در ایران٬ مساله‌ی مهم «حجاب»، موضوعی است که گویی هیچ‌وقت بحث درباره‌ی آن پایان نمی‌یابد. حجاب از سویی با مسائل دینی و عقیدتی و سبک زندگی مردم سر و کار پیدا می کند، از طرفی اصل امر به معروف و نهی از منکر ک قانون اساسی جمهوری اسلامی نیز آن‌را به رسمیت شناخته،٬ به برخی‌ها اجازه می‌دهد در حریم زنان و دختران وارد شده و در مورد عدم تطابق پوشش آنان با حجاب مورد نظر دین و نظام٬ تذکر دهند و از دیگر سو٬ یک امکان سیاسی و تبلیغاتی در اختیار سیاست‌مداران می گذارد که با توجه افراطی به اهمیت حجاب یا کم توجهی به حجاب٬ موازنه‌های سیاسی و اجتماعی کشور را تحت تاثیر قرار دهند.
یکی از جدیدترین اظهارنظرها در مورد مساله‌ی حجاب٬ سخنان علی مطهری نائب رئیس دوم مجلس است. علی مطهری در سخنرانی خود با موضوع حجاب که در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد، گفته است: «من بر اساس شناختی که از جامعه دارم می‌گویم همین امروز اگر برای حجاب رفراندوم برگزار کنیم جامعه به حجاب رای می‌دهد. البته در مسائل فکری و ایدئولوژیک کسی نظرسنجی برگزار نمی‌کند، اما بخشی از همین خانمهای بی‌حجاب و بدحجاب در رفراندوم به حجاب رای میدهند؛ زیرا آثار بی‌حجابی و بدحجابی را می‌دانند. بنابراین فکر نکنید اگر نظرسنجی برگزار شود همه به بی‌حجابی رای خواهند داد.»
مطهری که در سال ۹۴ در مجلس شواری اسلامی٬ تعداد زیادی از عکس‌های زنان و دختران ساپورت‌پوش را از نمایش‌گرهای مجلس پخش کرده و از وزیر کشور خواستار رسیدگی به این موضوع شده بود٬ در آن زمان مورد انتقاداتی قرار گرفت اما بعدها در مورد هدف خود گفته بود: ما نمی‌گوییم اصل ساپورت پوشیدن اشکال دارد، یکی با مانتویی که تا پایین زانوست ساپورت می‌پوشد و کسی هم نمیتواند به آن ایراد بگیرد، پس با اصل ساپورت پوشیدن مخالف نیستیم. در واقع اعتراض ما به آن پوشش ساپورتی است که کل حجم بدن را نشان می‌دهد و این نوع پوشش قطعا حجاب نیست.
فرزند علی مطهری٬حالا در آستانه چهل سالگی انقلاب اسلامی٬ دوباره سراغ بحث حجاب رفته تا نشان دهد که این مساله همچنان از دغدغه‌های ذهنی او و بسیاری از مسئولین جمهوری اسلامی است.
تا کجا حق با مطهری است؟
۱.در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران٬ راه برای همه‌پرسی یا رفراندوم و مراجعه به آرای مردم باز است. اصل پنجاه و نهم میگوید: در مسائل بسیار مهم اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ممکن است اعمال قوه مقننه از راه همه پرسی و مراجعه مستقیم به آراء مردم صورت گیرد. در خواست مراجعه به آراء عمومی باید به تصویب دو سوم مجموع نمایندگان مجلس برسد. با این وجود٬ شرایط عینی امروز ایران این واقعیت را به خوبی نشان می‌دهد که در ساختار جمهوری اسلامی٬ در سالیان اخیر٬ با پافشاری چهره‌ها و جریاناتی همچون مصباح یزدی و جبهه پایداری٬ رفته رفته مفهوم حکومت اسلامی جا انداخته شده و آن قدر در مورد اختیارات رهبری و ولایت مطلقه فقیه صحبت شده که فضا و مجالی برای جمهوریت و امکان برگزاری رفراندوم باقی نمانده است؛ آن هم در مورد مساله حجاب که از دید جمهوری اسلامی٬ تبدیل به یک مساله حیاتی و مهم شده است. بنابراین در تحلیل درستی یا نادرستی سخنان مطهری٬ صرفا بر اساس فرض برگزاری رفراندوم٬ میزان صحت نظرات او سنجیده میشود.
