گذشته نمونه های بسیاری از این دست اعتراضات در ورزشگاه های ایران رخ داده است. شعارهای ورزشگاهی ریشه در مشکلات بیرون از حوزه ورزش دارد

سال ۱۳۹۱ نیز ورزشگاه آزادی تهران شاهد اعتراض های مردمی بود. این اعتراض که هنگام بازی پرسپولیس و تراکتورسازی صورت گرفت، نمادین و هدفمند بود. درحالیکه حدود سه ماه از زلزله ورزقان و بی‌خانمان شدن بسیاری از مردم آذربایجان می گذشت، تعدادی از تماشاگران آذربایجانی به نشانه ابراز همدردی با زلزله زدگان آذربایجان لباس هایشان را از تن درآوردند.

این اقدام با حمایت هواداران تیم مقابل همراه نشد و پلیس در واکنش به این اقدام بدن های برهنه هواداران معترض را مورد ضرب و شتم قرار داد.

در سال های گذشته نمونه های بسیاری از این دست اعتراضات در ورزشگاه های ایران رخ داده است. شعارهای ورزشگاهی ریشه در مشکلات بیرون از حوزه ورزش دارد. اما جو امنیتی حاکم بر ایران موجب می شود که مردم در موقعیت هایی از جمله ورزشگاه ها که می توانند خود را در جمعیت گم کنند، فریادهای اعتراض آمیزشان را سردهند.