Categories: تیتر یک

ایرانی‌هایی که حقِ شهروندی ندارند

زیتونسولماز ایکدر: خبری که روز پنچ‌شنبه گذشته (۱۶ آبان ماه) منتشر شد٬ اگرچه برای اکثر خوانندگان آن تکان دهنده بود٬اما  حکایت از روزمره زندگی اقلیتی در ایران دارد.

بهائیانی که وظایف شهروندی‌شان را انجام می‌دهند اما از حقوق آن برخوردار نیستند؛ به سربازی می‌روند اما حق تحصیل ندارند؛ حال از دفن مردگان خود نیز محروم شدند.

هفته گذشته پیکر شمسی اقدسی اعظمیان که در روز دوم آبان‌ماه سال جاری در آرامستان بهائیان گلستان جاوید گیلاوند به خاک سپرده شده بود، نبش قبر و در بیابان‌های جابان از توابع همان شهرستان رها شد.

پس از انتشار این خبر٬ برخی از منابع خبری اعلام کردند که پیش از این نیروهای امنیتی به بهائیان ساکن در منطقه گیلاوند اعلام کرده بودند که حق دفن اموات خود را در این گورستان را نداشته و باید خاک‌سپاری اموات خود را فقط در تهران انجام دهند.

بهائیت از زمان پیدایش٬ در دهه سوم قرن گذشته٬ تا امروز همواره از سوی مسلمانان طرد و اغلب مورد هجمه قرار گرفته است. تنها شاید بتوان با اغماض دوران پهلوی را دوران آسایش نسبی بهائیان در ایران دانست. اما پس از تشکیل جمهوری اسلامی و یکی شدن نهادهای قضاوت٬ دین و سیاست٬ روزگاه سیاه بهائیان ایران آغاز شد.

هم‌زمان با انقلاب سال ۵۷ تعداد بهائیان ایران حدود سی‌صدهزار نفر برآورد می‌شد.

اما در زمان تدوین قوانین نظام جدید این اقلیت از حداقل حقوقی که دیگر اقلیت‌های دینی و مذهبی از آن برخوردارند٬ محروم شدند  و طبق همین قانون جزو اقلیت‌های دینی‌ نیستند که «در انجام مراسم دینی خود آزادند و در احوال شخصیه و تعلیمات دینی بر طبق آیین خود عمل می‌کنند.»

پیروزی انقلاب و برپایی چوبه دار برای بهائیان

امیرعباس هویدا و فرخ‌رو پارسا٬ دوتن از شخصیت‌های صاحب نامی بودند که پس از پیروزی انقلاب با دو اتهام «تعلق به بهائیت» و «داشتن مسئولیت در رژیم پهلوی» اعدام شدند.

اما اعدام «بهائیان» در این حد محدود نماند.

طی سال‌های پس از پیروزی انقلاب نزدیک به دویست تن از بهائیان فعال به اتهاماتی چون «نقض قوانین اسلامی، توطئه و جاسوسی برای صهیونیسم و امپریالیسم جهانی» اعدام شدند.

بسیاری از اعضای محفل‌های بهائی (شوراهای ۹ نفره در هر شهر یا روستا که با رأی مستقیم بهائیان انتخاب می‌شوند و مسئولیت اداره امور جامعه بهائی را بر عهده دارند) را ربودند و تا امروز هم از سرنوشت آنان خبری در دست نیست.