۲.مطهری اگر پسر مطهری نبود٬ نمی‌توانست در مورد این مسائل بنیادین٬ با خاطر آسوده سخن بگوید. او که پدرش از تئوریسین‌های دینی حجاب در جمهوری اسلامی بوده و هنوز هم کتاب حجاب او مورد توجه طرفداران ولایت است٬ او با اتکا به اهمیت تاثیرات فکری و جای‌گاه پدر در تاریخ جمهوری اسلامی٬ آزادانه‌تر از دیگران٬ در مورد مسائل مختلف٬ اظهار نظر می کند.
واقعیت این است که در ایران امروز٬ میلیون‌ها زن و دختر٬ نه تنها در تهران٬ بلکه در بساری از دیگر شهرهای کوچک و بزرگ ایران٬ با اکراه و از سر اجبار٬ زیر بار حجاب می‌روند. در فصل تابستان و گرم شدن هوا٬ با زن‌ها و دخترها به گونه‌ای درگیر میشوند و در زمان بارش برف و استفاده از پوتین‌ها یا بوت‌های بلند٬ به گونه‌ای دیگر. روزی به مانتوی باز گیر میدهند و روزی دیگر به شلوارهای چسبان موسوم به ساپورت. با وجود آن که علی مطهری و بسیاری دیگر از سیاست‌مداران ایرانی ادعا می کنند که در ایران چیزی به نام حجاب اجباری وجود ندارد٬ اما حقیقت امر این است که هیچ زن و دختری بدون پوشش مانتو و مقنعه٬ نمیتواند در محیط‌های اداری٬ رسمی و آموزشی به عنوان کارمند حضور پیدا کند و در ملا عام نیز هیچ زن و دختری نمیتواند مانتو و روسری را کنار بگذارد. اگر چه در سالیان اخیر روسری نزد بسیاری از زنان و دختران ایرانی٬ عملا به یک عنصر پوششی فرمالیته تبدیل شده و مانتوهای باز و بدون دکمه نیز رواج پیدا کرده‌اند اما در هر حال٬ مانتو و روسری وجود دارد. البته جریان موسوم به حزب‌اللهی این نوع پوشش را با الفاظی همچون بدحجابی یا کم‌حجابی٬ تحلیل می کند و در سالیان اخیر در تریبون‌های تبلیغاتی خود بارها بر این مساله تاکید کرده‌اند که استفاده از چادر٬ برای زنان و دختران امنیت به وجود می اورد و اگر زن و دختر بی‌حجابی مورد حمله و تعرض و تجاوز قرار بگیرد٬ مقصر اول خود اوست.
در چنین شرایطی٬ مساله‌ی حجاب٬ حساسیت‌هایی دارد که اتفاقا ابعاد مردانه، فرهنگی و اجتماعی آن٬از بعد زنانه و ابعاد سیاسی مساله اهمیت کمتری ندارد. ایران فقط تهران یا شهرهای بزرگ نیست! در بسیاری از مجامع سنتی و روستایی، مردان و پسران ایرانی٬ با نگرش غیرتی و مردسالارانه به پوشش زنان٬ در یک رفراندوم فرضی٬ پیش از آن که رای موافقت با حذف حجاب اجباری را همچون «نه» گفتن به جمهوری اسلامی بپندارند٬ به این فکر می‌کنند که از فردای چنین همه‌پرسی فرضی، بستگان آنها ( بخوانید ناموس آنها) نیز با حذف حجاب٬ مورد توجه بیشتر قرار می‌گیرند و بنابراین در کنار جریانات موسوم و موصوف به مذهبی٬ حزب‌اللهی و ولایی٬ بخش قابل توجهی از این مردان نیز احتمالا موافق حجاب اجباری خواهند بود.
