رد شکایت آمریکا به صلاحیت دیوان لاهه برای رسیدگی برای پرونده شکایت ایران

زیتون– دیوان لاهه روز چهارشنبه ضمن رد بخشی از اعتراض‌های آمریکا در مورد عدم صلاحیت این نهاد بین‌المللی برای رسیدگی به پرونده شکایت ایران از آمریکا، اعلام کرد بررسی این پرونده در صلاحیت این دیوان است.

عبدالقوی احمد یوسف، رییس دیوان، امروز (چهارشنبه) رای دادگاه لاهه را قرائت کرد.

تهران خردادماه گذشته پرونده‌ای را علیه واشینگتن به دادگاه لاهه برد. جمهوری اسلامی معتقد است که آمریکا با بازگرداندن تحریم‌های خود علیه ایران «پیمان دوستی [مودت]» بین دو کشور از سال ۱۹۵۵ -پیش از انقلاب ۵۷- را «نقض کرده‌است».

این شکایت با واکنش آمریکا مواجه شد. مایک پومپئو، وزیر خارجه ایالات متحده، اقدام تهران را «سوءاستفاده» از دادگاه لاهه توصیف کرده و گفته بود «شکایت ایران به دیوان، تلاشی در راستای زیر سوال بردن حق حاکمیت آمریکا برای اتخاذ اقدامات مبتنی بر قانون است، از جمله تحمیل دوباره تحریم‌ها، که برای حفاظت از امنیت ملی ضروری است.»

دونالد ترامپ در بهار گذشته از توافق اتمی با ایران، موسوم به «برجام» خارج شد و تحریم‌های ایران را در دو نوبت بازگرداند. ترامپ می‌گوید «برجام» یکی از بدترین توافق‌هایی‌ است که دیده، در درازمدت جلوی برنامه اتمی ایران را نمی‌گیرد، توسعه موشک‌های بالیستیک در ایران ادامه دارد، ایران به فعالیت‌ها و اقدامات «مخرب» خود در منطقه شدت بخشیده است.

جمهوری اسلامی ضمن رد اتهام‌ها در مورد ساخت حنگ‌افزار هسته‌ای و دخالت در دیگر کشورها، می‌گوید برنامه موشکی‌اش دفاعی‌ است و در مورد آن با کسی مذاکره نمی‌کند.

در هر صورت روند بررسی پرونده شکایت ایران در لاهه آغاز شد و در نهایت این دادگاه در ۱۱ مهرماه با صدور قراری موقت حکم داد که ایالات متحده باید اطمینان حاصل کند تحریم‌های یک‌جانبه‌اش علیه جمهوری اسلامی، بر کالاهای اساسی یا ایمنی پروازهای مسافری اثر منفی نخواهد داشت.

خبرگزاری‌های بین‌المللی، رای دیوان را «پیروزی» تهران در پرونده توصیف کردند.

چند روز بعد گزارش شد که ایالات متحده از دیوان بین‌المللی دادگستری خواسته است پرونده قضایی ایران در مورد دارایی‌های مسدودشده در ارتباط با بمب‌گذاری در مقر تفنگداران دریایی آمریکا در بیروت در سال ۱۹۸۳ و انفجار سال ۱۹۹۶ در پایگاه نیروهای آمریکایی در شهر خُبَر عربستان را، رد کند.

دیوان عالی ایالات متحده حدود دو میلیارد دلار از دارایی‌های مسدودشده ایران را، به اتهام دست داشتن در بمب‌گذاری‌ها، به عنوان غرامت به قربانیان و بازماندگان آن حادثه داده است. ایران این اتهام‌ها را رد کرده، می‌گوید رای دیوان عالی برخلاف «پیمان دوستی» است، و به دنبال بازپس‌گیری این پول است.

این در حالی‌ است که وکیل وزارت خارجه آمریکا به دیوان لاهه گفته بود «ایران از تروریسم بین‌الملل حمایت می‌کند» و همزمان از چارچوب قانونی ایالات متحده برای ​مسئول دانستن جمهوری اسلامی در ارتباط با تروریسم «شکایت می‌کند». ریچارد ویسک گفته بود این مسئله‌ای است که دیوان لاهه نباید نادیده بگیرد.

آمریکا اعلام کرده از پیمان سال ۱۹۵۵ با تهران، خارج می‌شود.

دیوان بین‌المللی در لاهه، ستون قضایی ملل متحد است و احکام آن نیز لازم‌الاجراست. ولی در نهایت کشورها ممکن است از اجرای احکام سرباز بزنند که در آن صورت کشور دیگر می‌تواند به شورای امنیت شکایت ببرد. ایالات متحده عضو دائم شورای امنیت است و حق وتو دارد.