هم‌چنین بهائیانی که به دیدار مقبره بهاء‌الله و باب در اسرائیل رفته بودند یا کمک مالی برای مرکز جهانی بهائی فرستاده بودن، متهم به حمایت از صهیونیسم شدند، اگرچه تاسیس این مرکز به سال‌های پیش از تاسیس دولت اسرائیل برمی‌گردد.
بهائیت و موانع اشتغال در ایران
بر طبق مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، بهائیان از اشتغال در مشاغل و امکان دولتی محروم هستند.
اما بهائیان در حوزه‌ خصوصی نیز نتوانستند آزادانه به فعالیت بپردازند. پس از تشکیل جمهوری اسلامی٬ با همیاری سیستم قضایی٬ به طور نظام‌مند اموال و دارایی‌های شرکت‌های متعلق به بهائیان مصادره شد.
بنا بر آمار دفتر جامعه جهانی بهائی در سازمان ملل متحد از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۸ بیش از ۱۱۷۰ نمونه تبعیض اقتصادی علیه بهائیان ایران ثبت شده‌است.
همچنین گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد که در ۲۰۰۵ در مأموریتی از ایران بازدید کرد، آورده است که از سال ۱۹۸۰ تا ۲۰۰۵، حداقل ۶۴۰ مورد از املاک و زمین‌های بهائیان در ایران مصادره شده‌است.
از جمله این تبعیض‌ها می‌توان به مواردی چون اشاره عدم صدور یا تمدید پروانه کسب بهائیان، پلمپ و تعطیلی مغازه‌ها و محل‌های کسب و کار بهائیان، دستور به صاحبان ملک مبنی بر عدم اجاره یا تمدید قرارداد مغازه به بهائیان، دستور به فروشگاه‌های زنجیره ای و دفاتر دولتی مبنی بر عدم دادم و ستد با فروشندگان بهائی، فشار بر صاحبان مشاغل خصوصی برای اخراج کارمندان بهائی خود و یورش به امکان کسب و کار بهائی، اشاره کرد.
همچنین شوراهای صنفی٬ با فشار نهادهای امنیتی جواز کسب بهائیانی را که به مناسبت‌های دینی خود اقدام به تعطیلی محل کسب می‌کنند٬ را باطل می‌کنند.
بهائیت و حق تحصیل
اندکی پس از پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ تعداد بسیاری از دانش آموزان بهائی در تمامی مقاطع تحصیلی از ابتدائی تا دانشگاه از تحصیل محروم شدند.
اگرچه در سال‌های بعد و در واکنش به فشارهای بین‌المللی، دانش‌آموزان مقطع ابتدایی و متوسطه اجازه ثبت نام دوباره یافتند اما محرومیت جوانان بهائی از ورود به دانشگاه‌های خصوصی و عمومی کشور همچنان ادامه دارد و بهائیان نمی‌توانند در دانشگاه‌ها ثبت نام کنند و در صورت ثبت نام باید اخراج شوند.

مصوبه‌ای که دانش آموزان بهائی را از ورود به دانشگاه‌های دولتی منع می‌کند در سال ۱۳۵۹ صادر شد. در آن سال دانشگاه‌ها سیستم جدیدی برای پذیرش دانشجو اتخاذ کردند که بنا بر آن تنها دانش‌آموزانی که به یکی از ادیان رسمی قانون اساسی ایران معتقد بودند اجازه ورود به دانشگاه داشتند. این محدودیت تا به امروز ادامه دارد.

در ششم اسفند ۱۳۶۹ مصوبه‌ای توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی صادر شد که ذکر می‌کند که باید از ثبت نام بهائیان در دانشگاه‌ها جلوگیری به عمل آید و چنانچه هویت بهائی فردی هنگام تحصیل مشخص شود باید از تحصیل محروم شود.

در طی سال‌ها، برای منع ورود متقاضیان بهائی به دانشگاه ترفندهای گوناگونی در مراحل مختلف فرایند پذیرش از جمله آزمون ورودی، انتخاب رشته، ثبت نام و … به‌کار برده شده‌است. برخی از این دانش‌آموزان با وجود شرکت در کنکور ورودی دانشگاه در مراحل بعدی با عبارت «نقص پرونده» مواجه می‌شوند.

تخریب قبرستان بهائیان

شمسی اقدسی اعظمیان٬ اولین بهایی نیست که پس از پیروزی انقلاب اسلامی نبش قبر شده است.