افزون براین‌ها ساختار اجرایی و اقتصادی نظام جمهوری اسلامی و شبکه‌های اجتماعی واقعی، قوی و نافذی که در مساجدو هیات‌ها و حتی کمیته امداد و سپاه طراحی شده به‌نحوی که منافع قشر قابل توجهی از مردم در تبعیت از خواسته‌های ایدئولوژیک سران نظام است و میتواند برای بسیاری از درخواست‌ها٬ پاسخ مثبت بگیرد. لذا در رفراندوم مفروض پسر مطهری٬ نه تنها منافع اقتصادی قشر حامیان نظام٬ بلکه نگرش مردسالارانه‌ی بخش کثیری از مردان سنتی ولو مخالف نظام و وضع موجود و این شبکه‌ها هم نباید در رأی آری یا نه به حجاب اجباری فراموش شود.
* نام نویسنده این یادداشت نزد زیتون محفوظ است
11 پاسخ
بیکارینا!
حکومت ول کرده شما ول نمیکنین.
به فکر درد های اساسی باشید.
اخلاق عفت غیرت ایمان
اقتصاد شغل ازدواج
اپوزیسیون تو خالی
ملت درمانده
هجوم ترامپ و لات ها و استکبار به تحریک بن سلمان و بولتون و پوپئو و نتانیاهو
اگر رای گیری برای لغو حجاب اجباری و زوری برگزار شود اکثریت به آزادی پوشش و انتخاب زنان رای میدهند ولی بنظر میرسد برداشت نویسنده ی مطلب بر پایه ی رای گیری برای کشف حجاب باشد که میگوید اکثریت نمیداند پس از لغو حجاب چگونه برهنگی زن و دختر و ناموس خود را تحمل کند
فرض کنیم در رفراندم اکثریت جامعه به با حجابی رای دهند تکلیف اقلیت جامعه که با حجاب مخالفند چه می شود آیا آنها را با داغ ودرفش شبیه اکثریت کنیم رافراندم وقتی ارزش دارد که عامه مردم از حقوق شهروندی بر خوردار باشند وسپس برای مسائل سیاسی ، اجتماعی اقتصادی رفراندم برگذار کنند با رفراندم نمی توان حقوق اولیه زنان را ببازی گرفت
ما انجام همه پرسی در مورد اینکه آیا آقایان مجاز هستند ایستاده بشاشند را حق مسلم خود میدانیم۰
رفراندوم در مورد حق حیات یا زنده به گورشدن و حق تحصیل زنان به هم چنین،ما همچنین خواهان بازگشت کلمه ضعیفه یا اوهوی به جای زن هستیم۰
چنین به نظر میرسد که نویسنده مقاله با جناب علی مطهری موافق هستند!!
منهم موافقم که در رای گیری طرفداران حجاب اجباری برنده میشوند. که از طبیعت و دان ای ما ریشه دارد. همان هایی که قُر میزنند و دشنام میدهند به حجاب، هنگام رای گیری به بهانه و ترس ازاینکه مبادا نام انها شناخته شدو به حجاب اجباری رای میدهند- ما فرزندان هوخشتره و کورشیم
از نشریه زیتون انتظار جو سازی و تحریف نمی رفت مگر تاز جمله سایت های تلیغاتی با بودجه عربستان ام یکا و اسرائیل است که تیتر بزند”کجاب اجباری” در حالی که مطهری گفته”حجاب”
بدتر ان که مقاله از سردبی است چون نام نویسنده ندارد
از یکنش یه«شریه باارزش چونزیتون انتظار می ود جوگیر نمیشود با اصول روزنامه نگاری مسئول پیش برود نه با جو
محمد برقعی
از نشریه زیتون انتظار جو سازی و تحریف نمی رفت مگر تاز جمله سایت های تلیغاتی با بودجه عربستان ام یکا و اسرائیل است که تیتر بزند”کجاب اجباری” در حالی که مطهری گفته”حجاب”
بدتر ان که مقاله از سردبی است چون نام نویسنده ندارد
از یکنش یه«شریه باارزش چونزیتون انتظار می ود جوگیر نمیشود با اصول روزنامه نگاری مسئول پیش برود نه با جو
محمد برقعی
چگونه میتوان حق یک انسان را به همه پرسی گذاشت؟ مثل اینکه ما برده داری را به رفراندوم بگذاریم.
