آغاز جلسات دادگاه لاهه برای بررسی شکایت ایران از آمریکا

زیتون– جلسه بررسی شکایت ایران از آمریکا در دیوان بین‌المللی دادگستری (لاهه) از امروز کار خود را آغاز و ظرف یک ماه آینده رای خود را در این پرونده ، صادر خواهد کرد.

این دادگاه با شکایت ایران تشکیل شده و خواسته ایران صدور رای دیوان برای متوقف کردن تحریم های یکجانبه آمریکاست. ایران در یک دادخواست ۱۹ صفحه ای از آمریکا به این دیوان شکایت کرده است.

ایالات متحده آمریکا در ماه می سال جاری میلادی ضمن اعلام خروج یکجانبه این کشور از برجام، تحریم‌های هسته‌ای سابق را علیه ایران برقرار کرده است.

جمهوری اسلامی ایران در شکواییه خود به دادگاه لاهه، با استناد به عهدنامه مودت بین ایران و آمریکا ( منعقد شده  در تاریخ ۱۹۵۵-۱۳۳۴) تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ایران را مغایر با تعهدات واشنگتن در قالب این عهدنامه دانسته است.

جلسه استماع دادگاه لاهه از امروز (دوشنبه) آغاز شده و انتظار می‌رود تا ۴ روز آینده دادگاه به استماع نظرات وکلای دو دولت جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا بپردازند و پس از آن قضات دادگاه تا یک ماه آینده رای نهایی خود را درباره این پرونده صادر خواهند کرد.

محسن محبی رییس مرکز حقوقی بین المللی ریاست جمهوری و یکی از اعضای تیم وکلای ایران  در دادگاه لاهه در سخنان خود در نخستین جلسه استماع این دادگاه در صبح دوشنبه ضمن انتقاد از عملکرد ایالات متحده آمریکا ، گفت: «عملکرد آمریکا مبانی بنیادی حقوق بین‌الملل را به چالش می کشد. این قطعا به نفع صلح و امنیت بین المللی نیست، بلکه بر عکس بی ثباتی در جهان را تشدید می کند.»

اعضای تیم وکلای ایران در این دادگاه عبارتند از: محسن محبی رییس مرکز حقوقی بین المللی ریاست جمهوری، حسین سادات حقوقدان از وزارت امور خارجه وعضو تیم مذاکرات هسته‌ای و زاهدین رییس دفتر حقوقی ریاست جمهوری مستقر در لاهه.

بر اساس گزارش رویترز، انتظار می‌رود وکلای دولت ایالات متحده در جلسات استماع ضمن مردود دانستن اعتبار عهدنامه مودت بین آمریکا و ایران، صلاحیت این دادگاه را برای رسیدگی به این پرونده زیر سوال ببرند.

ماه گذشته رییس دیوان بین المللی دادگستری پس از دریافت شکواییه ایران، با ارسال نامه‌ای رسمی به وزارت امور خارجه آمریکا از دولت آمریکا خواسته بود مادامی که رای دیوان درباره این پرونده صادر نشده، از اعمال تحریم‌های یکجانبه علیه ایران خودداری کند؛ دولت ایالات متحده آمریکا از چنین کاری سرباز زده است و بسته نخست تحریم های خود  علیه ایران را از نیمه ماه اوت سال جاری (۳ هفته پیش) آغاز کرده و قرار است تا ۴ ماه نوامبر سال جاری (۱۳ آبان ۹۷) بسته دومی تحریمی ایران شامل نفت و بخش بانکی ایران را به مورد اجرا بگذارد.

ناظران حقوقی و بین المللی شانس ایران  را برای پیروزی در این روند حقوقی بیش از آمریکا ارزیابی کرده‌اند. رای دیوان بین المللی در صورت صدور، ضمانت اجرایی ندارد مگر اینکه دولت جمهوری اسلامی ایران در صورت صدور رای دیوان به محکومیت آمریکا، با استناد این رای از طریق اعضای دایم شورای امنیت (چین، روسیه و دو کشور اروپایی فرانسه و بریتانیا) پرونده را به شورای امنیت ببرد.

در صورت موفقیت ایران در طرح دعوا علیه آمریکا در شورای امنیت، ایالات متحده آمریکا در صورت لزوم خواهد توانست با حق وتو از صدور آرا و قطعنامه های احتمالی شورای امنیت به نفع ایران، جلوگیری کند.

ناظران معتقدند اقامه دعوای حقوقی ایران علیه آمریکا با وجودی که ممکن است در نهایت دستاورد ملموس خاصی نداشته باشد، اما از منظر ایجاد جو روانی و سیاسی علیه دولت ایالات متحده آمریکا می‌تواند همانند یک ابزار فشار به نفع ایران عمل کند.