در اردیبهشت ۱۳۹۳٬ قبرستان بهائیان شیراز که ۹۰ سال قدمت داشت و در آن ۹۰۰ بهائی از جمله ۹ نفر از اعدام شدگان بعد از انقلاب اسلامی دفن بودند، توسط نیروهای سپاه پاسداران تخریب شد. این قبرستان قبل‌تر در سال ۱۳۶۳ مصادره شده بود.

در سال ۱۳۷۲ نیز قبرستان بهائیان در تهران به دست شهرداری منطقه به کلی تخریب و ویران و بر روی آن فرهنگسرا ساخته شد.

در روز دوشنبه هشتم مرداد هشتاد و شش جامعه بهائیان یزد متوجه شدند که گلستان جاوید (قبرستان بهائی) بار دیگر و برای چندمین بار در سالیان اخیر توسط ماشین‌های سنگین یا کشاورزی تخریب شده‌است. این در حالی است که بیش از بیست سال بود  کهدرگذشتگان بهائی در این مکان به خاک سپرده می‌شدند و از آخرین مراسم تدفین در این مکان بیش از دو ماه نمی‌گذشت.

در بامداد دوم آبان ماه ۱۳۸۷ قبرستان (گلستان جاوید) جامعه بهایی در شهر قائم‌شهر واقع در استان مازندران تخریب شد. نزدیک به ۸۰ درصد از قبرها به وسیله لودر تخریب شده و تنها تعداد محدودی از قبور سالم ماندند.

۲۹ دی ۱۳۸۷ یک کامیون و یک بلدوزر با همراهی تعدادی از نیروهای لباس شخصی در قبرستان بهائیان درزیکلا قائمشهر اقدام به جمع‌آوری سنگ قبور و مسطح نمودن زمین نمودند.

بهائیت و بحران حقوق بشر برای جمهوری اسلامی

گذشته از سرکوب‌های تاریخی بهائیان در ایران٬ اعمال خشونت‌های چهار سال گذشته علیه این اقلیت دینی٬ تا کنون نتیجه‌ای جز محکومیت در مجامع بین المللی برای این نظام نداشته است.

همچنین با وحود اینکه اکثر مراجع تقلید شیعیان فتاوی در خصوص کراهت تا نجاست پیروان این دین دارند٬ همچنان بهائیان به عنوان اقلیتی فاقد حقوق اولیه در ایران زندگی می‌کنند؛ واقعیتی که به رغم تلاش‌های تبلیغاتی جمهوری اسلامی٬ گریزی از آن نیست.

ادامه این روش بارها آزموده شده٬ نه به «ریشه کنی بهائیت» که تنها منجر به محکومیت‌های مجدد جمهوری اسلامی در مجامع بین المللی خواهد شد.

Recent Posts

معاویه: یک عرب ایرانی یا مسیحی؟

مسعود امیرخلیلی

۱۳ آبان ۱۴۰۳

آقای خامنه‌ای، ۱۳ آبان و شورای‌ نگهبانِ جهان

۱۳ آبان در تاریخ جمهوری اسلامی روز مهمی است؛ نه از آن جهت که سفارت…

۱۳ آبان ۱۴۰۳

آیا پذیرفتگان دیکتاتوری مقصرند؟!

در تحلیل سیاسی و روانشناختی دیکتاتوری، مسئله مقصر دانستن پذیرفتگان دیکتاتوری به عنوان افرادی که…

۱۳ آبان ۱۴۰۳

روز جهانی وگن؛ به یاد بی‌صداترین و بی‌دفاع‌ترینِ ستمدیدگان!

امروز یکم نوامبر، روز جهانی وگن است؛ این روز، یادبودِ تمام دردمندی‌ها و خودآگاهی‌هایی است…

۱۲ آبان ۱۴۰۳

اسرائیل؛ درون شورویه و بیرون مستبده!

درآمد در این نوشتار به دو مطلب خواهم پرداخت. نخست، تحلیلی از عنوان مقاله و…

۰۸ آبان ۱۴۰۳