اینکار در نظام مقدس اسلامی میتواند انجام شود. نظامی که زن بی‌حجاب را فاحشه قلمداد میکند. اصل حجاب به خاطر این است که مرد نمیتواند خود را کنترل کند، لذا زن باید این زجر و خفت را تحمل کند چون مرد نمیتواند خود را کنترل کند. بهترین پشنهاد این است که آیات عظام فتوا بدهند که وظیفه شرعئ هر مرد مسلمان است که صبح قبل از خروج از منزل ، کمربند عفت به خواهر، مادر و زنش وصل کرده و پس از ۳ قفله کردن درب منزل اول سوره حمد خوانده و پس از ذکر ۳ صلوات عازم کار شود. بدین یرتیب مشکل زن در نظام مقس اسلامی حل میشود و مرد متعصب مسلمان خیالش در طی روز آسوده است.
به باور من همه پرسی(وقتی معادل به این خوبی داریم چرا هی می گوییم رفراندوم؟) بر سر حجاب که مطهری مطرح کرده بیشتر برای انحراف توجه مردم از آن همه پرسی فیصله بخش آری یا نه به اصل جمهوری اسلامی با نظارت سازمان ملل است. اکثریت مردم می دانند که هرگونه انتخابات، و ایضاً همه پرسی، که در شرایط کنونی و با حضور شورای نگهبان برگزار شود، بسیار شبهه ناک است و راهی به دهی نمی برد. زنان و دختران و مردان و پسران مخالف حجاب اجباری ما نیز خود راه مبارزه با این پدیده منحوس را می دانند و گام به گام و با استفاده از همه روش ها و امکانات خود، آن را پیش می برند و خواهیم دید که رفع حجاب اجباری را رفته رفته به رژیم تحمیل خواهند کرد.
من بر اساس شناختی که از جامعه دارم: این شناخت را به واسطه کدام تحصیل یا تحقیق از جامعه ایران( گویی کل ایران را می توان در یک جامعه خلاصه کرد!) بدست آورده ای؟
می‌گویم همین امروز اگر برای حجاب رفراندوم برگزار کنیم جامعه به حجاب رای می‌دهد: قطعا چنین است. نتیجه رفراندوم جمهوری فساد هم مثل انتخاباتش از همین حالا معلوم است. کسی که شک کند یا ابله است یا بقول یوگی و دوستان اصلاح طلب!
البته در مسائل فکری و ایدئولوژیک کسی نظرسنجی برگزار نمی‌کند: این اصل دیدگاه توست و الباقی حرفهایت در این سخنرانی مردم گول زنک و استحماری.
اما بخشی از همین خانمهای بی‌حجاب و بدحجاب در رفراندوم به حجاب رای میدهند: و لابد منظورت همان خانمهای کاسبی است که روز ۲۲ بهمن با آرایش های پشت حرمی به خیابان میآورید تا عکس آقا را با ماتیکشان مهر بزنند؟
زیرا آثار بی‌حجابی و بدحجابی را می‌دانند: بله، کاهش آمار پوکی استخوان، افزایش عزت نفس بانوان، کاهش واردات پارچه های بد رنگ از انگلستان، کاهش آمار سرقت و فحشای زیر چادر، تخته شدن در دکان ملا جماعت، افزایش آراستگی اجتماعی زنان، افت ولع چشمچرانی در مردان و ….
بنابراین فکر نکنید اگر نظرسنجی برگزار شود همه به بی‌حجابی رای خواهند داد: پس برگزار نمی کنیم و اصولا انگار نه انگار این حرفها را که زده ام. فرض کنید سرفه ای کرده بودم یا کار دیگری!
دیدگاه‌ها بسته‌اند.