تبر بر جان باغ‌های تهران

زیتون: پوریا رشیدی: باغ های تهران یک به یک از صحنه روزگار حذف می شوند و جای آن تهران برج های لوکسی می زاید که هر کدام به دلیل منظره چندین درخت و آب و هوایی که زمانی داشته٬ میلیاردها تومان قیمت پیدا می کنند.
این زخم هر از چند گاهی سر باز می کند و عفونتش نشان می دهد چه بر تهران رفته و می رود، زخمی که هر بار با ضربه ای بر باغ های انگشت شمار باقیمانده باز می شوند و به تازگی این وظیفه را قطع درختان باغ دروس انجام داد. باغی ۵۰۰۰ هزار متری در شمالی‌ترین نقطه تهران که قدمت برخی از درخت‌های آن به ۱۵۰ سال می‌رسد. باغی چنان قدیمی با اصالت که حتی تخریب‌گرانش هم تلاش می‌کنند برای منفعت بیشتر نامش را حفظ کنند. بنابر اسناد آنها از همین رو بخشی از باغ را تخریب کرده‌اند تا برجی بیارایند با نام ” برج باغ ” که احتمالا منظره‌ای زیبا خواهد داشت بر درخت های باقیمانده از باغ دروس.
گفته می شود برای این منظور در روزهای تعطیل سال نو ۴۷ اصله از درختان این باغ به صورت غیرقانونی و خلاف بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های ساخت و ساز در باغات قطع شده است.

البته شهرداری تهران تا به امروز زیر بار قطع شدن حتی یک درخت هم نرفته است و در حالی که رییس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران اعلام کرده ” در باغ دروس ۴۷ اصله درخت از مجموع ۱۴۴ اصله درخت وجود ندارد ” علی ولی‌زاده، رئیس اداره فضای سبز شهرداری منطقه سه تهران که باغ در آنجا قرار دارد پاسخ داده است: “بازدیدی از این باغ ۵ هزار متری در منطقه دروس در شمیرانات داشتم؛ آنجا هیچ درختی قطع نشده است.”
این تنها تکذیبیه نبوده و نیست چرا که چند روز قبل علی محمد مختاری، مدیرعامل سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهرداری تهران نیز گفت” هیچ درختی در این باغ قطع نشده است”

این فرآیند کاری مسئولان شهری تهران برای نخستین بار نبود، چنانچه پیشتر بر سر باغ خیابان ناهید و خیابان ستارخان نیز شهرداری٬ مدیران محلی و رده پایین خود را به منظور تکذیب اخبار رسانه ها روانه میدان کرده بود اما آنچه این بار کار را پیچیده کرد انتشار تصاویر هوایی باغ در حد فاصل برش درختان بود که باعث شد شهرداری تهران در یک عقب نشینی آشکار از زبان معاون خود اینطور موضع بگیرد که : ” “بنده بعد از پخش گزارش مربوط به قطع درختان باغ دروس با هماهنگی مالک به این باغ مراجعه کردم.”

معاون قالیباف به رسانه ها گفت : “اگر در این خصوص اشتباهی کرده باشم نه یک بار بلکه چند بار عذرخواهی خواهم کرد، اما یقین دارم قطع درختان در ایام نوروز انجام نگرفته است. از اعضای شورا خواهشمندم به بنده اعتماد کنند و توضیحات بنده را بپذیرند.”
اگرچه در این میان نه کسی پیگیر دروغ رسمی مدیر منطقه‌ای و سازمانی شهرداری تهران در رابطه با قطع درختان شد و نه خبری از پیگیری حقوقی زیرپا گذاشتن قانون توسط برج سازان اما دستکم برای چندمین بار در سالهای اخیر داغ از بین رفتن باغات تهران را زنده کرد.

سوداگری با منابع طبیعی
مجموعه باغ‌های قدمت دار و بزرگی که قرن ها باعث خوش آب و هوایی و منظره عالی شهر تهران بوده و حتی عامل اصلی انتخاب این شهر به عنوان پایتخت اما از اوایل دهه هفتاد و به دنبال سیاست های خودگردانی شهر توسط غلامحسین کرباسچی یک به یک جای خود را به برج های لوکس و گران قیمت دادند، آنچنان که گزارشی در دهه هشتاد نشان داد مساحت تعداد باغ‌های تهران از ۵۰هزار باغ در سال ۱۳۶۸، به سال۱۳هزار در سال ۱۳۸۱ کاهش یافت.
خساراتی که نه تنها با گزارش هایی از این دست کم نشد بلکه نیمه دوم دهه ۸۰ و به واسطه حضور فرمانده سابق نیروی پلیس ایران در کسوت شهردار شدت و حدت بیشتری گرفت. آنچنان که حتی فریاد همفکران اصولگرای او در شورای شهر نیز به صدا در آمد. از جمله حافظی عضو اصولگرای شهرداری که در گفتگویی با اشاره به حذف باغات گفت : « در قدیم ما فقط شاهد حذف باغات به دلیل ارزش افزوده ساخت مسکن بودیم اما این روزها هم شاهد حذف باغات هستیم و هم زیرپا گذاشتن سیستماتیک قوانین مصوب شورای شهر در همکاری کامل بین شهرداری و بسازبفروش ها» .
اشاره حافظی به یقین قانون ۳۰ درصد ساخت وساز در فضای باغات است که هرگز رعایت نشده و حتی برخی چون محمد حقانی عضو شورای شهر معتقدند عدم رعایت این قانون تحت حمایت شهرداری صورت می گیرد . او می گوید : « قطعاً قطع درختان با موافقت شهرداری انجام شده، زیرا منطقه هم دارای شهردار کشیک و هم شهردار ناحیه است.»
این جمله از زبان محمد حقانی از آن رو با اهمیت است که خود او نزدیک به یک دهه عهده دار معاونت خدمات شهری شهرداری تهران ( معاونت مسئول در حفظ محیط زیست و باغات) بوده است و به روشنی از چم و خم این امور مطلع است.
هر چند اگر این سخنان هم نبود آمار و اطلاعات دیگری شاهد روشنی بر تخریب باغات هستند، در یکی از این مستندات که اتفاقا در شهرداری دوره قالیباف نیز تهیه و ارایه شده است آمده ظرف کمتر از یک دهه مساحت باغ‌های تهران از ۱۴هزار هکتار به ۹۹۰ هکتار کاهش یافته است.
کاهشی که نشانه های آن را می توان در تصاویر هوایی و اظهارات مسئولان شهری به روشنی دنبال و مجوز دهندگان آن را شناسایی کرد. تصاویری که گویاتر از هر متنی آنچه بر پایتخت رفت است را نشان می دهد.